buzkaşi ^*

• türkçesi buzkaşi (buskaşi) ya da buzkaşe (buskaşe) olarak adlandırılan batı dillerine buskashi, buzkhazi olarak geçen orta asya steplerinde oynanan, ilkin ne zaman ve nerede ortaya çıktığı bilinmeyen eski bir oyun. yazılı kaynaklarda ilk kez; cengiz han döneminde de oynandığına dair kayıtlara rastlıyoruz. günümüzde hala afganistanın bazı bölgelerinde oynanmaya devam eden bu oyun polo, cirit gibi atlı oyunların atası sayılmaktadır.
  bu oyun için özel olarak yetiştirilmiş dayanıklı ve hızlı olması gereken atlar ve çopendoz adı verilen binicilerinin oyun alanın bir yerine açılmış olan kuyu içindeki başsız keçi veya teke gövdesini kuyunun içinden alıp oyun alanın uzak bir yerindeki direğin etrafından dönerek yeniden bu kuyunun etrafına çizilen ve adalet çemberi olarak adlandırılan dairenin içine bırakmalarıyla sona eren kuralsız mücadele, güç ve dayanıklılık isteyen, başlangıç ve sonu aynı yerde olan bir savaş oyunudur. oyunun bazen tüm gün, gün batımına dek sürdüğü oyun alanın sınırsız olabildiğinin rakip çopendozların zaman zaman diğerlerinin atlarını devirmeleri ya da öldürmelerinin sözkonusu olabildiği; at, çopendoz ve elden ele dolaşan ölü keçi gövdesinin toz, töz ve inata bulanmış yolculuğu.
• joseph kessell'in atlılar adlı romanında ayrıntılarıyla ve muhteşem bir şekilde anlatılan, dayanıklılık ve binicilik yeteneğine dayanan, cengiz han zamanında bu yana afganistan ve orta asya'da oynanan oyun. ortada teke bedeninin bulunduğu çembere helal denir, iki uçtaki iki direğin etrafından dolaşıp gelip, ortaya tekeyi bırakan çopendoz "helal! helal!" diye bağırarak zaferini ilan eder. zorlu bir oyundur, izlenesidir yine de.
• afganların milli oyunuymuş.
• özellikle kuzey afganistan bölgesinde oynanan ve kafası olmayan ölü keçiyi top sayarsak bir nevi futbol benzeri oyun.
• (bkz: the horsemen)
• dari dilinde keçi getir yada keçi götür demektir. ikisinden biri.. buz=keçi, kasi= getir/götür.. bir kez oynanırken gördüm yalnız oynadıkları hayvan keçi değil danaydı.
  
  kurallarını anlamak için 10 defa falan seyretmek lazım benim anladığım kadarıyla kural falan yok. bayrak olan yerden hayvanı alıp öbür bayrak olan yere götürüyorlar. ayrıca oyunda kaç takım var belli değil. herkes tek gibi.. atı olan herkes katılıyor. hatta 2 at getiren de var birinde kendi koşuyor öbürüne de danayı yada keçiyi koyuyor. kocaman bir alanda koşuşan 100lerce atlı. ama öyle at sırtında giderken rakibe vurmak falan yok.
• rambo 3 filminde de bir sahnede oynanan oyundur bu, tam sahne biterken arkadadan rus sikorsky helikopteri ve kötü adam görünür.
• gökböri, köpkâri, oğlak/ulak, kökpar/kükbar adıyla da bilinen oyun. (bk: http://okul.selyam.net/…cs/index-157596.html?page=3)
• haziran sonunda yolu van erciş'e düşenlerin, kırgız kökenli vatandaşlarımızın köyü ulupamir şenliklerinde canlı izleyebilecekleri oyun.
• geniş bir düzlükte takımlar halinde veya bireysel olarak oynanır. oyuna her atla katılınmaz. darbelere ve debelenmeye hazırlanmış, eğitimli ve kaslı atlar olmaları gerekir. amaç, kesik bir oğlağı veya küçükbaş hayvanların derisinin şişirilmesiyle oluşturulmuş tulumu, at üstünde taşıyarak belirli mesafeyi aşmaktır. düzlüğün ortasında bulunan bayrağın etrafında önceden belirlenen sayıda tur atarak başarı elde edilir. oğlağı taşıyan atıyla beraber diğer oyuncular da oğlağı kapmak için yarışır. atlıların birbirine kamçılarıyla vurmaları serbesttir. böylece taşıyıcı atın direnci kırılır. oğlağın yere düşmesi durumunda ise süvariler at üstünden eğilerek yerdeki oğlağı almaya çalışırlar. yere inmekte serbesttir, fakat diğer atlılardan gelecek darbeler ölümcül olacağından ve zaman kaybedileceğinden at üstünde kalmak tercih edilir. zaten oyuna güzelliğini veren de süvarilerin atın üstünde yaptığı bu çevik hareketlerdir. ayrıca oyun afganistanda müşterek bahis olarakta oynanmaktadır. (bkz: suskun afganistan)