300

• --- spoiler ---
  
  hakkindaki tum negatif ele$tirilere ek olarak filmdeki diyaloglarin kurgudan yoksunlugu, tekduzeligi insani cildirtacak cinstendi. sadece agizlarin oynatildigi flash gordon cizgi filmleri gibi resmedilmi$ diyaloglar sikintiya bunaltiya yol acti. genel olarak filmin anlatiminda insana guzel bir film izlerken aldigi hazzi almasina engel olan aksaklik, ritm bozuklugu, eksiklik gediklik vardi. basitce aradaki onca zaman ve teknoloji farkina ragmen, cesur sava$ci/$eref/namus temali filmler arasinda butun olarak, paket cozum olarak bir braveheart'in yanina bile yakla$amadi benim gozumde. troy'dan bile kotuydu.
  
  acikcasi izledigim aksiyon sahnelerini bile yanima kar koymakta zorlaniyorum. amerikalilar kurban bayrami ya$amadiklari icin kafa kesilince ne olur konusunda pek bilgileri yok besbelli. "cizgi romana sadik kalmak" bahanesi goruntu yonetmeninin gorsel sacmaliklardan siyrilmasina izin verse de, yonetmenin anlatimda sicmasini mazur kilmiyor.
  
  trailer ne kadar iyiyse film o kadar kotuydu. trailer'daki muzik secimi, kurgu ne kadar guzelse filmdeki muzik secimi o kadar ucuz ve tutarsizdi. orkestral ile metalocalypse ucuzlugunda hard rock arasinda zamansiz uyduruk gitgeller son derece rahatsiz edici ve egretiydi. trailer'daki $airane kurgu ve nine inch nails kalitesinin yanina dahi yakla$amadi.
  
  trailer'da ideal uzunlukta konulmu$ sahneler, filmde uzatilmi$ da uzatilmi$, 1000 kere trailer'ini izledikten sonra kuyu ba$inda "madness?.. this isn't madness.. this is sparta" kismi ve ayni $ekilde "our arrows will blot out the sun.. then we'll fight in the shade" kisimlari o kadar uzun, brezilya dizisine donmu$ ki filmi seyrederken rahatsiz oldum, yonetmen adina utanc hissettim bunaldim. ne geyige susami$siniz, nasil sava$ci irksiniz belli degil.
  
  trailer'indan bir sahne: http://www.youtube.com/watch?v=ezeyviwz99i alin bakin. 5. saniyesinde leonidas'in kameraya baktigi yuz ifadesi, yeryuzu bitmi$ bo$lukta yurudugunu farketmi$ coyote'nin yuz ifadesi gibi. tam bir garfield somurtkanligi. ayni $ekilde hemen devaminda leonidas'in yuzune geri dondugumuzde arada yuz ifadelerinde kafa konumlarinda bir yerlerde ciddi kopukluk bir tek benim mi gozume batiyor deliriyor muyum neyim? ilk trailer'da leonidas'in bu guduk ifadesi yoktu o yuzden hayran olmu$tum o sahneye. ama filmde bu youtube'daki trailer'dan cok daha fazlasi da var ne yazik ki.
  
  filmde hicbir karakterin ki$iligi anlatilmadi. evet mesela leonidas'in gencligini ne a$amalardan gectigini ogreniyor fakat bu a$amalarin ki$iligine etkilerini gormuyoruz. leonidas'in ozgurluk a$kinin nerden geldigini anlamiyoruz. babasindan dayak yiye yiye ozgurlugun iyi bir $ey olduguna ikna oldugunu ancak tahmin edebiliyoruz. kisaca film kim oldugunu bilmedigimiz tanimadigimiz uc be$ sava$ manyagi insanin birbirini kiymasindan ba$ka bir $ey anlatmadi. hikayenin sunabildigi kli$e ya da zirva olmayan tek mesaj "egitimli bir kadroyla sistematik sava$in avantajlari vardir" oldu.
  
  hikayenin "curuk cocuklarini cope atan, kolayca olume yollayan soguk kalpsiz sava$cilar olarak yeti$en spartalilar"dan "baba yuregi dayanmiyor civanim, gitti yavrim"e donu$mesi hastalik yaratti. asabiyet katsayisi yukledi. senaryo yazarina veya kendisine sadik kalinan frank miller'a kafa atma istegi uyandirdi.
  
  ilk sava$ sahnesinde (kalkanlarla olan) sava$ alaninin $eklini $emalini kesinlikle anlamadik. adamlar deniz kiyisinda ve seviyesinde degil miydi? bunlari nerden ucuruma doktuler? goremedik. kamera seyircinin gormesi gereken yerleri gostermeyi beceremedi. tek bir uzun metrajli dovu$ sahnesi di$inda karambol olmayan bir dovu$ sahnesi gormek pek mumkun olmadi. leonidas'in final sahnesinde okcular leonidas'in dibindeyken neden oklarin illa ki "gune$i karartarak $oyle bir guzelinden kavis cizerek" dunyayi dola$ip uzak yoldan geldigi anla$ilamadi.
  
  quasimodo'nun makyaji hacivat karagoz neden olduruldu'deki kesik kafa efektlerinden daha kotuydu. kollari kilic olan obez yaratigin tasarimi direk doom'dan arak hissi uyandirdi. frank miller surumune sadik kalma ugruna frank miller'in sacmaliklarini, yeteneginin parcasi gorme tutkusunun gerekceleri anla$ilmadi.
  
  cinsellik, 300 tane gym'den cikma adamin slip donla cenge gitmesini saymadigimizda dahi son derece yapay ve abartiliydi. bence leonidas'in karisinin sutunda kistirildigi sahnenin drama etkisi hikaye icinde leonidas'in ahmet yilmaz karikaturlerinden cikmi$casina balkonda ta$ak serinletme ritueli sonrasi sevi$me sahnelerinden daha buyuk onem arzediyordu. daha cok vurgulanmaliydi. diger yandan 1 saat 52 dakika suren filmde oracle'in gogus uclarina sadece 2 dakika ayrilmasi yeterli olmami$. hikayenin kritik bir noktasi ustunkoru gecilmi$.
  
  ve evet her "freedom", "free man" kli$esi sarfedildiginde midem bulandi. hele amacin "ozgurlugunu korumak"la "mistisizmi yeryuzunden silmek" arasinda gidip geldigi yerlerde aglamak istedim. her zenci pers gordugumde fena oldum. gostere gostere "biz kadini hor goruruz" "oyle mi biz cok deger veririz" ayrimi yapilmasindan tiksindim. hatta bir ara "ozgurlugu korumak icin daha cok asker yollamaya ihtiyacimiz var" lafi gecince bush'un gecenlerde onunu actigi irak'a yollanacak 25,000 ek asker kontenjani geldi iyice fenala$tim. direk alakasi oldugundan degil ama onun amerikan halki zihninde yaratacagi sahte uyarimlardan dolayi. zira filmin sonunda amerika'da sinemada 2.5 yildir ilk defa $ahit oldugum alki$ tufani beni bu mesajlarin tam olarak olabilecek en vahim $ekliyle bunyeye sindirildigine ikna etti.
  
  --- spoiler ---
  
  muhte$em bir trailer, cok guzel bir kac dovu$ sahnesi, rezalet bir film. cumleten gecmi$ olsun.
• (bkz: troy/@ssg)
• 1) film'le cizgi roman arasinda ciddi farklar var ki bunlarin cogu spartalilarin daha medeni ve perslerin daha sefil gosterilmesine hizmet etmekte. ornek: "bu kari ne konu$uyo ziv ziv?" "biz kadinlarimiza cok deger veririz" "karicim tekmeleyebilir miyim?" "tekmele hayatim az bile pis zenciye" sekanslari. leonidas'in ogluna gosterdigi babacanlik hatta genel olarak leonidas'in oglu. oglu cirkin dogunca tekmeyi basan ama olunce aglayan baba yuregi dayanmayan duygusal spartali baba tiplemesi. barbar kalbine ragmen tuy narinliginde sevi$en romantik erkek leonidas. sirt sirta dovu$en amerikali gibi birbirine laf atan iki spartali. "mistisizm" bahsi. vatani ugruna namusunu hice sayan, adam oldurecek kadar yurekli kralice tripleri. cesetleri mizraga oturtmak yerine yigin yapan medeni sparta ordusu.
  
  bunlarin hicbiri cizgi romanda mevcut degil.
  
  2) frank miller, zach snyder'a yonetmenlikte kurguda hic kari$madigini hatta bu yuzden zach'i kiskandigini roportajinda belirtmi$. (http://www.ugo.com/…article/?id=16424&sectionid=106). dolayisiyla filmde eklenen ve bati dogu medeniyetleri arasindaki ucurumu arttirmaktan ba$ka bir $eye hizmet etmeyen degi$iklikleri "cizgi roman adaptasyonu" diye savunmak mumkun degil. bariz $ekilde bati medeniyetini dogudan ayirmak spartalilari iyi gostermek icin caba sarfedilmi$. bunu anlamamak icin bayagi bir gozleri kismak lazim.
  
  3) frank miller bir roportajinda "spartalilar o sava$i kazanmasaydi $u anda bu roportaji yapamazdik" diyor (http://www.darkhorse.com/…ews/interviews.php?id=623). utandiran yuzeyselliginden dolayi frank miller'a kimsenin "bugun parmaklarindan fazlasini ortadogu medeniyeti sayesinde sayabiliyorsun", "yazi, kanun, para denen olgular varsa ortadogu medeniyetleri sayesinde var" demedigini, kendisinin de ara$tirmaya gerek duymadigini cikariyoruz.
  
  kisaca ortada bu hikaye icin yunanistan'da iki hafta gecirmek ve 7 ya$inda the 300 spartans filmini seyretmek suretiyle tek tarafli ve ustunkoru cali$mi$ frank miller ve onun $iraci $ahidi zach snyder var. zach snyder'in "filmin %90'i tutarli" demesinden zaten tutarli dedigi kaynaklarin kendi ba$ina hikaye oldugunun farkinda olmadigini cikariyoruz. senin tutarli dedigin kaynagi kendisinin tutarliligi mechulken o tutarlilik orani ne ifade ediyor? kendisi "top-notch historians" demi$. o historian'larin heredot di$inda kaynagi mi var, yoksa bizzat sava$ta mi bulunmu$lar?
  
  bu "top-notch" historian'larin "bravo cok dogru helal" diye alki$ladigi filmin en ba$ta surekli vurgulanan 1 milyon rakami yanli$. gercek rakam o gunun su yemek kaynaklari degerlendirilerek maksimum 250 bin olarak cikarilmi$ (http://links.jstor.org/…>2.0.co;2-d&origin=crossref) (http://en.wikipedia.org/…size_of_the_persian_army). bu "top-notch" historian'lar makale okumuyor mu?
  
  hayir madem "fantazi yaptik" diyorsun "historian'lar onayladi %90 tutarli" niye diyorsun? madem "tutarli" diyorsun neden i$ine gelmeyince "fantazi" arkasina siginiyorsun?