ulus millet ayrımı

• millet sözcüğü daha sonradan ulus anlamı kazandığı gibi, ulus da daha sonradan millet anlamı kazanmıştır. aynı şekilde ulus daha sonradan ulus ve millet daha sonradan millet anlamı da kazanmıştır. çok acayip.
  
  yani esas mesele şu: köken itibariyle ulus kelimesini nation karşılığı olarak ele alıp "millet'in bu anlama gelmesi sonradandır. esasında millet dini bir birliği anlatır." demek yanlıştır. zira köken olarak, ulus da nation anlamına gelmez.
  
  ulus kelimesi, kökeni itibariyle, bir insan topluluğunu değil, bir toprak parçasını anlatır. bir anlamda -ama daha sınırlı bir anlamda- ülke demektir. hatta ülke ile aynı kökenden geliyor muhtemelen.
  
  ulus kelimesinin köken olarak bir insan topluluğunu değil, bir toprak parçasını anlattığına dair bir örnek de verelim: köl tigin k12'de "bukarak ulus bodun"dan bahsediliyor. bu elbette "buhara ülkesinin halkı" demektir. insan topluluğuna işaret eden kelimenin ulus değil, bodun olduğunu anlamak gayet kolay.
  
  millet kelimesi ise, köken itibariyle elbette dini bir topluluğa işaret eder. şu hâliyle bu sözcüklerin her ikisi de bugünkü anlamlarından uzak bir geçmişe sahipler.
  
  bunları şunun için yazdım: "türkler millet değildir, ulustur." gibi ifadeleri millet sözcüğünün bu dini kökeni ile ilişkilendirenler gördüm. bunun manası yok. millet gibi ulus da eskiden farklı bir anlama gelirdi. ama dil hareket hâlinde ise, hatta onu "canlı" diye niteliyorsak, ona saygı duymayı da bilmeliyiz. bugünden konuşuyorsak, bugünün kelimeleri ile konuşuruz. mühim olan sözcüklerin hâlihazırda taşıdıkları anlamlardır.
  
  bu anlamda, ulus-millet ayrımının 21. yy türkiye türkçesi için gerekli bir ayrım olduğu kanaatinde değilim. şahsi kanaatimce, ulus ve millet bugün aynı anlama gelmektedir. önemli olan da budur.
  
  ek: tdk da ulus karşılığı olarak "millet." demekle bence doğru bir iş yapıyor.