1 mart 2016 yılmaz özdil köşe yazısı

• sovenist bir yazidir.
  ekleme: bir alttaki yazar icin ulus ve sovenizm tanimlari en altta yapilmis ve cevap verilmistir.
  
  ancak bu yazinin sovenizm icerdigini anlatmak icin dogru zamanlamaya ve dogru orneklere ihtiyac var. ornegin insanlarin hassas oldugu, teror orgutu pkk ile carpismalarin henuz taze oldugu bu donemde bu yaziyi elestirmek dogru bir zaman olmayabilir. keza bu yazi sovenizmdir, anlamayanlar orta ya da geri zekalilardir demek de muhattaplarin kanini deprestirmekten baska birseye yaramaz. dolayisiyla su an yazdigim bu yazi da ozellikle zamanlama ve icerik bakimindan yanlis olacaktir. ancak yine de yazacagim...
  
  bu yazinin benzerleri pkk cephesinde de yaziliyor ve sehitlik kavrami uzerinden olenler icin bir suru guzellemeler yapiliyor. belki dagda zor sartlar altinda, sevdiklerinden uzak hayalleriyle beraber genc bir insan oldu diyorlar. yilmaz ozdil ayni icerigi sadece farkli bir cepheden yazmis o kadar. aradaki tek fark budur. sovenizm agdali bir vatanseverlik ve ulusal ustunluk uzerine kurulu olduguna gore siz de bir yere kadar icinde yasadiginiz ulusu biraz olsun seviyorsaniz bu tip yazilari begenip hislenmeniz gayet dogaldir. keza pkk sempatizani birisi de orada oldurulen teroristler icin sizinle benzer duygulari yasayacaktir. burada elestirilen okuyucunun bu yazidan etkilenmesi degil bu yazinin icerigindeki sovenist ogelerin ulus kavramini kullanarak toplumlari ayristirmasi ve dolayisiyla savaslari koruklemesidir.
  
  teoride de pratikte de 19 yasindaki bir gencin aile bireylerini coldeki cicek gibi gorup, onlarin yasamasi icin gerekirse su niyetine kanini bile feda etmeyi goze almasi saglikli bir dusunce yapisi degildir. 19 yasinde ne dogru duzgun hayat deneyiminiz vardir, ne de savasin, silahin kotu yuzunu gormussunuzdur. 19 yasinda bir delikanlinin mezuniyet yilligina bunlari yazdirabilmek icin ancak bir ust bilincle onun dusuncelerini yeniden programlamaniz gerekir. aslolan da zaten budur, bir bireyin ozgun dusuncelerini daha henuz yeterli deneyimi yokken yeniden programlamaktir.
  
  bu tip tartismalarda bir diger kafa karisikligi da ideolojiler uzerinden olur. ideolojilerin cogu hayata dair belli gorusleri dile getirirler ancak tum hayati kapsamazlar, kapsamak gibi bir dertleri de yoktur. ornegin bir ideolojinin cikis sebebi insan haklari degilse o ideoloji muhtemelen insan haklari icin bir atifta bulunmaz. insan haklari o ideoloji icin tanimsiz bolgedir ve o ideolojiye sahip insanlarin kisisel tercihlerine gore cok farkli olarak belirlenebilir.
  
  ornegin solun ana kaidesi kaynaklarin esit paylasildigi, sinifsiz bir toplum yaratmakken bu alanin disinda kalan cogu sey tanimsizdir. o yuzden sol icinde devletci anlayis da sinirlarin olmadigi tum halklarin bir arada yasadigi devletsiz bir anlayis da var olabilir. kimisi silahi ve savasi yuceltirken, kimisi silahsiz bir toplum hayali kurabilir.
  
  o yuzden her yerde oldugu gibi turkiye'de de bir grup var ki hangi fikirden olursa olsun dindar, ateist, sag, sol vs. silahin ve savasin kotuklerini fark etmis, ulus kavraminin esaretinden kurtulmus; iste bu tip bireyler bu yazinin icine sinmis sovenizmi dibine kadar elestirir. umarim bu yazi kafanizda bazi seyleri aydinlatir.
  
  ekleme - a:
  ulus: çoğunlukla aynı topraklar üzerinde yaşayan, aralarında dil, tarih, ülkü, duygu, gelenek ve görenek birliği olan insanların oluşturduğu topluluk. ulus ya da millet adı verilen bu topluluk tanımı feodalitenin yıkılışı ve kapitalist düzenin oluşumu sürecinde ortaya çıkmıştır. (wikipedia)
  sovenizm: özgün anlamda abartılı, saldırgan bir vatanseverlik ve ulusal üstünlük inancıdır. (wikipedia)
  
  neymis; dogrudan ulusal dusunceye degil ayrimcilaga sebep olacak seviyede abartili ulusal inanca sovenizm deniliyormus. ulus ortak tarihi olanlari birlestirici diger uluslara gore ise yine ayristirici bir tanimdir. belki tarihin bir doneminde bu bir gereklilikti, ulusa dayali bir devlet kurabilmek icin on kosuldu ancak ulusa bagli olarak yapilan sovenizm irkciligin^* bir alt kumesidir. irkcilikta irklarin renk ve fiziki esaslari dikkate alinirken sovenizmde renk ve fiziki esaslarin yerini ulus kavrami devralir.
  
  temel problem ulus kavramiyla degil onun uzerinden yapilan sovenizmledir. bu baglamda sovenizmi elestirenleri kafatasci olarak elestirmek de ayri bir ironi olmus oluyor.
  
  ekleme - b:
  bir arkadasimiz, bu yaziyi okuyan analar da agliyor yureginiz yetiyorsa onlara da sovenist deyin demis. sapla samani karistirmak tam da bu olsa gerek. bakin yazinin orijinal metninde ne denilmis "... siz de bir yere kadar icinde yasadiginiz ulusu biraz olsun seviyorsaniz bu tip yazilari begenip hislenmeniz gayet dogaldir ..." hele de boyle dramatik bir insan hikayesi anlatiliyorsa hikayenin ana karakterinin ya da onun yakinlarinin yerine kendinizi koydugunuzda hislenmemeniz mumkun degildir. empati var, ayna noronlari var... iyi de arkadas yazidaki itiraz buna degil, okuyup anlamak bu kadar zor mu yoksa isin kolayina kacip trollemek gunluk hayattaki herkesin edebi sanati mi oldu.