jet motoru

• (bkz: süper alaşım)
• jet motorlu botla nehir gezintisi link-1 , link-2
• türkiye'de kendi imkanlarınızla yapabilecrğiniz bir motordur. küçük kalibrede 10kg itiş gücünde bir motorun kompresör, yanma odası ve dinamosunu tornadan yapıp basit bir arduino ile yakıt pompasını kontrol edebilirsiniz. ha böyle dediysem de kolay bir iş değil çok ince işçilik gerektiren bir olay ama yapılmış örnekleri var hem de türkiye'de.
  
  ama olay motoru mümkün olduğunca hafif ve verimli yapmakta. itiş gücü dolayısıyla motor hacmi büyüdükçe bu işin mühendisliği karmaşıklaşmaya başlıyor. jet motorunda kilit olay malzeme biliminde yatıyor benim gördüğüm kadarıyla. yüksek ısı ve merkez kaç kuvvetine dayanımlı süperalaşımlarınız kadar kaliteli motor üretebiliyorsunuz.
• sacma sapan uzayli metaforlari yerine, elinize bir balon alip sisirin, daha sonra elinizi cekin ve balon havada deli gibi depresicektir. ıste jet motorunun calisma prensibi bu.
  
  link
• andy isminde bir alman 3 senedir boş vakitlerinde ev yapımı jet motorunu geliştiriyor ve bunu youtube kanalında yayınlıyor. daha önceki videolarında motoru 11kgdı ve 600n itki ürettiğini ölçmüştü kalenin ktj-3200 motoru 48kg ve 3200n itki üretiyor. motora birkaç geliştirme yapmış afterburner ile 2okg'a çıkarmış itki kaça çıktı henüz belli değil ama adam tek başına bir arge şirketine yakın iş çıkarmış görünüyor
• motoru üretmenin zorluğu, çalışılan ortamdan kaynaklanıyor. alanım değil, sadece yüzeysel bilgim var.
  
  motorun içindeki şartlar yaklaşık şöyle : 850c - 1700c arasında sıcaklıklar, 1:40 sıkıştırma oranı, 1600 km/h hızlara ulaşan gazlar bulunmakta. işte motoru oluşturan bileşenler bu sıcaklık ve basınçta yapısı bozulmadan, fazla genleşmeden, çatlayıp kırılmadan, yumuşamadan çalışmalı. metaller bu şartlara dayanamaz. işte bu materyalleri üretmek için gereken malzeme bilgisi en zor şey. bu para ile satın alınabilecek bir bilgi değil. çok ama çok uzun bir deneme süreci gerektiriyor bu çalışma.
  
  ticari bir uçaktaki bir jet motoru saniyede 1200 kg hava emer. bunu 500c'ye kadar ısıtır. ön ısıtmadan sonra hava yanma odasına aktarılır ve yakıtla karıştırılır. 40 kat sıkıştırılır ve yanma gerçekleştirilir. sıcaklık anlık 2000c'ye kadar çıkabilir. gaz binlerce km hızla egzozdan salınır. yani sanayiye gidip otomobil motoru toplatmaya benzemiyor pek.
• nedense bulmacalarda tepkili motor olarak gördüğümüz edevattır.
  
  hayır tepkin kime senin?
• ele avuca sığacak boyutta bir jet motoru nasıl yapılır ve çalışır diye merak ediyorsanız şu videoya göz atabilirsiniz. özellikle şeffaf kasası sayesinde motor içinde gerçekleşen yanma prosesini de gözünüzle görme şansı elde ediyorsunuz.
  
  videoyu hazırlayan kişi, haliyle profesyonel ölçüm ve kalibrasyon cihazları, lazer cnc, 3 boyutlu modelleme yazılımları vs. gibi profesyonel ekipmanlar kullanıyor. dolayısıyla bizim bu videoları izleyip evimizde kendi jet motorumuzu yapmamız mümkün değil ama youtuber'ın birisi garajında bile jet motor yapabiliyorsa ülke olarak motor yapamamamızın sebebinin teknik bilgi yetersizliği olmayıp ekonomik fizibilite olduğunu anlamanıza yardımcı olmuştur umarım.
• dassault rafale’ın motorunun montajının timelapse görüntüsü için:
  
  https://twitter.com/…nes/status/1594586431699271681
• tersine mühendislik ile hala neden üretmediğimizi kimsenin anlamadığı tarihi 70 küsur seneye dayanan motor.
  
  en modernini değil, 80lerden, 90lardan kalan eski bir versiyonunu bile yapmıyoruz, yapamıyoruz. o komedi.