utopia

• gerçekten de bugünün dünyasına uyarlanan bir ütopya kabus gibi görünür gözünüze kitabı okurken. ama dönemin koşulları ele alındığında zamanının çok ilerisindedir.
  neden kabustur? eşitliği savunan more, siyasi iktidarın tek elde toplanmasına ve sınıfsal farklılıklara karşı çıkan bir metin yazmış olmasına rağmen biraz daha derinden baktığımızda bireyi yok sayan ve tek tipleştirici bir toplum anlayışı ile karşılaşıyoruz. toplumda farklılığa yer yoktur ama buna rağmen yöneticiler bilgeler arasından seçilir. bütün cadde genişlikleri aynı (10 metre civarı), aynı stilde evler vardır ve bu evlerin kapılarında kilit yoktur. mülkiyet kavramı yerleşmesin diye 10 yılda bir ev değiştirilir. kıyafetler aynıdır ve 7 sene giyilir. köylerde 40ar kişi bulunur. more'un eşitliğinin sınırı burda başlar: bu 40 kişiden ikisi köle olacak ve şiddet içeren hayvan kesilmesi gibi eylemler özgür vatandaşlar şiddeti öğrenmesin diye bu kölelere yaptırılır. bunun yanı sıra evlenirken hem erkeğin hem kadının bakir olması esastır. aile ataerkil ailedir ve evlenen erkek babasının evinde yaşar. adada demir yoktur ve bunu sağlamak için dış ticaret yapılır. savaş zaferleri ile gurur duyulmamasının yanı sıra yalnızca mecbur kalındığında savaşılır mümkünse paralı askerler görevlendirilir.
  bu enteresan ütopik betimleme aslında şaşırtıcı ölçüde liberal ve laiktir. komünizmle çok yakından ilişki kuranlar beni şaşırtıyor çünkü aslında çok da keskin çizgiler kullanılmamış komünizme gönderme yapan. çünkü buna benzer bir komünizm anlayışını pek çok dinin söylemlerinde de görüyoruz. mesela müslümanlığın "cennet" tasarımında da mülkiyet ilişkilerinin olmadığı eşitlikçi bir yaşantı göze çarpar. yani müslümanlığın cennet ütopyası ne kadar komünistse more'un ütopyası da o kadar komünisttir bana göre.
  bugün baktığımızda tüylerimizi ürperten bu ütopya 1518 yılında yazılmış bir metindir ve en doğrusu bu metni kendi dönemindeki düşünceler, yasalar ve inançlar eşliğinde irdelemek olacaktır. (örneğin more'un bu tektipleştirmedeki abartılı yaklaşımının temelinde dönem soylularının aşırı şatafatlı yaşantıları yatmaktadır.)