araçsal akıl

• (bkz: instrumental rationality)
• şöyle düşünelim derdimiz haklı çıkmak mı yoksa gerçeğe ulaşmak mı? eğer “kaybedeceğimizi” bile bile doğrunun tarafındaysak “hakikatin” yanındayız demektir, araçsal akıl işte bunun tam tersidir, bir ideal bulursunuz onun mutlak hakikat olduğuna inanırsınız ve bu uğurda aklınızı kullanırsınız bu da sizi makyavelizme sürükler çünkü “üst ideale” olan aşırı bağlılıkla birlikte aslı görmenizi engeller ve bir bakarsınız ki ulvi birşeyle çıkılan yolda tam tersi sonuçlar üretmişsiniz
• araçsal akıl anlayışı, insan eylemi için asli ve temel birtakım rasyonel amaçların olabilmesini kabul etmeyip, aklın tamamen, her nasılsa belirlenmiş keyfi birtakım amaçlara ulaşma noktasında etkin araçların seçimiyle ilgili olduğunu dile getirir.
  
  frankfurt okulu düşünürlerince, aydınlanmayla başlayan bu süreçte aklın, sadece doğayı sosyal refah amacı doğrultusunda kontrol etme amacının bir aracı haline getirildiği iddia olunur.^*
• belirli bir amaca ulaşmak için en etkili ve en düşük maliyetli yolu bulmaya odaklanan akıl türü.