lapis lazuli

• mezopotamyada sumerlilerden bu yana kullanilmis tastir. krallar ve elitler tarafindan kullanilmistir. bir cok kaynakta luks urun olarak gecer, daha fazla kaynagi bulunana kadar altin gibi degerli bir materyal olarak kabul edilmistir.
  
  benzer bir tas da ametist tasidir. 19. yuzyilda guney amerika'da kaynaklari bulunana kadar altin kadar degerli olarak kabul edilmis, sonradan yar-degerli tas olmustur.