gılnış

• bir çeçen yemeği.
• en meşhur çeçen yemeğidir gılnış. galnışla beraber "çırgındış" dendiği yerler de vardır. dünya lezzetlerinden bir lezzet, hazlardan bir hazdır efendim. çeçen olmayanlar fakat bir şekilde çeçenler'le ilişkisi olanlarca da bilinir. namı dünya aleme yayılmıştır. o gurban olduğum sarmısaklı bîrîm yok mu? o karabiberli-salçalı soğanlı bîrîm hele. piyüüü... bir güzel de kaynamış tavukunan... yime de yanında yat.
  
  çeçen evlerinde bu yemek yapılacağı vakit, sabahtan bir mutluluk başlar ev halkında. daha o dakikadan itibaren akşamki lezzetin hayali geçer akıllardan. mümkünse hafif bir kahvaltıyla geçiştirilir öğün ki, akşam yemeğine aç ve arzulu bir şekilde oturulabilsin. aynı ailenin dalları bir araya geldiğinde ne yemek yapılacağı sorulmaz bile. hamurlar yoğrulur, tavuklar kaynatılır, bîrîmler hazırlanır. herkes toplanır yer sofrasının başına sonra...
• orjinali kurutulmuş et ile yapılan gılnış, kırmızı et veya tavuk eti ile de yapılabilir.gılnış hamur tanelerinin iç derinliği ve büyüklüğünün ayarlanması ustalık gerektirir.yani herkesin yaptığı gılnış yenmez, yensede o gılnış olmaz.ve işin olmazsa olmazlarından sarımsak.yarın iş var yok ben yemeyeyim falan demeyin sarımsaksız gılnış olmaz.yedikten sonra adam gibi dişinizi fırçalayıp duşunuzu alırsanız koku falan kalmaz merak etmeyin, yemeğin keyfini çıkarın.
• aslı çeçenlere ait; hamur, et ve bîrimden(sos demek) oluşan yöresel bir yemek. saf kan çeçen bir arkadaşım bu yöresel yemeğin doğrusunu paylaşmamı istedi. ben de bu bilgiyi sizlere aktarmak istedim. işte; bu yemeğin püf noktaları ve yapılışı şu şekildeymiş :
  
  "püf noktaları; aslında mısır unu ve kırmızı et kullanılır. türkiye'de yaygın olarak tavuk eti ve buğday unu ile yapılır. tavuklu olana süt ve soğandan bîrim yapılır. işin püf noktası tavukla yapılıyorsa sütlü bîrime tavuğun içi (taşlık ciğer vb.) doğranmalıdır. en güzeli ise kurutulmuş kırmızı et ile yapılanıdır ve asıl orjinali budur. acı sarımsaklı bîrim ile mükemmel olmaktadır. bir çeşidini de eskiler kurutulmuş kuyruk yağı ve mısır unu kullanarak yaparlarmış.
  
  yapılışı ise; kurutulmuş kırmızı et kaynatılıp suyu bir kaba ayrılır, hazırlanan kulak memesi kıvamındaki mayasız hamur oklava şekline getirilir serçe parmak büyüklüğünde kesilir. küçük parçalar parmaklarla yuvarlanarak oyulur(parmaklarla ileriye doğru iteklenip sonra parmak uçlarıyla geriye doğru çekerek oyuk açılıyormuş). et suyunun yarısına normal su eklenerek kaynatılır. yoğurulup şekillendirilen hamur kaynayan suya atılarak pişirilir/haşlanır. servis tabağı ya da bir tepsiye haşlanan hamurlar alınarak, üzerine haşlanan et didilmeden (burası önemli etler didilmezmiş, çeçenler gılnış yemeğinde etin didilmesine çok kızıyormuş) hamurun üzerine koyulur. 4 kişi için 1,5-2 baş acı sarımsak dövülür, kaselere alınır ve haşlanan et suyunun üzerinde oluşan yağ (bir kepçeye yakın) kaselere aldığımız sarımsağın üzerine dökülür. az da kaynayan hamurun suyundan konulur ve bîrim hazır hale gelir. çatala et ve hamurdan parçalar alınır, hazırlanan bîrime batırılarak yenilir." dileyen yanında et suyunu içe bilir, dileyen sonra içer ya da hiç içmez. ama içilmesi tavsiye edilirmiş, çünkü hazmı kolaylaştırıyormuş.
• sanırım inguşlar buna “hatmış” der.
• gece gece nereden aklıma geldi bilmiyorum, keşke gelmeseydi ama. kokoreç değil ki bu saatte bulup yiyesin. şimdi sabaha kadar uyku yok bana.
  
  bizim evde tavuk, tavuk suyu, sarımsak ve hamurdan yapılır bu yemek.
• su siralar canim deli gibi cekiyor birkac haftada bir. cok saglam bir yemektir kendileri. et+hamurun pistigi suyu alip baharat ve limon katip yaninda icerseniz gribin icinden gecebilme kapasitesi vardir.
  guzel bir cecen yemegidir severiz.
• gılnış sarımsağın bolca kullanıldığı bir yemektir.
  yedikten sonra tansiyon düşmesi olasıdır.
  
  p.s: tarifleri ve detayları yukarıda verilmiş zaten.
• yarın yapacağımız yemektir. çünkü babaannem geldi. çeçen atalardan bize kalan miras. çocukluğuma dair güzel anıları hatırlamama vesile olan yöresel bir yemek bu. çünkü bunun için maaile bir araya geliriz ve güzel bir gün yaşarız.