actiones liberae in causa

• bir ceza hukuku ilkesidir.
  
  ceza hukukunda suc isleyen sahsın cezalandırılabilmesi icin o sucu işlediği sırada isnad yeteneği sahip olması gerekir. fakat kişi kendi isnad yeteneğini sorumluluktan kurtulmak için kaldırır ve bu durumdayken suc işlerse actiones liberae in causa ilkesi gereği kişi işlediği suc nedeniyle cezalandırılır.
• 'sebebinde serbest hareketler' demektir.
• (bkz: sebebinde serbest hareket)
• daha güzel ve daha uygun: "aslında özgür olan hareket"
  
  kişinin kendi kusur yeteneğini kendi eliyle ortadan kaldırması durumu, yani mesela suç işlemek için sarhoş olmak, yani mesela şiddete meylin dertten gibi görünmesi, yani aşktan gözün hiçbir şey görmemesi, ve fakat hukukun ve aşkın bunu yememesi. öyle ki, içmeye veya sevmeye başladığın andan itibaren, suçun icra hareketlerine de başlamış olursun.
  
  kant ve birileri daha böyle demiş sanki, ama sonraları bir başkaları yetmez demiş, suçun işlendiği sıradaki sarhoşluğun saikinin bu kadar özel olmasına lüzum yok, yani özellikle suç işlemeyi planlayarak sarhoş olman gerekmiyor illaki. ne ile sarhoş olduğun da mühim değil; şarap veya aşk veya tanrı veya devrim veya hakikat. sen her türlü isnada açık ol ki, böylelikle ceza hukukumuz çok modern olsun. eğer zorla içirilmediyse, sarhoşluğun sırasındaki bütün eylemlerinden sorumlusun; sarhoşluğun ve aşıklığın ve derde giriftarlığın seni kurtaramaz. çünkü kusur yeteneğini, kendi kusurunla bertaraf ettin.
  
  dedi özgür irade, kendisini dikkatle dinleyen determinizme.
  
  kalk yerine yat, dedi determinizm, üşüyeceksin.
  
  ama kalkmadı. istedi ki, sarhoş olsun ve sessizce uyuyup kalsın, battaniye getirilsin üzeri örtülsün, o rüya aleminde hiçbir şeyden sorumlu olmasın, ama kendi etti kendi buldu. efsane söyledi ve uykuya daldı.
  
  "sen ne câmın mestisin, âyâ kimin hayrânısın
  kendin aldırdın gönül, n'oldun ne hâl olmuş sana"
• daha çok suçun kusurluluk unsuru başlığı altında karşımıza çıkan bir ceza hukuku ilkesidir.
  
  örnek vermek gerekirse; kimyasal ürünler üreten bir fabrikada meydana gelen sızıntıya maruz kalan işçilerin, algılama ve irade yeteneğini kaybetmesi sonucunda suç işlemesi halinde bu kişilere ceza verilmez. ancak birisini öldürmek için gereken cesareti toplamak adına, bile isteye alkol alınıp suç işlenmesi halinde bu ilke uyarınca, failin kusur yeteneğinin tam olduğu kabul edilir ve cezalandırılır.
• türkçesi "sebebinden serbest hareket" olan roma hukukundan bir terim.
  
  actiones liberae in causa'nın bize anlatmaya çalıştığı şey aslında tam olarak şu: kişi, bir suçu işlemeye karar verdikten sonra fiilin icrasına başlamadan önce kasıtlı veya taksirli davranışıyla algılama yeteneğini kaybetmiş ve şuursuz vaziyette iken fiili işlemiş olabilir.