bursa

• bugün tanpınar’ın bursa’da zaman’ıyla uşaklı’nın bursa’da akşam’ını karşılaştırma haddinde bulundum. bulunmayı geçtim entry bile giriyorum. akıl fikir verin bana.
  
  şunu baştan söyleyeyim 17 yıldır bursa’da yaşıyorum ve merkezde olmamama rağmen aşığıyım. tanpınar ise gözüm gibi baktığım kitapların sahibidir, romanda baş tacımdır. ömer bedrettin’in bursa şiirini görünce acaba dedim, acaba tanpınar’dan daha mı güzel anlatmış bursa’yı?
  
  açtım iki şiiri de. durmadan fark arıyorum üstünlük arıyorum. başta uşaklı güzel geliyor sonra tanpınar. diyorum yaahu koskoca tanpınar, şiirin üstüne titreyen tanpınar, tabii ki daha iyi yazmıştır. gelgelelim ne eleştirmenim ne de edebiyata çok hakimim.
  
  serin kafayla baktığımda şunu fark ettim, tanpınar şairliği tanpınar romancılığı kadar iyi değil. bütün bir eserde ancak bir iki mısrayı seçip alınca güzelliği ortaya çıkıyor. bütün değil, parça güzelliği. hiç yoktan bu şiir için bu böyle. evrensel bir şiir bursa’da zaman. adından da anlaşılacağı gibi zaman kavramı çok daha göz önünde üstelik sembolikliğini doruk noktasına çıkardığı eseri. asilliğinin imzası. sözün özü bursa’yı karşılaştırdığım için ikinci plana atmak zorunda kaldım. diğer kulvarlardaysa yarıştırılamaz bile.
  
  ömer bedrettin’i yalanım olmasın çok tanımam. birkaç şiirini okumuştum sorularda orada burada. bursa’ya daha somut yaklaşmış, bildiğimdendir belki okuyunca geçirdiğim güzel geceler aklıma geldi. gezdiğim dolaştığım kubbeleri, azıcık da olsa yeşil kalmış yerleri, her zaman tepeden gözüken ayı -bursa’da ay asla dağların binaların ardına kaçmaz hep göz önündedir- daha net hissettim. o içimizi titreten kelimeler, imgeler yok.
  
  ahmet hamdi tanpınar; yahya kemal ve haşim’den oldukça etkilendiği için tam anlamıyla sembolist bir yazardır. adının anıldığı kavramlardan anlaşıldığı üzre karmaşık ve katmanlı bir kalemi vardır. öz şiircidir, sanatı sanat için yapar ve dili sade değildir. düz yazılarını bile şiir gibi kafiyeyle yazar. adamdır özetle.
  
  ömer bedrettin uşaklı son dönemlerinde sembolist tüm şairler^* gibi fransız edebiyatı’ndan yararlanmıştır. öz, sade, izlenimci ve toplumsal duyarlılığı esas alan bir yazım tarzı vardır. ölüm, yalnızlık, memleket, doğa temasını da kullanır. çoğu şiiri^* bestelenmiştir.
  
  daha net anlaşılsın, benzer ve farklı yönleri daha belirgin olsun diye ufacık bir not vermek istedim.
  
  söz sizin meydan sizin, ikisini de bırakıyorum aşağıya.
  
  bursa’da zaman
  bursa'da bir eski cami avlusu,
  küçük şadırvanda şakırdıyan su;
  orhan zamanından kalma bir duvar...
  onunla bir yaşta ihtiyar çınar
  eliyor dört yana sakin bir günü.
  bir rüyadan arta kalmanın hüznü
  içinde gülüyor bana derinden.
  yüzlerce çeşmenin serinliğinden
  ovanın yeşili göğün mavisi
  ve mimarîlerin en ilâhisi.
  
  bir zafer müjdesi burda her isim:
  sanki tek bir anda gün, saat, mevsim
  yaşıyor sihrini geçmiş zamanın
  hâlâ bu taşlarda gülen rüyanın.
  güvercin bakışlı sessizlik bile
  çınlıyor bir sonsuz devam vehmiyle.
  gümüşlü bir fecrin zafer aynası,
  muradiye, sabrın acı meyvası,
  ömrünün timsali beyaz nilüfer,
  türbeler, camiler, eski bahçeler,
  şanlı hikâyesi binlerce erin
  sesi nabzım olmuş hengâmelerin
  nakleder yâdını gelen geçene.
  
  bu hayâle uyur bursa her gece,
  her şafak onunla uyanır, güler
  gümüş aydınlıkta serviler, güller
  serin hülyasıyla çeşmelerinin.
  başındayım sanki bir mucizenin,
  su sesi ve kanat şakırtılarından
  billûr bir âvize bursa'da zaman.
  
  yeşil türbesini gezdik dün akşam,
  duyduk bir musikî gibi zamandan
  çinilere sinmiş kur'an sesini.
  fetih günlerinin saf neşesini
  aydınlanmış buldum tebessümünle.
  
  isterdim bu eski yerde seninle
  başbaşa uyumak son uykumuzu,
  bu hayâl içinde... ve ufkumuzu
  çepçevre kaplasın bu ziya, bu renk,
  havayı dolduran uhrevî âhenk..
  bir ilâh uykusu olur elbette
  ölüm bu tılsımlı ebediyette,
  belki de rüyâsı bu cetlerin,
  beyaz bahçesinde su seslerinin.
  
  bursa’da akşam
  bu gün de sonbahardan süzülüp doğdu akşam
  dağların yere indi koyu serin gölgesi.
  uludağ etekleri al ipekten bu akşam
  düştü yeşil ovaya kubbelerin gölgesi.
  
  ufuklarda bu akşam ne sis var, ne bulut var
  selvilerin içinde bir alev emir sultan.
  içten dualar gibi geçiyor sanki rüzgar
  bir ilahi adaya benzeyen yıldırım'dan.
  
  orada ince yollar gölgeleniyor işte
  karşıdan renk içinde solgun ay görünüyor.
  güneşin son nurundan bir damlacık içmiş de
  şu karşıki kulübe bir saray görünüyor.
  
  gözlerine vurunca kubbelerin gölgesi
  öz cenneti gönlümle seyrettim ben bu akşam.
  göklerde ne bir nefes, ne de bir kanat sesi
  uludağ etekleri al ipekten bu akşam...