ulusal hava kalitesi izleme ağı

• termik santrallerin yoğun olduğu çatalağzı beldesine ait iki adet sonuçtan birisinde hava kalitesi açık hava sporları için uygun yani iyi çıkmışken, diğerinde ölçüm yok bilgisinin olduğu uygulama.
  
  bana çok inandırıcı gelmedi, çünkü çatalağzı beldesinde yer alan mobil hava izleme aracının verileri herhangi bir mecrada paylaşılmıyor/açıklanmıyor.
  
  beldedeki insanların yaşadıkları sağlık problemleri incelenebilirse ne demek istediğimi anlarsınız.
• muğla ve kocaeli yeşil renkteyse pek dikkate alınmaması gereken bir hizmettir.
• ölçüm istasyonu bulunan bölgelerdeki hki(hava kalitesi indeksi) değerlerinin toplandığı veri ağı. bu isimde bir de mobil aplikasyon bulunuyor, cep telefonlarından anlık değerler takip edilebilir. eskisine nazaran istasyon sayısı artırılmış durumda ve veri akışı düzenli sağlanıyor fakat hala yetersiz. havadaki kükürt dioksit, azot dioksit, karbon monoksit, ozon, pm10 (10 mikrondan küçük partikül madde) ve pm2.5(2.5 mikrondan küçük partikül madde) değerlerine ilişkin veri sunuyor. fakat bazı istasyonlarda bu değerlerin hepsi ölçülemiyor.
  
  zannedilenin aksine dilovası, gebze, çorlu gibi büyük osb'lerin bulunduğu bölgelerin hki değerleri özellikle on yıl öncesine göre iyi durumda görünüyor. buralarda büyük ölçekli firmalara ait fabrikalar mevcut ve çoğunun profesyonel anlamda çevre kirliliğini takip eden üretim departmanları var. ayrıca düzenli olarak denetleniyorlar. buna karşılık başakşehir ve esenyurt gibi sanayi sitelerinin içinde yüzlerce küçük ölçekli fabrika ve imalathanelerin yoğunlaştığı bölgelerde hki değerleri daha yüksek, buralarda hava kalitesi düşük.
  
  yine genel algının aksine sanayileşmiş, etkin bir denetleme mekanizması olan büyük şehirlerin hava kaliteleri, kırsal yapılaşmanın olduğu birçok ilden daha iyi durumda. özellikle kömür kullanımının yaygın olduğu şehirlerde bu durum bariz bir şekilde göze çarpıyor. güneydoğu anadolu bölgesi bu anlamda genel olarak düşük hava kalitesine sahip. termik santrallere yakın bölgelerde de dikkate değer bir şekilde bu durum göze çarpıyor. havası temizdir algısı olan pek çok ilin -buna karadeniz bölgesi de dahil.- hki değerlerinin yüksek olması dikkate değer.
  
  0-50 arası hki değeri "iyi", 51-100 arası "orta", 101-150 arası "hassas", 151-200 arası "sağlıksız" şeklinde kategorize edilmiş durumda. ancak ulusal sınır değerlerimizin ab ve who standartlarının üstünde tutulduğunu da unutmamak gerek. dolayısıyla bizim "iyi" hava kalitesine sahip bölgemiz, uluslararası normlara göre "orta"; bize göre "orta" olan yine bu kriterlere göre "hassas" ya da "sağlıksız" kategoride olabilir.
  
  bu bağlamda, istasyon sayılarının artırılması, ölçüm cihazlarının kalitesinin ve ölçüm yapma kriter sayısının yükseltilmesi, endüstriyel denetim ve yaptırımların sıklaştırılması, kalitesiz kömür kullanımının engellenmesi, doğalgaz kullanımının daha çok yaygınlaştırılması, başta raylı sistemler olmak üzere toplu taşıma projelerinde ulusal bir seferberlik ilan edilmesi gibi eylem planlarının hayata geçirilmesi ve eş zamanlı olarak ulusal hava kirliliği sınır normlarımızın who ve ab kriterlerine getirilmesi ülkemiz açısından bir ulusal sağlık ve güvenlik meselesidir. bir an önce ülke gündemine alınması gerekmektedir.