emanet çeyiz

• kemal yalçın'ın gözünden yaşayan tanıkların anlatımıyla mübadele ve kaçışı anlatan bir kitap. bu eseri okuyan birinin neden yaşanmış bunlar dememesi imkansız.
  kitabın ana hikayesi türkiye'den gittiğinde çeyizlerini burada bırakan bir aileye zamanında birlikte yaşadığı komşusu tarafından çeyizin iletilmesi temelinde bir olay örgüsü.
  
  kitap iki bölümden oluşuyor.
  
  birinci bölüm:
  yazarın türkiye'den kaçışı sonrası almanya'da kaçak olarak yaşadığı dönemde yunanistan'da yaşayan mübadiller ve nesilleri ile yapmış olduğu söyleşiler. (yazarın yurt dışına kaçış nedeni sanırım şu: 80 darbesi sonrası öncesi ve sonrası sol görüşü, sözde ermeni soy kırımı, türkiye'de rum, ermeni ve diğer etnik azınlık politikaları ile ilgili eleştirileri, basın faaliyeti vb. nedenlerle yargılanması)
  
  ikinci bölüm:
  türkiye'de yaşayan mübadiller ve onların ilk ve ikinci elden anıları. yunanistan'daki yurtlarına olan özlemleri. türkiye'de yerleşik vatandaşlarla yaşadıkları sorunlar.
  
  şöyle bir detay var. türkiye'de konu edilen kişiler genelde ciddi anlamda muadil. yani yunanistan'dan zorunlu göçe tabi tutulanlar. yunanistan'da konu edilen kişiler ise kurtuluş savaşı finalinde ülkeden kaçanlar ve kısa sürede kaçmak zorunda kalanlar. bunların aileleri genelde savaşta görev almış insanlar, yani savaş sırasında yunanistan adına savaşa katılmış kişiler ve aileleri. yunanistan örneklerinin bir çoğu bu durumda olan insanlara rast gelmiş. aslında aynı şekilde zorunlu göçe tabi tutulan 10 binlerce insan da var.
  
  kitabın vermek istediği ana fikirler şu.
  insanlar öncesinde çok iyi anlaşıyorken yunanların ingilizlerin teşvikleri ile başladığı anadolu işgali tüm bu olanların sebebi. her iki tarafta yer alan çeteler huzuru bozdu (topal osman ya da kaptan ziku gibi) yunan hükümeti özellikle eğe bölgesinde yer alan yunanları ve rumları askere alarak işgal için ve anadolu kurtuluş mücadelesinin bastırılması için savaştırması.
  
  aslında kitap biraz taraflı gözle yazılmış ve ister istemez okuyucu da bu bakışı kazanıyor. edebi kalitesi çok üsr düzey değil (daha çok düzeltmeler içeren gezi ve söyleşi kitabı gibi) mubalede şartlarını ve insanların çektiklerini görmek için okunması gereken bir eser.
  keşke mübadele yapmış insanlar henüz yaşıyorken bunun gibi eserler daha fazla kaleme alınmış olsaydı.