çello

• gövdenin ön kısmı ladin agaci, arka kısmı, kenarlar ve boyun kısmı akçaağaç, kulaklar ve tuşe abanozdan yapılır. gövdenin ön kısmı tellerin verdiği basınçtan çökmesin diye bir can direği ile iç kısımdan desteklenir. viyoladan tam bir sekizli aşağı akort edilir. toplam uzunluğu 1.55-1.56 cm. arasında değişir; eni 76 cm.'dir. arşe gülağacı veya kızılağaç, kıllar ise at kuyruğundan yapılır. sesin çıkabilmesi için kıllara reçine sürmek gerekir. alttuşe ve kulaklarda armut ağacı kullanılabilir. çalması oldukça zor bir enstrümandır 1 yıl boyunca sadece arşe çekersiniz. sağlam bir çellist olmak için ilk başladığınız yıllar da hergün 4 saat, konser ya da sınav gibi özel durumlarda 6-8 saat arası rutin olarak çalışmak gerekir, bu yüzden peygamber sabrı isteyen bir enstrümandır. sol el tırnaklarının kısa kesilmiş olması gerekir. tel olarak la ve re telleri larsen, do ve sol telleri spirocore ya da la ve re telleri jargar forte, do ve sol telleri için spirocore wolfram forte marka teller kullanılabilir. (not:bu teller oldukça pahalıdır). büyük bir saz olduğundan iki bacak arasına sıkıştırıp oturularak çalınır ve sazın altında pik denilen metal çubuk sayesinde yere dayanır. teller köprü ya da eşik denilen, sesi gövdeye ileten bir tahta bir destek üzerine gerilidir. eşiğin iki yanındaki sesin çıkması için yapılmış iki deliğe f delikleri denir. kulak ve fiks denilen burgu ve vidalarla akort yapılır. en iyi sazlar vuillaume, guarneri, grancino, montagnana ve tabii ki stradivarius çellolardır. ayrıca en kalitesiz enstrümanlar elma şekeri görünümlü fabrikasyon çin çellolarıdır. çello için bach'ın 6 süiti; beethoven, brahms, franck, vivaldi, valentini, locatelli, rachmaninoff, strauss, chopin ve debussy'nin sonatları; dvorak, haydn, haçaturyan, elgar, monn, schumann, saint-saens, lalo, shostakovich, c.p.e bach, j.c. bach, vivaldi, tartini, boccherini gibi bestecilerin konçertoları; çaykovski'nin rokoko çeşitlemeleri, schubert'in arpeggione'si, prokofiev'in senfonik konçertantı, faure'nin elegie'si, popper'in macar rapsodisi, bloch'un schlomo'su ve bir çok çağdaş eser yazılmıştır. atası viola da gamba'dır ve yapısı çellodan daha farklıdır. gamba'da metalden yapılma dört tel yerine altı tane bağırsak tel kullanılır, çellonun altında yere dayanan metal çubuk gamba da bulunmaz ve bu nedenle iki bacak arasına sıkıştırılarak çalınır. ayrıca gamba da kullanılan arşe de yapı olarak günümüzdeki arşelerden daha farklıdır. gamba için marin marais'in eserleri, georg philipp telemann'ın gamba için yazdığı süitler ve johann sebastian bach'ın 3 sonatı dikkate değerdir. barok dönemde sadece basso continuo olarak çembaloyla birlikte çalıyordu ama 18. yy'ın sonlarına doğru viyolonsel solo bir çalgı olarak gambanın yerini almıştır. dünyaca ünlü en önemli bazı çellistler mstislav rostropovich, pierre fournier, leonard rose, pablo casals, mischa maisky, jacqueline du pre, andre navarra, janos starker, paul tortelier, yo yo-ma, alfredo piatti, truls mork, ofra harnoy, gregor piatigorsky, luigi boccherini, anner bylsma, david popper, julius klengel, alexander rudin gibi isimlerdir. bu çellistlerden bazıları (örnek vermek gerekirse boccherini ve david popper) çello için yazdıkları eserlerle de çello tekniğinin ve repertuvarının gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. çello çalmaktan bahsedecek olursak bu enstrümanda iki temel şey çok önemlidir. ton (sesin gürlüğü) ve entonasyon (notaların temiz bir şekilde ve doğru olarak çıkması). entonasyon için sağlam bir müzikal kulağa ve bol ekzersiz çalışmaya, ton için ise iyi bir arşe tekniğine bağlı olarak çalma sırasında kılları tellere bastırmadan kolun kendi doğal ağırlığını arşeye her bölgesine eşit bir şekilde vermek gerekir. eğer ton konusunda sıkıntı çekiliyorsa omuzları ve kolları güçlendirmek için yüzme son derece yararlıdır.(özellikle çıtkırıldım kız öğrenciler için) çello için yazılmış eserler fa anahtarından yazılır. ama eser tizleştikçe 4. çizgi do anahtarı ve sol anahtarı kullanılır. çocuklar için çeyrek ya da yarım sazlar vardır. öğrenci büyüdükçe tam çelloya geçilir.
  
  çello için 20. yüzyılda yazılmış bazı modern eserler ise şöyle sıralanabilir:
  
  arnold bax
  rhapsodic ballad (1939)
  
  luciano berio
  les mots sont allés (1978)
  
  ernest bloch
  suites 1–3 for solo cello (1956–7)
  
  benjamin britten
  suite no. 1 (1964)
  suite no. 2 (1968)
  suite no. 3 (1974)
  
  earle brown
  music for cello and piano
  
  george crumb
  cello sonata (1955)
  
  jonathan harvey
  curve with plateaux for helen verney (1983)
  
  paul hindemith
  several solo sonatas including opus 25#3
  
  vagn holmboe
  solo cello sonata m. 241 (1968–9)
  
  ben johnston
  toccata for laurien laufman (1984)
  
  mauricio kagel
  unguis incarnatus est
  
  zoltán kodály
  cello solo sonata op. 8 (1915)
  
  ernst krenek
  suite for cello solo op. 84
  
  györgy ligeti
  cello sonata
  
  alvin lucier
  ındian summer (1993)
  
  robert muczynski
  gallery: suite for solo cello (on paintings of charles burchfield) (1966)
  
  mark o'connor
  appalachia waltz (composer's own transcription of original version for solo violin)
  
  krzysztof penderecki
  capriccio per siegfried palm
  
  george perle
  cello sonata (1947)
  
  vincent persichetti
  solo cello sonata op. 54
  
  sergei prokofiev
  solo cello sonata op. 133 (completed by blok)
  
  max reger
  three suites for solo cello
  
  kaija saariaho
  petals (1988)
  sept papillons (2000)
  
  giacinto scelsi
  voyages (1985)
  
  roger sessions
  six pieces for solo cello (1966)
  
  bright sheng
  seven tunes heard in china
  
  nicolai tcherepnin
  suite for solo cello op. 76
  
  james tenney
  cellogram for joel krosnick (1971)
  
  augusta read thomas
  spring song (2002)
  
  donald francis tovey
  solo cello sonata op. 50 in d
  
  moisei vainberg
  solo cello sonata no. 1 op. 72 (1960)
  solo cello sonata no. 2 op. 86 (1965)
  solo cello sonata no. 3 op. 106 (1971)
  solo cello sonata no. 4 op. 140 (1986)
  
  william walton
  passacaglia (1980)
  
  anton webern
  cello sonata, drei kleine stücke op. 11
  
  egon joseph wellesz
  cello sonata op. 31 (1920)
  suite for cello solo op. 39 (1924)
  
  david wilde
  the cellist of sarajevo - a lament in rondo form for solo cello, op. 12
  
  charles wuorinen
  cello variations to fred sherry (1970)
  
  ıannis xenakis
  nomos alpha
  
  eugène ysaÿe
  cello sonata op. 28 (1924)