agostino pertusi

• italyan bizans tarihçisi.
  (bkz: la caduta di costantinopoli)
• 20'nci asrın en kıymetli bizantologlarından birisi olarak tanımlanabilecek olan ve 1979 senesinde hayatını kaybetmiş olmasına rağmen hâlen doğu roma imparatorluğu'nun bilhassa idarî ve siyasî tarihi denildiğinde referans olarak addedilmeyi sürdüren italyan araştırmacı ve tarihçi.
  
  bilhassa doğu roma imparatorluğu'nun yaşamsal açıdan en mühim idarî özelliklerinden birisi olan thema sistemine dair yorumları son derece kayda değer olan pertusi, imparatorluğun doğu sınırlarında arap akınları, makedon hanedanı restorasyonu, türk akınları, malazgirt meydan muharebesi ve sonrasında yaşanan anadolu'daki türkleşme süreciyle birlikte yaşanan sınırsal, sınıfsal, idarî ve siyasî dalgalanmaları da çağdaş dönemlerde hakkıyla özetleyebilmiş nadir araştırmacılardandır. makalelerinde bizans kültürünü yalnızca "hıristiyanlığın doğu'daki karakolu" olarak değerlendirmenin yanlışlığına yaptığı vurgu ile çok kıymetli ve bizantolojinin sınırlarını genişleten araştırmalara imza atmıştır.
  
  "konstantinopolis'in düşüşü" olarak tercüme edilmiş olan "la caduta di costantinopoli" isimli 1976 tarihli iki ciltlik eseri ise istanbul'un fethi'ne giden yolda yaşananları, 7 nisan ilâ 29 mayıs 1453 tarihleri arasında gerçekleşen çatışma, görüşme ve olayları ve fetih ardından gerçekleşen pek çok hadiseyi döneme tanık olan kaynaklar üzerinden değerlendirmiş olduğu ve birincil kaynakların satır aralarını okuyabilme becerisiyle ufuk açıcı niteliğe sahip olan muazzam bir çalışma olup zannımca kendisinin en değerli işidir.
  
  400'den fazla makale kaleme almış ve konstantinos porfirogennetos başta olmak kaydıyla pek çok doğu roma imparatoruna dair bildiklerimizi kökten değiştirmiş bir araştırmacı için tek bir eseri öne çıkarmak belki de çok doğru bir yaklaşım değildir ama georgios pisides'ten hoca sadeddin'e sekiz asırlık bir dönemde değişen, evrimleşen ve farklılaşan bizans coğrafyasına dair sayısız kaynağı okumuş, yorumlamış ve akademiye kazandırmış bu muhteşem bizantolog için de ne yazsam az gelecek gibi hissetmekteyim.