tarquinius priscus

• bu kral, roma'nın etrüsklerden olan krallarının ilkidir. bir etrüsk şehri olan tarquinii'den gelerek, önce kral ancus marcius'un oğullarının varisi olmuş, sonra da kral seçilmiştir.
  
  zamanında roma'da büyük inşaat çalışmaları yapılmıştır. bu arada kapitol üzerinde tanrı iuppiter için bir tapınak yapılmaya başlanmış, şehrin tepeleri arasındaki bataklığı kurutmak için kanalizasyon sistemi (cloaca maxima), şehrin etrafına bir sur ve circus maximus'u yaptırmıştır. bir süre sonra da öldürülmüştür. (kaynak: atlan, roma tarihinin ana hatları, ttk yayınları, 2014)
  
  edit: imlâ
• lucius tarquinius priscus (yaşlı tarquin ya da ı. tarquin olarak da bilinir), mö 616 - mö 579 yılları arasında tahta çıkmış beşinci roma kralı. ilk karısının adı gaia cyrilla'dır.
  
  livy'ye göre tarquinius priscus bir etrüsk şehri olan tarquinii'den gelir ve asıl adı lucumo'dur (şimdilerde lucumo isminin etrüsklerde bir politik pozisiyon adı olduğuna inanılır). karısı tanaquil'in önerisiyle etrurya'dan roma'ya göç etmiştir. bir yunan olan ve korint şehrinden gelen babası korintli demaratus yüzünden tarquinii'de politik bir konum elde etmesi yasaklanmıştı. bir araba üzerinde roma'ya girdiğinde gökyüzünden gelen bir kartal şapkasını alarak uzaklaşmış ancak bir süre sonra geri dönerek şapkayı başının üzerine geri bırakmıştır. kehanetler konusunda yetenekli olan tanaquil, bu olayı parlak geleceği için bir işaret olarak değerlendirmiştir.
  
  cömertliği ve becerisi ile roma'da çok büyük saygı görmüştür. kral ancus marcius tarafından evlat edinilmiş ve aynı zamanda oğulları için koruyucu olarak atanmıştır. ancus marcius'un ölümünden sonra, tarquinius priscus meclisi marcius'un doğal çocukları yerine kendisini kral seçmeleri konusunda ikna etmeyi başarmıştır.
  
  askeri yetekleri çok geçmeden sabinler tarafından yapılan bir saldırıyla test edildi. saldırıları roma sokaklarına kadar sıçrayan tehlikeli çatışmalardan sonra durdurdu ve hemen ardından etrüsklere de roma hakimiyetini kabul ettirdi. böylece corniculum, firulea, cameria, crustumerium, americola, medullia ve nomentum şehirleri roma idaresi altına girdi. her zaman büyük zaferlerle sonuçlandırdığı savaşların ardından roma'ya muazzam ganimetlerle döndü. centuriate meclisindeki temsilci sayısını iki katına, yani 1800 kişiye çıkardı ve senatoya alt sınıflardan 100 senetör daha soktu. bunların arasında octavii ailesi de vardı.
  
  ayrıca devlet tarafından düzenlenen festivaller ve devletin genişletilmesi konularıyla da ilgilendi. ilk olarak at yarışları için bağımsız bir yapı olan circus maximus'u inşaa ettirdi. daha öneceleri seyirciler yarışları aventine ve palatine tepeleri arasında tahta trübünlere oturarak seyrediyorlardı. bu aşamadan itibaren daha büyük oyunlar düzenlenmeye başadı.
  
  büyük bir selin ardından, roma'nın bataklık alçak bölgereleri forum romanum'un kurulabilmesi için inşaa edilen cloaca maxima (büyük lağım) sayesinde kurutuldu. son büyük icraat olarak, latin ve sabinlerden alınan ganimetlerin de yardımıyla capitol tepesi'ne jüpiter onuruna optimus maximus'u inşaa ettirmiştir. savaş ve sivil görevlerle alakalı birçok roma sembolü onun saltantı sırasında ortaya çıkmıştır. tarquinius priscus, etrüsk modasına uygun olarak altın kaplı mor pelerin giyerek ve dört atın çektiği bir araba üzerinde törene katılara ilk roma zafer alayını düzenlemiştir.
  
  bu arada önceki kral ancus marcius'un çocukları birer yetişkin olmuşlar ve tahtın kendi hakları olduğunu düşünmekteydiler. bu sebeple tarquinius priscus'u başına bir balta fırlatarak öldürdüler. ancak ancus'un çocukları umduğunu bulamadı ve onların yerine tarquinius'un damadı servius tullius kral seçildi. tarquinius 38 yıl hüküm sürmüştür.
  
  kaynak