zeitgeist addendum

• ilk film sonunda agzimda bir demir, ne bileyim sigara sonrasi olusan o meymenetsiz tad vardi. zaten bildigim ve bir cok bilmedigim seyin anlatilip; sonunda da tam anlatilmak istenen mesaj verebilecekken, "potansiyelinize ulasin" geyigi ile adeta dalga gecildigimi hissediyordum.
  
  en azindan ikinci filmi izleyene kadar. ve ikinci filmden sonra diyorum ki: keske hala hissetseydim.
  
  ikinci film yine faiz-enflasyon sisteminin, insanligi nasil avcunda tuttugunu anlatarak basliyor. ve acikcasi para sistemini size anlatip, guzel bir zihin egzersizi yaptiriyor. iktisadi bir iki tanimsal yanlis (veya bilerek carptirma) olmasina karsin, anlatmak istedigini cok acik bir sekilde sunup, ilk bolumun sonunda toparliyor.
  
  asil sorunda ikinci bolumdeki venus projesiyle basliyor. ilk bolumdeki "devrim olmali", ikinci film boyuncada islenen "monetary system oldugu surece insan ozgurlesemez" tezini, "insanligin kurtulusu aha budur" projesi ile cozume kavusturarak kendi icinde celiskiye dusuyor.
  
  neden celiski:
  
  1 - ozgurluk modellenemez, sinirlari mimarlar ile dizayn edilemez
  2 - "insan dogasi yoktur, insan davranisi vardir ve her devir degisime ugramistir". cok dogru ancak "the venus project"'in yapmayi amacladigida insan davranisini degistirmektir. doga ile yasamak degildir, teknolojinin kullanildigi hic bir duzen doga ile uyumlu degildir.
  3 - ilk bolumde "monetary system" icin yaptiklari "one nation" elestirisi, ikinci bolum ile tamamen anlamini yitirmistir. insanligin bir araya gelmesi para ile degil boyle olmalidir demek inandirici degildir, hele 6 ay once asil fikrinden 180 derece taze donmussen.
  4 - teknoloji oldugu surece, iscilik (filmdeki gectigi uzere labour) de olur, sikici isler de (yine filmde gectigi sekliyle monotonous jobs). cunku sisteminizi sirtina dayadiginiz kaynaklari(resources) cikarmak ve verimliligi arttirmak icin dahi iscilige egitime ve deneyime ihtiyaciniz vardir. ve bu islerin karsiliginda insan davranisini degistirip insanlarin artik para almayacagini dusunuyorsaniz, yanilirsiniz cunku dediginiz gibi insan ozgur bir canlidir, ozgurluk yanindaki insandan farkli dusunme ve davranma yetisine sahip olmani saglar. herkesin bir tip yasamasi -diyelimki artik para sisteminin kolesi degilde, tamamen ruhani amaclar icin calisan bir karinca kolonisi- degildir.
  
  daha yazilacak ve tartisilacak cok sey var. samimi bulmuyorum ancak kesinlikle insani silkeleyici ve dusunmeye zorlayici bir yapim oldugunu da kabul etmem gerekli. gercek dusunsel devrimde belkide okyanusa atilan bir tas; belki de safca bir arzuyla diyorum ki, pesinden atilacak taslarin sahiplerini uyandirsin yeter.
  
  sonucta su da var:
  
  no theory, no ready-made system, no book that has ever been written will ever save the world.
  -bakunin