frantisek kupka
-
sembolist resimlerine güzel bir örnek olarak
(bkz: the principle of life) -
-
1871 yilinda dogup 1957 de ölen cek ressam.
-
memleketinde (çekya) su ve ışığın oyunlarını tam anlamıyla gözleyebileceği bir ortamı bulamamış ve fransa'nın bretagne bölgesine gidip orada çalışmış olan ressam (1871-1957).
france musique radyosunda dün, kupka'nın la vague adlı tablosunun çağrıştırdığı müzikleri içeren bir program yayınlandı:
https://www.francemusique.fr/…-septembre-2018-64596
çalınan müzik parçaları ilgili web sayfasındadır.
programcı: denisa kerschova; programın adı: allegretto.
ayrıca: izmir arkas sanat merkezi: su manzaraları sergisi:
http://www.arkassanatmerkezi.com/…e.aspx?pageid=266 -
dönemin birçok soyuta geçiş ressamı gibi kupka da johann sebastian bach gibi devlerin müziği ile ulaştıkları seviyeye fırçası ve renkleriyle dokunabilmeyi hedeflemiştir. nasıl ki sanatsal ifadelerin en yücesi olarak kabul edilen müzik, james abbott mcneill whistler'ın ifadesiyle, "seslerin/duyulanın" şiiriyse; resmin de "görülenin şiiri" olması hedeflenmektedir. tıpkı müzik gibi resim de duygulara ve duyulara doğrudan nüfuz edebilen aşkın bir dil olmalıdır.
bu yüzden kupka eserlerinin konuları eserin kendisinden başka bir şey değildir. bir kupka eserine giotto'nun isa'ya ağıt tablosuna bakıldığı gibi bakılmamalı; bütünlüklü bir sanat eseri* olarak temâşâ edilen eser duyumsanmaya çalışılmalıdır. bu noktada hiçbir uzmanın ya da rehberin size düşünmeniz/hissetmeniz gerekenleri söylemesine gerek kalmaz. bilakis esere söylenenlerin rehberliğinde bakmak, eserin söylemeye çalıştığı ile söylenen şeylerden bağımsız olarak kaçınılmaz surette çelişir. olması gereken ise bir anlığına teşekkül edecek hususi bir baloncuk evrenin içinde kendinizi eseri duyar, tadar bulabilmenizdir. bu kupka'da olmazsa belki picabia'da, belki kandinski'de olacaktır. -
soyut çalışmalarıyla tanınan kupka'nın kariyerine başladığı yıllarda figüratif bir ressam olduğu çoğu zaman unutulur. sembolizme damgasını vuran figüratif resimlerinden sonra tüm sanatsal gruplardan uzak duran sanatçı, 20. yüzyılda soyutlamanın öncülerinden biri olmuştur fakat çalışmaları için soyut kelimesini asla kabul etmez: "yaptığım resimler soyut mu? niye ya? resim somuttur: renkler, şekiller, dinamikler... önemli olan yaratıcılıktır. düşünüp, sonra inşa ettiğimiz bir şey soyut olamaz."
1910'dan itibaren kupka'nın sanatı figüratif olmaktan çıkmış ve hareketi merak ederek -kabul etmese de- soyutlamaya yönelmiştir. renk kullanımındaki iştahı sayesinde yapıtları piet mondrian'dan çok wassily kandinsky'ye yakın, dinamik ve neredeyse müzikal bir soyutlamanın yolunu tutmuştur. ancak, kariyerinin sonlarına doğru kazimir maleviç gibi geometrik soyutlamaya daha da yaklaşmıştır.
kupka'nın ismi, kandinsky ve mondrian gibi büyük isimler dışında soyut resmin öncüsü olarak daha nadiren anılır. yine de, 1910 yılında yaptığı “ordonnance sur verticales” serisi ile, bu alanda ilk değilse de, ilklerden biri olmuştur.
yıllar içinde sanatsal kariyerinin dönüşümü eserlerinden takip edilebilir:
- view from a carriage window, 1901
- planes by colors, large nude, 1909–10
- vertical and diagonal planes, yak. 1913
- untitled, 1928
- an absolute, 1953
çalışmaları için: moma - frantisek kupka
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap