mevacib

• osmanlı devlet bütçesinin en büyük ve en önemli gider kalemidir.
  
  esas olarak merkezi ordu ve devlet görevlilerine üç ayda bir verilen maaşları (ulufe) kapsar. bu maaşların dışında padişahların tahta çıkışında askere bir yıllık ulufe tutarında verilen cülus bahşişi, askeri alanlardaki tamirat, mühimmat, tazminat gibi masraflar ve tımarlı sipahilere verilen dirlikler de mevacib harcamalarına dahildir.
  
  savaş vb. gibi durumlarda mevacib harcamalarının bütçe giderlerine oranı %70'lere dayanmaktadır. bu nedenle devlet, bu önemli giderleri finanse etmek için cizye ve mukataa gelirlerini bu harcamalara tahsis etmiştir.
  
  örnek olarak, 1524 yılı^* bütçesindeki mevacib harcamalarında; yeniçeriler 16,9 milyon, sipahiler 14,1 milyon, silahtarlar 10,6 milyon akçe ile ilk sıradadırlar. bunları da beşer milyonla ahır hizmetkârları izlemektedir.
  
  kaynaklar:
  + ahmet tabakoğlu - türk iktisat tarihi - dergah yayınları - nisan 2000.
  + halil sahillioğlu - 1524-1525 osmanlı bütçesi - istanbul üniversitesi iktisat fakültesi mecmuası - cilt: 41 - sayı: 1-4 - 1985.