two steps from hell

• tanım: türkçe meali "cehenneme iki adım kala" olan ve epik müzik tarzı çalışmalar yapan müzik grubu.
  
  grubun ismi gerçekten çok iddialı. ancak bu iddialı ismi de sonuna kadar hakkettiklerini itiraf etmem gerekiyor. çünkü grubun neredeyse tüm şarkıları insanı içine çekiyor ve hazırlanan klipler üzerinden de insanı kendi iblisleri veya cehennemi ile başbaşa bırakıyor. besteleri dinleyen ve yorum yapanlar içlerinde bir kıpırtı olduğunu veya yürürken adımlarının hızlandığını söylemişler. acaba bunu söyleyenler kendi iblisleri veya cehenneminden mi kaçmaya çalışıyorlar? bence bu sorunun cevabını kendileri de veremeyebilir!!!
  
  yüzüklerin efendisi kitap serisinin arka kapağında yazan bir cümle vardır:
  
  "dünya ikiye bölünmüştür, denir tolkien'ın yapıtı söz konusu olduğunda: yüzüklerin efendisini okumuş olanlar ve okuyacak olanlar."
  
  işte yukarıda tolkein'ın kitabı için zikredilen cümleyi bu müzik grubuna göre uyarlamaya kalkarsak :
  
  "dünya ikiye bölünmüştür, two steps from hell grubunun parçalarını dinlemiş olanlar ve dinleyecek olanlar."
  
  yukarıda yazdığım bu cümle sizlere biraz abartılı gelebilir; ama işin aslı grubun hazırladığı müziklere çoğunuzun öyle veya böyle aşina olduğu gerçeğidir. çünkü grubun resmi internet sitesine göz attığınızda gişe rekorları kıran filmlerde ve en çok oynanan oyunlarda grubun müziklerinin fazlasıyla kullanıldığına şahit olacaksınız. bu grubun yaptığı müzik türüne benzer olmasa dahi, bu çeşit müzikler benim hep ilgimi çekmiştir. örneğin carl orff imzalı "o fortuna", "march of the templars" veya era imzalı "ameno" gibi parçaları fazlasıyla beğenirim.
  
  yukarıda belirttiğim gibi grubun çalışmaları film ve oyunlarda kullanılmış ama birde youtube'da grubun müzikleriyle hazırlanmış klipler bulunmaktadır. bu çalışmalar ilgimi çekmediği için gurubun yaptığı çalışmaları yakın zamana kadar çoğunlukla "lyric" olarak dinliyordum. ancak yakın zamanda (aslında o kadar yakın değil) karşılaştığım grubun bir parçası eşliğinde hazırlanmış klip bir hayli ilgimi çekti. zaten bu yazının ana konusunu da karşılaştığım bu klipler oluşturacak.
  
  grubun dinleyicisi olan çoğu arkadaş ilgi gören parçalarından ve yaşadıkları duygulardan fazlasıyla bahsetmişler. ancak bahsedilen bu çalışmalar arasında grubun en çok ilgi gören ve klip olarak en çok uyarlanan "victory" isimli parçasından bu kadar az bahsedilmesi beni bir hayli şaşırttı. bu yazının ağırlık noktası da bu parça etrafında şekillenecek...
  
  yukarıda bahsettiğim ve karşılaştığım bu çalışma two steps from hell grubunun "victory" parçası eşliğinde wargaming oyun firması tarafından hazırlanmış bir klipti. bu zamana kadar karşılaştığım grubun müzikleri üzerinden hazırlanmış çoğu klip çalışmasında baltalar, kılıçlar ile ok kullanan askerlerin mücadeleleri veya fantastik dünyaya dair mücadeleler ele alınırken, ilgimi çeken ve yukarıda bahsettiğim bu çalışma tamamen 2. dünya savaşı üzerine kurgulanmış. haliyle 2. dünya savaşı ile birlikte tarihe meraklı birisi olarak klibi görür görmez hemen ilgimi çekmesi kaçınılmaz oldu. açıkçası hazırlanan bu klibe de aşık oldum denilebilir. daha sonra biraz araştırmayla bunun gibi birçok klibin hazırlandığını görmem sonucu bu deneyimimi sizlerle paylaşmaya karar verdim.
  
  bu paylaşımda kliplerin linki ile birlikte aşağısında klipte kullanılan askeri araçlarla ilgili açıklamalarım ve klip ile ilgili son görüşlerimi de sizlerle paylaşmak istiyorum. ancak paylaşıma başlamadan önce birkaç hususta bilgi vermek istiyorum. ilk olarak ben bir müzik uzmanı değilim veya daha amiyane tabirle benim bir müzik kulağım yok. ikinci olarak wargaming oyunlarının hiçbirisini oynamadım. dolayısıyla bu online oynanan oyunun mekanikleri hakkında hiçbir bilgim yok. son olarak kliplerde gösterilen araçlar hakkında bazı hatalı bilgiler vermiş olabilirim. uyarınız ile bunları düzeltmeye hazırım. bu kusurda yazının nazar boncuğu oluversin...
  
  ***victory***
  
  youtube'da en çok klip bu beste üzerinden yapılmış. yapı ve melodi olarak bu şarkının bahse konu kliplere ne kadar uygun olduğunu sizde dinleyince anlayacaksınız. açıkçası binlerce kez dinlesem de bıkmayacağım bir çalışma yapmışlar ve grup üyeleri buraları okuyamayacak olsa da buradan kendilerine teşekkür etmek istiyorum.
  
  1- victory (wwıı cinematic)
  
  haliyle beni etkileyerek içine çeken ve bu yazının yazılmasına vesile olan klibi en başa koymak gerekiyordu. klip supermarine spitfire mk ile messerschmitt bf 109'un birbirlerine ağır çekimde ateş etmeleri ile başlıyor. daha sonra m4 sherman ve tiger-1 tanklarının birbirine atışı ve son olarak alman zırhlısından (büyük ihtimalle bismarck) ateşlenen toplarla sahne son buluyor. spitfire kullanan pilot gözlerini kapattığı anda sahne bir anda değişiyor ve kendimizi pasifik cephesinde japonların amerikalılarla olan savaşı içerisinde buluyoruz. sahnenin başında amerikan gemilerine pike yapan ve torpido ateşleyen uçak mitsubishi g4m bombardıman uçağı ve bu uçağın arkasındakiler de mitsubishi a6m zero avcı uçakları bu uçağa destek oluyor. klibin 55. saniyesinde başlayan ve 5 saniye süren bir sahne var. aslında bu sahne ile klibin ana fikri bir bakıma verilmeye çalışılıyor. en azından o sahneden sonra benim klibe bakışım savaş sahnelerinden ziyade o kısa sekansta verilmeye çalışılan mesaja kaymaya başladı ve bu bölümün sonunda bunu daha detaylı açıklayacağım. neyse devam edelim. klipte mitsubishi g4m'in saldırdığı gemi bir destroyer. sahnelerden anladığım kadarıyla amerikalıların 2. dünya savaşı boyunca en çok ürettiği destroyer sınıfı olan fletcher sınıfı destroyer modellenerek bu sahnede kullanılmış. klibin 02.00 dakikasından itibaren başlayan 02.30 dakikasına kadar süren sahnelerde japon imparatorluk ordusuna mensup askerlerin ne kadar inatçı ve gözü kara askerler olduklarına şahit oluyoruz. bu sahnenin arkasından yine klibin başında batı cephesinde spitfire uçağı ile ateş eden pilota geri dönüş yapıyoruz. ilerleyen sahnelerde alman flak 88 hava savunma ve antitank topları ile havaya ateşlenen bir mermiyi ve havada patlayan merminin arasından geçen bir bf 109 uçağını görüyoruz. bf-109'un arkasında ise sovyet lavochkin la-5 uçakları var. klibin 3.50 dakikasından itibaren 2. dünya savaşında hava muharebeleri ile ilgili güzel sahneler görüyoruz. benim en etkilendiğim sahne ise klibin 4.20 dakikasında la-5'in arkasındaki uçak tarafından ateşlenen mermilerin pilotun sol omzu üzerinden geçmesini gösteren bölümdür. pilotun dik açıda gökyüzüne tırmanarak uçağı tırmanma limitlerinin sonuna kadar zorlaması ve sonunda uçağın daha fazla tırmanamayarak serbest düşüşe geçmesi sahnesi bana biraz abartılı geldi. bu konuda bilgili olan arkadaşların mesaj kutumu yeşillendirerek bana bilgi vereceklerini umuyorum. klibin sonu bana göre en can alıcı ve verilmek istenen mesajı içeren bölümdü. yukarıda kısaca bahsettiğim gibi savaşa gidenler kadar savaşan askerlerin sevdikleri veya aileleri de büyük zorluklar yaşıyorlar. onların yolunu gözleyerek geçirdikleri o günler hatta aylar onlar için büyük ızdırap oluyor. çünkü cephede olan askerlerin akıbetleri hakkında bilgi alamamaları ve belirsizlikler yanında bahsettiğim zorlukları da beraberinde getiriyor. işte klibin asıl vermeye çalıştığı mesajda bir bakıma buydu. bu belirsizlik ve sonrasında gelen kötü haber klibin 1.30 dakikasında çok iyi işlenmiş. o sahnede bir asker eşinin onun ölümünü haber aldığında yaşadığı yıkım çok güzel sahnelenmiş. aynı şekilde klibin sonunda da evine dönen askerlerin eşi veya sevdiklerinin kavuşma anıda çok güzel betimlenmiş. dolayısıyla bu klibe benim asıl bağlanma nedenim savaş sahnelerinden ziyade bu yaşanan kayıp veya kavuşma anlarına yapılan atıfların çok iyi işlenmesi oldu.
  
  2- victory (wt, wot, wows, wowp cinematic music video)
  
  baştan söylemeliyim klibin ilk dakikası bir önceki klip ile aynı şekilde başlıyor. dolayısıyla klibi açar açmaz ''aynı klipmiş'' diyerek kapatmamanızı öneririm. bu yazıda işlenen çoğu klip içerisinde birbiri ile aynı olan bir sürü sahne var. bu klipte diğer klipten fark 55. saniye itibarı ile başlıyor ve amerikan hava bombardıman kollarına eskortluk eden avcı uçaklarının savaşı işleniyor. alman messerschmitt bf 109 uçağını düşürerek bombardıman filosuna doğru yükselen amerikan p-51 mustang uçağıdır. avcı uçaklarının eskortluk ettiği uçaklar ise b-50 superfortress bombardıman uçaklarıdır. bu kısa sahnede bombardıman uçaklarının vurulma anı ve havada yaşanan çatışmalar güzel sahnelenmiş. ardından mekan değişimi ile kendimizi eyfel kulesinin altında yaşanan bir tank muharebesinin içerisinde buluyoruz. açıkçası sahnenin başında gösterilen tankların modelini doğru olmayabilir, ama sovyet is-3 tankı olduğunu tahmin ediyorum. ilerleyen sahnelerde yok edilmiş bir tiger-1 tankının yanına gelip ateş eden ve isabet alan tank bir m4 sheman tankı. bir sonraki sahnede isabet alarak kulesi uçan bir alman tankının içinde nasıl hayatta kaldığını anlayamadığım ve inandırıcı gelmeyen bir tank şoförü düşmanın üzerine tankını sürüyor. klibin 1.55 saniyesine geldiğimizde bir zırhlının batışına şahit oluyoruz. japonların ünlü musashi veya yamato zırhlılarının nasıl battığını merak eden arkadaşlar bu sahneyi pür dikkat izlesinler. işte japon zırhlıları da bu sahnedekine benzer şekilde batmıştır. bu sahnede tek ve bana göre en önemli eksiklik yamato'nun önünde olması gereken altın krizantem'in gemide bulunmamasıdır. yamato'nun önünde bulunan altın krizantem'in neden önemli olduğunu ve japonlar için ne anlama geldiğini anlattığım şu yazıyı (bkz. zırhlılarda sembolizm) okumanızı tavsiye ederim. bu sahneden sonra amerikan uçak gemisi filosuna saldıran japon mitsubishi a6m zero avcı uçakları ile amerikan uçak gemilerinden kalkan uçakları görüyoruz. uçak gemilerinden kalkan bu uçaklar grumman tbf avenger torpido bombardıman uçaklarıdır. klibin 3.15 dakikasından sonra gösterilen kısımları midway muharebesi veya leyte körfezi muharebesinde yaşanan hava çatışmalarını hayal ederek izlemenizi tavsiye ederim. klibin 3.40 dakikasında gördüğümüz uçaklar alman junkers ju88 bombardıman uçaklarıdır. klibin 4.15 dakikasından sonra ise japon kamikaze uçaklarının amerikan destroyer ve kruvazör grubuna saldırılarını görüyoruz. sahneyi dikkatli incelediğinizde japonların ortaya çıkardığı kaos ve amerikan savunmasının kuvvetini bu bölümler çok iyi şekilde hissettiriyor. klibin sonunda ise midway muharebesinde olduğu gibi bir japon uçak gemisinin batışına şahit oluyoruz. genel olarak klibe baktığımızda yamato'nun batışı veya japon kamikaze saldırılarının üzerinde fazlasıyla durulduğu görülüyor. japon saldırıları sırasında ortaya çıkan kaos gerçekten güzel işlenmiş ve sizi içine çekiyor. bir bakıma bu klip 2. dünya savaşında pasifik cephesinde yaşananları daha iyi anlamamızı ve görsel olarak neler yaşandığını çok iyi aktarıyor.
  
  3- victory! - wows cinematic
  
  klibin açılışı musashi ve ona eskortluk ederek koruma sağlayan destroyer/kruvazör grubu ile başlıyor. hemen ardından önceki klipte olduğu gibi amerikan uçak gemi filosunu ve ondan kalkan uçakları görüyoruz. bu noktada leyte körfezi savaşında musashi'ye saldıran ve yok eden amerikan uçak gemi filosunun ilk saldırı anını görebilirsiniz. klibin 23. saniyesinde ise ilginç bir gemi karşımıza çıkıyor bu gemi 1. dünya savaşından önce üretilen ve öndretnot (predreadnought) olarak sınıflandırılan gemilerden bir tanesi, bu geminin arkasından gösterilen gemi ise dretnot (dreadnought) olan bir gemidir. bahsettiğim öndretnot ve dretnot kavramlarının ortaya çıkışını merak eden arkadaşları şu yazıya (#81026332) alabiliriz. klibin 51. saniyesinden 1.10 dakikasına kadar olan kısıma herkesin dikkat etmesini istiyorum. çünkü sahnenin başı bismarck'a saldıran swordfish uçaklarının gemiye attığı torpidoları ve burada gösterilmeyen ama herkesin bildiği geminin sonunun başlangıcını çok çok kısa şekilde işlemişler. bu sahnenin arkasından bismarck tarafından ateşlenerek hms hood'un cephaneliğine isabet eden top mermisinin ilerleyişini ve hms hood'un infilak edişini görüyoruz. işte bu sahnenin arkasından ise bana göre iş çığrından çıkıyor ve ortalık mahşer yerine dönüyor. deniz savaşlarında bu zamana kadar kısmi olarak yaşanmış ama olayların tamamında yaşanması durumunda neler olabileceği ile ilgili tüm senaryolar 4 dakikalık sekans içerisinde fazlasıyla işlenmiş. örneğin denizcilik tarihinde görmediğim veya bilmediğim ''kamikaze gemi'' kavramına 1.20 dakikada karşılaşarak açılışı yapmak biraz şok edici oluyor. klibin 2.44 dakikasında iskele tarafına doğru sert manevra yapan gemi bismarck gibi duruyor ve geminin bir uçak gemisine eşlik ettiği görülüyor. açıkçası almanlar graf zeppelin uçak gemisini tamamlamış olsalar idi bismarck ile birlikte gerçekleştirecekleri harekatların sonucunu çok merak etmişimdir. klibin 2.49 saniyesinde ise uss iowa (bb-61) zırhlısı ile kardeş gemilerinin bir uçak gemisine eşlik ettikleri ve bu görev gücüne saldıran japon a6m zero avcı uçaklarını görüyoruz. açıkçası gerçekte pearl harbor baskını ve midway muharebesinden sonra japon hava kuvvetleri amerikan zırhlılarına yaklaşamamıştır. çünkü amerikan hava savunma şemsiyesi pasifik savaşlarında çok kuvvetliydi. dolayısıyla bu sahnelerin görsel açıdan çok iyi olduğunu söyleyebiliriz. klibin 4.00 saniyesinden sonra ise devreye japon donanmasının kruvazörleri giriyor. bu sahnelerde görülen kruvazörler büyük ihtimalle nagato sınıfı kruvazörler ve bu kez geçen videoda yamato'nun ön tarafında eksik olan altın krizantem bu gemilerde görülebiliyor. klibin 4.25 saniyesinde ise bir torpido ateşleme anı görülüyor ve ateşlenen bu torpido uss midway (cv-41) uçak gemisine isabet ederek batırıyor. klibin sonunda uss iowa (bb-61) yeniden ortaya çıkıp karşısında bulunan zırhlıya (model ve milliyetini belirleyemedim) cehennemi yaşatıp havaya uçuruyor. bu klipte 2. dünya savaşı arefesinde ve 2. dünya savaşının ortasına kadar tüm deniz kurmaylarının ön gördüğü, ancak tam olarak gerçekleşmemiş muharebeleri çok kısa bir özetini görebiliyorsunuz. yani o dönemde deniz kuvvetlerinin bel kemiğini oluşturan ve denizde göğüs göğüse çarpışmaları için imal edilmiş bizim dilimizde ''zırhlı'' olarak adlandırılan ve ingilizcesi ''battleship'' olan gemilerin olası çarpışmaları ve sonuçları görsel olarak bizlere sunulmuş. (bkz: zırhlı/@uzumun sapi) açıkçası bu görsel şölen ve gösterilen olasılıklar gerçekleşmiş olsaydı daha fazla cana mal olacağı yadsınamaz bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. ancak tarih olsaydılar ile yazılmıyor...
  
  4- victory! - wows cinematic - 2
  
  bu klip bir önceki kliple neredeyse birebir aynı... belli başlı farklar klibin başında uss iowa (bb-61) zırhlısının limanda denize indirildikten sonraki ilk görüntüsünün olması ve klibin 3.43 saniyesinden sonra yamato'nun batışını daha geniş olarak vermeleri olarak gösterebiliriz. burada asıl dikkat edilmesini istediğim noktalar ise hem amerikan donanmasının mark 14 torpido ateşlemeleri ve japonların 2. dünya savaşında kullandığı ünlü tip 93 “uzun mızrak” torpidoları ile yaptığı atışlara odaklanmanız olacaktır. klibin sonunda ise denizde yaşanan savaş sonrası ardında bıraktığı yıkım ve enkazları göstererek yine savaşın tüm dünya için ne anlam ifade ettiğini gözümüze sokuyor.
  
  5- victory (ww2)(cinematic)
  
  klibin açılış sahnesinde bir alman subayın zırhlı unsurları ile birlikte askerlerine saldırı emri vermesi ve askerlerin katledilmesini gösteren sahne ile başlıyor. sahne sonrası kendimizi sovyet siperlerinde buluyor ve almanlara karşı savaşan sovyet askerlerini görüyoruz. klipte rus askerlerinin kullandığı kurma kollu tüfek büyük ihtimalle rus yapımı mosin-nagant piyade tüfeği gibi duruyor. bu birkaç saniyelik sekans üzerinden tüfeği tam seçemediğim için hatalı bilgi vermiş olabilirim. klibin 40. saniyesinde ise 2. dünya savaşı boyunca en çok kullanılacak olacak olan ptrd 41 sovyet anti-tank tüfeğinin ateşleme anına şahit oluyoruz. bu tüfeğin nasıl ortaya çıktığı ve kullanıldığı ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olmak isteyenler için şu yazıyı (bkz: ptrd 41/@anglachelm)) tavsiye ederim. askerin anti-tank silahı ile ateşlediği merminin tankı durdurmayı başaramadığını ve merminin tankın paletine isabet ettiğini görebilirsiniz. buna karşılık alman tiger-1 tankından yapılan top ateşi ile çok sayıda asker ölüyor. klibin 47. saniyesinde sahne değişiyor ve kendimizi içinde yaralı askerler bulunan bir bombardıman uçağının içinde buluyoruz. yaralı askerlerden birisi uçağın penceresinden dışarı bakınca gündüz vakti görev icra eden bir amerikan bombardıman grubunu görüyoruz. grubu oluşturan uçaklar amerikan b-17 flying fortress’ları (uçan kale) ve uçaklar alman hava savunma ateşi arasında hedeflerine ilerliyor. klibin 1.05 dakikasına gelince klibin başında rus siperlerinde yaşanan olaylara geri dönüş yapmış oluyoruz. klibin 1.27 dakikasında rus siperlerine ölüm saçan uçaklar büyük ihtimalle ünlü alman junkers ju 87 veya bilinen adıyla ''stuka'' hafif bombardıman uçakları ve bıraktıkları bombalar siperde bulunan neredeyse tüm askerleri öldürüyor. sağ kalan tek askerin arkadaşlarının ölümünü görmesi ve yaşadığı şok bu bölümde çok iyi işlenmiş. bu sağ kalan tek asker eline aldığı bombayı karşısında duran tiger-1 tankına fırlatmaya başladığı anda klip ağır çekime giriyor ve askerin sağ omzu üzerinden geçen kurşunu takip etmeye başlıyoruz. bombayı atan askerin ise akıbetini klibin sonunda öğreneceğimizi önceden size söylemek isterim. bu sahnelerden sonra 1. klipte flak 88'in atışı ile başlayan ve hava muharebesi devam eden kısmın aynısı oynatılıyor. bu sahnenin sonunda vurulan alman bf-109 uçağı düşmeden hemen önce bıraktığı bomba aşağıda ilerlemekte olan sovyet t-34 tanklarının arasına düşüyor. klibin 3.40 dakikasında t-34 tarafından ateşlenen top mermisinin hedefe doğru ilerlemesi ağır çekimde gösteriliyor. bu merminin ulaştığı hedef ise klibin 1.50 dakikasında bomba atan askerin hedef aldığı alman tankı ve isabet alan tank havaya uçarak bomba atan askeri de savuruyor. klibin 4.05 dakikasında ise amerikan bombardıman grubunun karşısına engelleme için çıkan alman avcı uçaklarını görüyoruz. 2. dünya savaşında amerikan ve ingiliz bombardıman grupları en çok kayıp veren birliklerden birisiydi. bununla birlikte ardı arkası kesilmeyen bombardıman görevleri de almanların nefesini kesmeye başlamıştı. uçak ve pilot sayısı azalan almanlar ise bu yokluk içerisinde havada kendi kamikaze görev gücünü oluşturmaya karar vermişlerdi. almanların gerçekleştireceği bu intihar saldırılarına ise sonderkommando elbe harekatı ismi verilmişti. konuyla ilgili hazırladığım yazıyla (bkz: sonderkommando elbe/@uzumun sapi) bu harekatın tüm detaylarına ulaşabilirsiniz. sonuç olarak klibe baktığımızda iki bölümden oluştuğu söylenebilir. ilk bölüm kara savaşlarında almanların ilerlemesinin yavaşladığı dönem ele alınırken; ikinci bölüm yıkıcı amerikan hava bombardıman saldırılarının alman toprakları üzerinde karşılaştığı zorlukları ele aldığı söylenebilir. ancak her iki bölümde de asıl vurgulanmak istenen ''her zaferin kolay kazanılmadığı gerçeği'' ile bizi başbaşa bırakmasıdır.
  
  6- victory war tank ww2
  
  bu klip yazı içerisinde wargaming oyun modellemeleri üzerinden yapılmamış 2 klipten biridir. klipte geçen sahneler videonun açıklama kısmından da görüleceği üzere fury, t-34, nesokrushimyy, the pacific (dizi), letter of iwo jima ve white tiger filmlerinden sahneler alınarak oluşturulmuş. klibin açılışı fury, t-34 ve white tiger filmlerinin sahnelerinden kesitlerle başlıyor. klibin 28. saniyesinde yolda ilerleyen araçlar ise alman sturmgeschütz 4 (stug-4) tank katilleridir. klibin 37. saniyesinde ateş eden japon tankı ya type-95 yada type 98 modellerinden birisine ait. japon type 98 tankı klibin 2.45 dakikası ile 3.05 dakikası arasında pasifik cephesindeki savaşta da görülüyor. ek not olarak bu kısım ayrıca pasific dizisinin en kanlı sahnelerinden birisinin olduğu bölümün de içerisindedir. klibin 1.30 ile 2.20 dakikaları arasında geçen sahneleri aşağıda ''star sky'' klibi için hazırlanmış bölümde de değineceğim. klibin 2.30 dakikasına geldiğimizde ise sturmgeschütz 4'lere neden tank katili dendiğini çok iyi şekilde gösterilmiş. tabi ki sahnenin sonunda tank katilinin katilini de görmüş olduk. klibin 4.00 dakikasında ateş edenler ise sturmgeschütz ııı (stug ııı) olarak adlandırılan ve kundağı motorlu saldırı toplardır. klibi yazı içerisine ekleme sebebim tank savaşlarına meraklı olan arkadaşların derleme olan bu kliple biraz tatmin olmalarını sağlamaktı. bunun dışında herhangi başka bir yorumda bulunmayacağım.
  
  gördüğünüz gibi yukarıda ''victory'' bestesi üzerinden benim hoşuma gitmiş olan bazı kliplerde geçen olay ve araçları sizlere elimden geldiği kadarıyla veya dilim döndüğü kadarıyla anlatmaya çalıştım. ufak bir araştırma (bkz: aramaya inanmak) ile bu ve buna benzer birçok klibe youtube üzerinden rahatlıkla ulaşabilirsiniz.
  
  klibin içerisinde bulunan sözler beste ile bağlantılı olarak gerçekten çok güzel. size klip içerisinde bulunan dörtlüğü elimden geldiği kadarıyla çevirerek buraya koyuyor ve yorumu siz değerli okuyuculara bırakıyorum:
  
  from far away (uzaklardan)
  in mountains deep (dağların derinliklerinde)
  the night of blood (kanlı gecede)
  in twilight sleep (alacakaranlıkta uyurken)
  
  the armies fight (ordular savaşır)
  for king and queen (kral ve kraliçeleri için)
  there will be not... (olmayacak...)
  no victory! (zafer yok)
  
  the swords collide (kılıçlar çarpışır)
  with power and force (güç ve kuvvetle)
  as mighty man (kudretli adam olarak)
  show no remorse. (pişmanlık gösterme)
  
  it is the time (o zaman)
  the snow is melting (karlar erir)
  it is the time (o zaman)
  of reckoning (hesaplaşma gerçekleşir)
  
  tabi ki bu beste dışında hazırlanmış başka videolar da mevcuttur. işte bahsettiğim diğer videolardan bazı örnekleri de aşağıda sizlere yukarıda yaptığım şekilde aktarmaya çalışacağım. ancak bu aktarımda bazı videolardaki açıklamalar victory'de yaptığım gibi çok uzun olmayacak.
  
  ***star sky***
  
  1- nazi germany vs soviet union tanks cinematic (eastern front) (t-34 movie (2018))
  
  klibin açılışı bir tank mermisinin bir askeri aracın yanından ağır çekimde geçişi ile gerçekleşiyor. bu tür sahneler klip içerisinde bir hayli fazla kullanılmış ve görsel olarak izleyicileri (en azından beni) bir hayli tatmin ediyor. klip genel olarak tanklar isabet aldığında gerçekleşen yıkım, tank personelinin isabet sonrası psikolojisi veya merminin zırhlı aracı delerek içerideki personelin başına gelenleri işliyor. örneğin klibin 37. saniyesinde merminin tank kulesinden sekmesi neticesinde, tankın içerisinde bulunan personelin yaşadıkları çok iyi işlenmiş. aynı durum klibin 2.39 dakikasında da çok iyi gösterilmiş. bu durum sadece tank içerisinde bulunan personelin değil, tankın çevresinde bulunan personel içinde iyi şekilde gösterilmiş. örneğin klibin 45. saniyesinde bu duruma şahit olabilirsiniz. klibin 53. saniyesinde ise bir merminin tank zırhını delerek nasıl içeri nüfuz ettiğine şahit oluyoruz. klibin 1.04 dakikasında ise mermi tankın içerisine nüfuz ettikten sonra metal eriğiklerinin ağır çekimde dağılışını ve bir askere nasıl isabet ettiğine şahit oluyoruz. bu sahne aslında tank personellerinin korkulu rüyalarının birebir aynadaki yansımasını temsil etmesi bakımından bir hayli önemli ve bana göre bu klipteki en vurucu sahnelerden birisini temsil ediyor. klibin klibin 1.04 ile 1.43 dakikaları arasında gösterilen sahneler tanklar vurulduktan sonra içeride bulunan insanların yaşadığı şok ve acıyı iyi yansıtıyor. klibin 1.47 ile 2.18 dakikaları arasında bulunan sahneler benim şahsen en çok hoşuma giden bölümü oluşturuyor. bu sahnede, ağır çekimde ilerleyen bir merminin komuta kulesine girişi, burada bulunan insanların saliseler sonrası yaşanacak patlama anındaki konum ile duruşları ve nazi subayının yüzünün ortasına doğru gelen mermi ile göz göze gelmesi çok etkileyiciydi. sahnede dikkat edilmesi gereken bir başka husus 2.12 dakikada merminin patlaması sonrası bir insanın binadan dışarı (sağa doğru) uçarak metrelerce ileri savrulmasını göstermeleri olmuş. klibin 2.58 dakikasında tank mermisinin zeminden sekerek karşısında bulunan tankın tabanından girerek havaya uçurması sahnesi bana abartılı görüldü. yani merminin o açıda ilerleyip zemine çarptıktan sonra neredeyse dik bir açıda o şekilde tankın altından girmesi bence imkansıza yakın bir durum. klibin 3.18 dakikası ise çok ikonik ve neredeyse gerçekleşmesi imkansız bir sahnenin başlangıcı olarak karşımıza çıkıyor. bir sovyet tankı ile alman tankının burun buruna olduğu bu sahnede tankın içerisindeki personelin heyecanına siz de katılıyorsunuz. birbirlerine ateş etmek için bu kadar yakın mesafeden taretlerini birbirlerine çevirmeye çalışmaları ve çabaları görsel olarak bir şölen sunuyor. ancak asıl can alıcı noktayı klibin 3.52 dakikasında müzik ritminin değişmesi ile birlikte tankın ateşlediği merminin karşısında bulunan tanka doğru ilerleyişi ve onu yok edişi oluşturuyor. mermi tanka girdikten sonra ise tankın içindekilerle birlikte havaya uçarak yok oluşu etkileyiciydi. klibin 4.40 dakikasında ise milyonda bir gerçekleşecek veya gerçekleşmesi imkansız bir sahne bulunuyor. bu sahnede 2 merminin birbirine sürterek hedeflerinden şaşmasına şahit oluyoruz. genel olarak klibe baktığımızda bana göre bu klipte tankların ön planda olmasından ziyade onu kullanan personelin yaşadıkları ve tank mermilerinin bir tanka neler yapabileceğine atıfta bulunuluyor. anlatılmak istenen 2. dünya savaşında olduğu gibi günümüzde dahi tankların içerisinin korunaklı olduğu kadar, bir o kadar ölümcül olduğuna işaret edildiğine kanaat getirdim. azizim, tank personeli olmak zor bir zanaat vesselam!!!
  
  2- star sky ın world of warships and world of warplanes
  
  klip bir taktik haritası ile resimlerin olduğu bir masa ve hangarın önünde duran amerikan p-51 mustang uçağı ile başlıyor. klibin ilk dakikaları 2. dünya savaşında yaşanan kava muharebelerini çok iyi işlemiş. klibin 29. saniyesinde birbirini kovalayan 2 uçaktan öndeki supermarine spitfire, arkadan gelip öndeki uçağa ateş ederek düşüren ise bana messerschmitt bf 109 avcı uçağı gibi geldi. klibin 48. saniyesinde ise amerikan bombardıman grubununu oluşturan b-17 flying fortress’ları (uçan kale) gece halı bombardıman gerçekleştiriyor ve ilerleyen sahnelerde bu uçakları 5 adet bf-109'un önlemek için saldırdığını görüyoruz. bombardıman filosunu korumak için alman uçaklarına ateş eden uçaklar çok az gözüktüğü için modellerini belirleyemedim, ama büyük ihtimalle o uçaklar p-51 mustang uçakları olduğunu tahmin ediyorum. klibin 1.15 dakikasında ise bir kanyonda uçakların birbirini kovalamasını gösteren çok güzel sahneler içeren bir sekans başlıyor. bu bölümde önde bulunan uçak p-51 mustang ve kanatlarının altında roketler bulunuyor. uçağı kovalayanlar ise yine messerschmitt bf 109 avcı uçakları. açıkçası tren yolu tünelindeki sahne oldukça abartılı geldi, ama yine de eğlenceli sahnelerin olduğunu kabul etmek gerekiyor. klibin 1.57 dakikasında ortam ve sahne değişiyor. kendimizi yeniden deniz muharebelerinin içerisinde buluyoruz. bu sahnelerin başında gece ile gündüz ateş ederek ilerleyen zırhlının milleti ve modelini belirleyemedim. çünkü klipteki bu zırhlı strüktürel üst yapı olarak ne amerikan, ne ingiliz, ne italyan veya alman zırhlılarına hiç benzemiyor. ancak klibin 2.30 dakikasındaki önden gördüğüm ve ikincil silahların yerleşiminden anlaşıldığı kadarıyla bir amerikan zırhlısı görünümü veriyor. klibin 2.45 dakikasında başka bir deniz savaşına geçiş yapılıyor. bu bölümün başında ateş eden gemi büyük ihtimalle ''k class'' sınıfı ingiliz destroyerlerinden birisi gibi duruyor. bu sekansın sonunda ise bu ingiliz destroyeri ile başka bir destroyerin birbiri ile çarpışmasına şahit oluyor ve yukarıda bahsettiğim ''kamikaze gemi'' kavramı burada da karşımıza çıkıyor. klibin 3.45 dakikasında mekan yeniden değişiyor ve kuzey kutbunda alman u-boat'ların oluşturduğu kurt sürüsünün (wolf pack) yüzeye çıkışına şahit oluyoruz. klibin 3.59 dakikasında bir alman junkers ju88 bombardıman uçağı yük taşıyan konvoya torpido saldırısı düzenleyerek kargo gemisine isabet sağlıyor. bu sahnelerde buckley sınıfı ingiliz destroyerin geliştirilmiş versiyonu olduğunu tahmin ettiğim gemi ise hava savunma silahları ile bu uçakları düşürüyor. klibin 5.10 dakikasında gördüğünüz uçak gemisi tipik yapısı ile bir japon uçak gemisi ve çok güzel detaylandırılmış; klibin 5.20 dakikasında gözüken uçak gemisi ise amerikan uçak gemisi ve japon ile amerikan uçak gemileri arasındaki yapısal farkları fazlasıyla görebilirsiniz.
  
  ***protectors of the earth***
  
  protectors of the earth (war thunder and world of tanks)
  
  bu klipte de açılış bölümü victory klibinin 1. ve 2. kısmında anlattığım sahnelerle başlıyor. buradaki tek fark bu kez müziğin kendisinin ve ritminin farklı olması. tabi ki bu sekansta bulunan birkaç saniyelik farklar ve önemli detaylarda yok değil. örneğin m4 shermannların karşı tarafa ateş etmesi ve bir tankın patlaması ile b-17 flying fortress’ların halı bombardımanları diğer klibe göre farkları oluşturuyor. klibin 39. saniyesi ile 48. saniyesinde bulunan askerlerin yüzlerindeki korku ve dehşete dikkatinizi çekmek isterim. imkansıza yakın olsa da b-17 flying fortress filosu tarafından batırılan bir alman kruvazörüne şahit oluyoruz. bombalanan gemi taret konumu ve üst yapısı itibarı ile deutschland sınıfı kruvazörlerden birisini gösteriyor. klibin 1.05 dakikasında müziğin ritmi bir anda değişiyor ve bombalanan kruvazör havaya uçuyor. gerçekten müziğin ritmi heyecan verici ve izleyiciyi daha çok içine çekiyor. klibin 28. saniyesi ve 1.21 dakikasında başlayan sahneler büyük ihtimalle müttefiklerin italya çıkartmasını konu ediyor. klibin 1.36 dakikasında gemi taretinden ateşlenen merminin ağır çekimde namludan çıkışına hayran oldum. aslında bu hayranlık star sky klibinde daha yoğundu. ama yazmak bu klibe nasip oldu. klibin 1.51 dakikası ile 2.16 dakikası arasında ise tüm ihtişamıyla çok sayıda tankın bulunduğu bir müttefik fabrikasına misafir oluyoruz. bundan sonraki sahnenin başında 2. dünya savaşında kullanılmış tankların envai çeşidinin yanyana gelerek ilerlemeye başladığı bölüme başlıyor ve büyük ihtimalle world of tanks oyununun içerisinde bazı introlara şahit oluyoruz. açıkçası bu klipte görsellik adına çok fazla yenilik olmamasına rağmen yazı içerisine tek koyma nedenim müzikal olarak beni etkilemesi...
  
  ***unforgiven***
  
  unforgiven [wows/world of warships cinematic music video]
  
  klibin açılışı fırtanalı havada yol alan bir amerikan kruvazörü ile destroyerini görüyoruz. klibin 25. saniyesinde böyle bir havada uçmaları neredeyse mucize olacak japon uçaklarını karşımıza çıkıyor. bu uçaklar büyük ihtimalle aichi b7a ryusei veya nakajima b5n torpido bombardıman uçakları ve bıraktıkları torpido destroyere isabet ederek gemiyi batırıyor. bu sahneden sonra devreye bir zırhlı giriyor. bu zırhlı büyük ihtimalle iowa sınıfı zırhlılardan bir tanesi ve deniz üzerinde başka gemilerle çatışmasını görüyoruz. klibin 2.12 dakikasından 2.35 dakikasına kadar bismarck'ın swordfish torpido bombardıman uçaklarına karşı açtığı ateş ve düşürdüğü uçakları görüyoruz. klibin 2.25 dakikasında ise bismarck'ın inşası sırasında geminin kuru havuzdaki görüntüsü ile karşılaşıyor ve azametine şahit oluyoruz. klibin 2.40 dakikasında ise japon kruvazör gücünün savaşına tanıklık ediyoruz. klibin 2.52 dakikasından itibaren ise klibin en can alıcı sahnelerine şahit oluyoruz. denizde savaşan gemilerin ilerleyen zamanda batması sonucu denizin derinliklerindeki ebedi istirahatgahlarını görüyoruz. günümüzde bu gemilerin üzerinde görev yapanları çok az kişi hatırlamaktadır. ama gemilerin ismi ebedi olarak tarih kitaplarının içerisinde yerini almıştır. artık bu gemileri kimse rahatsız edemez ve bu savaş makineleri sadece balıklara ev sahipliği yapmaktadır...
  
  ***impossible***
  
  ımpossible with world of warsips [gmv]
  
  bu klip okuduğunuz yazı içerisinde en kötü görsellere, ama en iyi detaylara sahip gemileri bünyesinde bulunduruyor. bu cümleyi biraz açmak gerekirse gemiler diğer kliplere göre daha çizgisel, patlamalar, gemilere isabet eden mermilerin etkileri ve gemilerin batışı görsel olarak oldukça zayıf, ama gemilerin neredeyse tüm detaylarını bu klipte görebiliyorsunuz. kısaca klibi izlerken görsellikten ziyade savaş gemilerinin detaylarına dikkat etmenizi öneririm. detaydan kastımı ise klibin 2.10 dakikası ile 2.30 dakikası geçen sekansta görebilirsiniz. bir başka detay ise gemilerin üzerinde kullanılan bayrak ile sancakların bile düşünülerek konulması oldu. klip içerisinde 1. dünya savaşında kullanılan gemilerden başlayarak 2. dünya savaşı boyunca kullanılmış tüm gemileri görebilirsiniz. bu manada klip askeri denizcilik tarihi üzerine resmen bir görsel şölen sunuyor. klip içerisinde world of warships oyun içi bazı bölümlere de yer verildiği dikkatimden kaçmadı. ezgi olarak klibin 1.53 dakikasından başlayarak 3.43 dakikasına kadar devam eden ve giderek ritmin arttığı bölüm çok hoşuma gitti. klipte gözüken gemileri tek tek araştırıp hangi model veya ülkeye ait olduklarını yazamadım. çünkü gemilerin borda numaraları olmadığı için sadece görünüşlerine bakarak ayırt etmek zor oluyor. bununla ilgili zorlukları yukarıda yazdığım kısımlarda da bir hayli yaşadım. bir başka husus ise gemileri araştırıp yazmış olsaydım; yazı bir hayli uzun olacaktı. (zaten yeterince uzun) çünkü klipte çok sayıda ve çeşitte gemi bulunuyor.
  
  ***no honor in blood***
  
  no honor in blood [wt, wows, wot, sevastopol & t-34 cinematic music video]
  
  klibin başlangıcında isabet alarak düşmekte olan b-17 uçağı görüyoruz. aynı bölümde bir plajda gami enkazları, sandıklar, bir asker eşinin remi ile insan parçalarının bulunduğu kısımda bulunmaktadır. burada savaşın vahşeti ve yıkımı resmen gözümüze sokuluyor. klibin 55. saniyesinde sahne değişiyor ve borda numarası 543 olan destroyer öncülüğünde bir amerikan görev gücünün ilerleyişine şahit oluyoruz. burada en önde giden gemi fletcher sınıfı destroyer veya john c. butler sınıfı destroyer eskort gemisi olabilir. ilk seçenek olarak dd-543 (yani amerikan donanmasına katılan 543. destroyer) olduğu anlaşılıyor. ancak bahse konu bu destroyerin yaptığım araştırmalar neticesinde gerçekte hiç denize indirilmediğini öğrendim. kısaca bu destroyerin inşası sırasında yapımı iptal edilmiş ve hiç denize kavuşamamış. diğer seçenek ise uss groves (de-543) olarak görülüyor. ancak klipte bulunan gemiyle bahse konu eskort destroyerinin yapısal görünümü birbirine çok benzemiyor. klibin 58. saniyesinde bir alman denizaltısını görüyor ve bu denizaltıdan atılan torpidoların amerikan görev gücündeki gemileri vurarak batırmasına şahit oluyoruz. klibin 1.20 dakikasında içerisinde hastane gemisinin de bulunduğu bir konvoy karşımıza çıkıyor. bu konvoya alman bf-109 uçakları havadan bombardıman yapıyor. klibin 1.46 dakikasında alman bf-109 uçağını vurarak düşüren uçağın milliyet ve modelini belirleyemedim. klibin 2.15 dakikasından sonra ise büyük ihtimalle world of tanks oyunu içerisinden bazı sahneleri görüyoruz. klibin 2.35 dakikasında başlarda amerikan gemilerine saldıran denizaltıyı avlamak için derinlik bombaları atıldığını ve en güzel sahnelerden birisi olan bir zırhlının bu denizaltının arkasında ilerleyişini görüyoruz.
  
  ***never back down***
  
  never back down [ıl-2, wot, wowp, wotb & wt cinematic music video]
  
  bu klip diğerlerine göre daha farklı içerikler sunan görsellere sahip. klibin başlangıcında tasarım masasında bulunan tank tasarımlarını görüyoruz. yani bir tank o dönemde nasıl tasarlanıyordu bize fikir veren bir bölüm bulunuyor. ardından inşa halindeki tanklar ve bombardıman uçaklarını görüyoruz. burada dönemin savaş endüstrisinin büyüklüğüne bir vurgu mevcut. klibin 58. saniyesinde filo halinde görev icra eden uçaklar junkers ju 87 (stuka) hafif bombardıman uçaklarıdır. klibin 1.00 dakikasında stukaların saldırısını önlemek için onlara doğru uçan sovyet uçakları ise yakolev yak-3 veya yak-5 avcı uçakları olduğunu tahmin ediyorum. bu uçakların görünmesiyle havada bir muharebe yaşanmaya başlıyor. klibin 1.25 dakikasında sahne değişiyor ve tank savaşlarında kendimizi buluyoruz. klibin başında ortaya çıkan tank ise sovyet is-3 tankıdır. klibin 1.37 dakikasında sovyet is-3 tankına ateş eden ise alman marder-2 veya marder-3 gibi duruyor. klibin 1.50 dakikasında yeniden hava savaşlarında kendimizi buluyoruz. ilk sahnede motoru isabet alarak irtifa kaybetmekte olan uçak sovyet tupolev tu-2 bombardıman uçağıdır. aslında bu uçak petlyakov pe-2 hafif bombardıman uçağının çift motorlu olarak yeniden tasarlanan, ama hayata geçirilemeyerek sadece çizim olarak olan modeli baz alınarak klibe konmuş olabilir. klibin 2.45 dakikasında ise karşımıza dünyanın ilk jet motorlu savaş uçağı olan messerschmitt me 262 çıkıyor. klibin ilginç yanı sonunda çıkan il-2 sturmovik (battle of stalingrad) yazsının çıkması. klip boyunca maalesef bu uçakla ilgili bir bölüme maalesef rastlayamadım. buraya il-2 sturmovik'in resmini koyuyorum. belki klip içerisinde benim gözümden kaçmış olabilir.
  
  ***to glory***
  
  to glory (wwıı cinematic)
  
  son klibimiz de diğer kliplerde bulunan çoğu sahneye rastlıyoruz. o yüzden bu kliple ilgili askeri araç açıklamalarım oldukça kısa olacak. bu klipte diğer kliplerde çok az gözüken veya hiç gözükmemiş iki tane uçak görüyoruz. ilki klibin 1.07 dakikasında gözüken messerschmitt me 262 jet motorlu uçak savaşları, ikinicisi ise savaş uçaklarının jet motor devrine geçtikten sonra sovyet rusyanın jet motorlu savaş uçaklarından birisi olan mig-15 avcı uçağı ve bu uçakta klibin 3.42 dakikasında karşımıza çıkıyor.
  
  tüm kliplerde gördüğünüz üzere müzik ile harmanlanmış şekilde 2. dünya savaşında havada, karada ve denizde yaşanan veya yaşanması olası muharebelerin güzel şekilde ortaya konduğu güzel bir çalışma ile karşı karşıyayız. biliyorum yazı biraz uzun oldu ve bazılarınıza göre yazı çok fazla gereksiz detay ile dolu olabilir. ancak bu yazıyı yazma amacım hem kliplerde bulunan askeri araçların ne olduğunu bilmenizi sağlamak hem klipte oluşan atmosferi daha bilinçli izlemeniz hem de kliplerde kullanılan müziğin görsellerle uyumuna kendinizi kaptırmanız içindi. yazının bu kısmına kadar sabrederek okumuş olan arkadaşlara da saygı ve sevgilerimi sunuyorum.
  
  son olarak yazının en başında benim ilgimi çekmediğini belirttiğim; ama two steps from hell grubunun müzikleri eşliğinde hazırlanmış kliplerden birkaç örnek bırakarak yazımı sonlandırmak istiyorum.
  
  for honor cinematic trailer (evergreen)
  adeptus astartes (warhammer 40k tribute) (victory)
  warhammer video (ımmortal)
  warhammer video (raiders)
  the hobbit final battle (victory)
  lord of the rings (atlantıs)
  lord of the rings (star sky)
  star wars old repubic trailers (blackheart)
  star wars: the old republic ıntro (never back down)
  epic cinematic (archangel)
  r2b (dragon rider)