kült film

• her film ilk gösterime çıktığında sinemada izleyen - dvd'sini alan kişilerin arasında, anlatımı damak zevklerine çok uygun bulan bir kısım olur.
  bu insanlara ek olarak, bazı filmlerde, zaman geçtikçe filmi duyan, bir yerde izleyen ve filmi seven bir kısım izleyici daha bu kitleye katılır. çünkü bu filmler ilk izleyişte genel izleyici kitlesi tarafından hemen kavranamayacak bir derinliği olan filmlerdir. bunlar kült filmlerdir.
  
  çünkü ilk çıktıklarında genele hitap ediyor gibi olsalar da aslında belirli bir seviye üstündeki izleyiciye hitap ederler ve bu izleyiciler filmi zamanla sahiplenir, tekrar tekrar izler, üzerinde tartışır ve filmin derinliğini ortaya çıkarmaya çalışırlar.
  bu "üzerinde uğraş verme" meselesinin, normal izleyici tarafından dogmatik bir davranış gibi algılanmasından dolayı da bu ismi almıştır.
  
  burada bahsedilen küçük zümre de dört beş kişi değil.
  sayıları zamanla milyonlara ulaşabilir ama bunun box office'e doğrudan bir katkısı olmadığı için film, istatistiklere baktığınızda çok da iyi bir film gibi durmayabilir.
  
  eyyorlamam bu kadar.
• (bkz: #74781761) burada kült kavramının anlaşılmadığını görüyoruz. kült film kavramı subjektiftir, buradaki tanımla sınırlandırılamaz. örneğin matrix kült bir filmdir.
  
  edit: referans verdiğim entry silinmiş bu da hava da kalmış. yucin'in tabiriyle inecek pist arıyormuş.
• aklıma gelen ilk örnekler lars von trier’ den nymphomaniac serisi ve dogville.
• (bkz: forrest gump)
  (bkz: pulp fiction)
  (bkz: godfather)
  (bkz: amélie)
• kült film genelde eleştirmenlerce çok fazla beğenilmemiş ya da gişede fazla başarılı olmamış ancak kendisini belli bir düşünce, bakış açısı, felsefe ya da duyguyu dile getirmesi bakımından özgün kılan ve bu bağlamda belli bir özel hayran kitlesi kazanmış filmlere denilir. yani piyasa yöneticileri tarafından destek görmeyen ama kendisine has bir insan toplamına hitap eden ve bu toplamda cevap bulan filmlerdir. ülkemizde, beğeni toplayan her filme kült film deme alışkanlığı vardır. ancak 8 milyon dolar bütçesi 213 milyon dolar gişe hasılatı bulunan ve yıllarca tüm televizyon kanallarında reklamları, tanıtımları yapılagelen "pulp fiction" gibi bazı filmlerin ise gerçekten kült film olup olmadığı tartışmaya açıktır. gişe hasılatı 100 milyon doların çok üzerinde olan, milyonlarca insan tarafından izlenmiş, vizyona girdiğinde medya tarafından bolca reklamı yapılmış bir filme kült film demek kafalarda soru işareti yaratmaktadır. bununla birlikte pulp fiction için özgün bir film olduğunu, sinemaya ilişkin yeni bir bakış açısı getirdiğini kabul etmemek de pek mümkün görünmemektedir. kült film olarak kabul edilen eserlere örnek olarak şunlar gösterilebilir:
  
  (bkz: mad max)
  (bkz: the thing)
  (bkz: trainspotting)
  (bkz: the crow)
  (bkz: pulp fiction)
  (bkz: reservoir dogs)
  (bkz: a clockwork orange)
  (bkz: brazil)
  (bkz: blade runner)
  (bkz: easy rider)
  (bkz: fight club)
  (bkz: tron)
  (bkz: night of the living dead)
  (bkz: donnie darko)
  (bkz: death race 2000)
  (bkz: the shining)
• dilimizde kült kelimesinin anlamı tapınmaktır. kült kelimesinin kökeni 'cultus' kelimesidir. bir çeşit dini ibadet ya da uygulama anlamına gelir. bir dini ibadetin ya da dinin farklı uygulama biçimleri için kullanılır. dilimizde karşılığı mezhep denebilir. kullanımı ve anlamı zamanla değişiklik göstermiştir. eskiden çıkıntı, uyumsuz bir insana ya da topluluğa kült diyerek hakaret etmiş olurken şimdilerde kült ifadesi bir yönetmen için kullanıldığında pozitif bir anlama daha yakındır. kült film kısmına gelecek olursak bir filmin kült olması için gişede başarısız, düşük bütçeli, kalitesiz, absürt olması gerektiğini düşünmek en hafif tabiriyle avanaklıktır. aslında bu saydığım özellikleri taşıyan filmleri kült olarak nitelendiren insanların psikolojilerinin ardında "herkesten farklı ve özelim", "bu filmde başkalarının göremediği güzellikleri görecek kadar dahiyim" vs. gibi hastalıklı düşünceler yatmaktadır. kült film gişe yapma hedefiyle üretilmemiş, herhangi bir konuda kendini diğer filmlerden ayrıştırmış, bazen tek bir sahnesi, bir müziği, ikonik bir dekoru ya da oyuncusuyla eşsiz veya bunların ilk örneğini oluşturmuş filmdir. çıktığı tarihin üzerinden yıllar da geçse bu eşsizlikleri sebebiyle her zaman bir izleyici kitlesi bulunur. kült bir film illaki iyi bir film olmak zorunda değildir ancak ne kadar zaman geçerse geçsin bu filmin müridleri olacaktır. sırf bir film yüksek gişe yaptı, vizyon tarihinden itibaren bir hayran kitlesine ulaştı ya da popülarite elde etti diye de kült olmaktan çıkmaz. kült film tanımını yapmaya "çıktığı tarihte popüler olmayan.." şeklinde başlamak bir hatadır. örneğin matrix serisinin ilk filmi içerdiği felsefesi yönüyle ölmez bir yapımdır, eşsizdir. vizyon tarihinin üzerinden 20 yıl geçmiş olmasına rağmen halen izlenmeyi sürdürür. yüksek gişe hasılatı elde etmesinin bu konuya herhangi bir etkisi yoktur. örneğin çok yüksek bir gişe hasılatı yapan, çıktığı andan itibaren eleştirmenlerden tam not alan, birçok ödüle aday gösterilen ve alan, geniş bir kitle tarafından sevilen pulp fiction tartışmasız kült bir filmdir. örneğin matrix serisinin ilk filmi tartışmasız bir şekilde kült bir filmdir. serinin devam filmeriyse yüksek hasılat yapan filmin etinden sütünden yararlanma maksadı barındırır zira bilgisayar oyunu, çizgi filmi, müzik albümleri vs. gibi ticari amaçlı ürünleri bolca pazarlanmıştır. serinin devam filmeri kült film niteliğinde değildir. aynı zamanda bir filmin kült olması için bağımsız film kategorisinde olması da gerekmez. büyük stüdyolara ait filmler genellikle kâr amacıyla üretildiği için özgün olmayan senaryolar ve dönemin tutulan ögelerini barındırırlar. bu da onları sıradan yapar ve doğal olarak kült film olarak nitelendirilmezler. ancak bu demek değildir ki bağımsız olmayan filmler kült olamaz. velhasıl kelam gişede başarılı olması, bağımsız olmaması, çok popüler olması bir filmin kült olmasına engel değildir. bu algı yazımın başında da dediğim gibi "ben herkesten özelim", "kimsenin sevmediği şeyi seveyim ki farklı görüneyim" fikrine sahip kişiler tarafından oluşturulmuş bir saçmalıktan ibaret. kült film ifadesi hakkında bu görüşe sahip olan insanların yeni parlayan bir şarkıcının youtube kanalına yorum olarak "kimse dinlemiyorken biz dinliyorduk", "x dizisinden gelenler s*ktirsin gitsin", "popüler değilken daha güzeldi" gibi şeyler yazan insanlardan farkı yok. ilginç bir şekilde eskiden bir insanın uyumsuz ve toplumdan farklı olması yergi sebebiyken, günümüzde bir övünç kaynağı olmuş vaziyette. geçen birkaç on yılda toplum yargılarının bu denli değişmiş olması da üzerine düşünülebilecek bir başka konu.
• kült sözcüğü batı dillerine latince anlamı tapınma anlamına gelen cultus kelimesinden geçmiştir.türk dil kurumuna göre ilk anlamı 'din'olmakla birlikte yan anlamı 'belli bir dönemde aşırı ilgi gören film' olarak kullanılmaktadır.
• fight club'tır.bakınız dönemine göre güzel bir bütçe ile çekilip gişede istenilen kazancı elde edememiştir lakin 1999'dan günümüze birçok kişinin gönlün de yer edinmiş kült bir yapımdır.
• sinema kalıplarının ve klişelerinin dışına çıkmış , yapıldığı dönemde pek fazla gişe başarısı olmasa da belli bir kesim tarafından takip edilmiş , yönetmenin ticari endişe gütmedigi,cesur farklı ve bir alt kültüre sahip , söylemek istediğini sert-kabul gormeyen-absurd veya tuhaf yollarla söyleyen,herkesin bilmediği ,yıllar geçtikçe hayran kitlesi genişleyen,kulaktan kulağa ünlenen, seyrederken "ben ne seyrediyorum" dedirten filmler.
  
  örneğin bana göre oscar ödülü almış bir film kült film olamaz..yada herkesin sevdiği,bildiği, gişe rekortmeni filmler de olamaz..dolayısıyla 12 angry men, pretty woman, casablanca,forrest gump, the godfather gibi filmler değil..
  
  (bkz: pink flamingos)
  (bkz: 2000 maniacs)
  (bkz: faster pussycat kill kill)
  (bkz: the cook the thief his wife and her lover)
  (bkz: trainspotting)
  (bkz: elephant man)
  (bkz: eraserhead)
  (bkz: a clockwork orange)
  (bkz: evil dead)
  (bkz: the holy mountain)
  (bkz: el topo)
  (bkz: re-animator)
  (bkz: the thing)
  (bkz: it)
  (bkz: barbarella)
  (bkz: belle de jour)
  (bkz: freaks)
  (bkz: salo or 120 days of sodom)
  (bkz: decameron)
  (bkz: brazil)
  (bkz: easy rider)
  (bkz: morte a venezia)
  (bkz: the hunger)
  (bkz: funny games)
  (bkz: videodrome)
  (bkz: naked lunch)
  (bkz: delicatessen)
  (bkz: the man who fell to earth)
  (bkz: c.r.a.z.y)
  (bkz: rocky horror picture show)
  (bkz: un chien andalou)
  (bkz: big lebowski)
  (bkz: cannibal holocaust)
  (bkz: blow-up)
  (bkz: nosferatu)
  (bkz: deathproof)
  (bkz: breaking the waves)
  (bkz: dogville)
  (bkz: antichrist)
  (bkz: dersu uzala)
  (bkz: bin-jip)
  (bkz: in the mood for love)
  (bkz: amarcord)
  (bkz: irreversible)
  (bkz: andrei rublev)
  (bkz: underground)
• bu konuyla ilgili arkadaşım beni güldüren bir tanım yapmıştır:
  aslında kötü olduğunu bildiğin ancak bir şekilde çok beğendiğin filmdir.