eklektik bir varlık olarak insan

• "insan bilincinin kendi işleyişini (evrensel geçerlilikte) açıklayabilmesi nasıl mümkün olabilir? bilinç nasıl olup da bilinçaltında bulunan bir etkinliği tanımlayabilir ve gözlemcinin kendi üzerine etkin tanımlamalar yapma yetisi nereden kaynaklanır - eğer bilincin altında yatan dünyaya bilincin ta kendisi dışında temas etmek mümkün değilse, bilinç ondan gizlenen bu dünyaya nasıl ulaşabilir?"
  
  bilgi ağacı - insan anlayışının biyolojik temelleri^*
  h. maturana, f. varela
  
  metis, 2010, s. 19