decentralised identity

• yeni yeni gelisen ama muthis buyuk bir potansiyel barindiran ve web 5.0'in ana unsurlarindan biri olacagini soylemenin yerinde olacagi kavram.
  
  internetle etkilesime girerken kullandigimiz identity'lerin haklarini web 2.0'daki sitelerden (eksi sozluk, facebook, google, vs) alip biz kullanicilara vermenin adi, decentralised identity. tam anlamiyla islerlik kazandiginda, kullandiginiz her sitede yeni yeni hesaplar acmak zorunda birakilmaktan kurtulacak, bunlarim tamami icin tek bir identity kullanabilir hale geleceksiniz.
  
  bu identity'nin decentralised olusu, mevzubahis data'nin merkezi bir yerde degil de, blockchain uzerinde tutulacak olmasindan kaynaklaniyor.
  
  bir de, bu yeniligi destekleyecek olan zero-knowledge proof metodu sayesinde, ziyaret ettiginiz sitelerle aslinda identity'nizin kendisini degil sadece onun bilgisini paylasiyor olacaksiniz. konuya yabanci olanlar "ikisi de ayni sey degil mi" diyebilir. o yuzden ufacik bir ornek vereyim.
  
  ornegin, online bir magazadan alkol almak istiyorsunuz ve yasadiginiz ulkenin yasalari geregi yasinizin 21'den yuksek olmasini sart kosuyor o magaza. bugunun kosullarinda kimliginizi bir sekilde karsi tarafla paylasmaktan baska bir seceneginiz yok. zero-knowledge proof yontemi sayesinde ise alisveris yaptiginiz platforma 21'den buyuk oldugunuzu kanitliyorsunuz ama baska hicbir bilgi vermenize gerek kalmiyor. zira onlar bilginin kendisini degil, o bilginin dogru oldugunun kanitini goruyorlar sadece (dolayisiyla evet, zkp'nin kendisi basli basina devrim niteliginde bir yenilik).
  
  iste bu decentralised identity vesilesiyle kendi kimligimizin mulkiyetini yeniden kendi elimize almakla kalmayacak, bir de elli ayri online kimlik uretmek zorunda oldugumuz bu sacma gercekligi gecmiste birakacagiz.