mephistopheles

• geçen yüzyılda yaşamış fransız katolik üniversitesi profesörü jean calvet, kitabının faust bölümünde, mephistopheles’i şöyle tanımlar; “ şeytan değildir, şeytan'ın bir elçisi, o, şeytan'ın güvenini kazanmış bir memurdur. mukadderatı elinde tutan kötü ruhtur. aşağı içgüdülerimizin, ne olduğu belirsiz arzularımızın şahididir. onlara elle tutulur bir vücut veren, onların gerçekleşmelerine çalışan odur; alt şuradaki (bilinçdışı) hayatımızın tanığıdır, bizi tehlikeye koyan her şeyi aydınlığa o çıkarır, bizi kendimize o ifşa eder.” (sf.76-77)
  
  bknz: jean calvet, “hamlet, don kişot, faust” (çev. suut kemal yetkin), remzi kitabevi, istanbul, 1965,100s.