emile berliner

• gramofonun mucidi.
• yanilmiyorsam gramofon'un basit sekliyle asil mucidi thomas alva edisondir. daha sonra alexander graham bell grafofon adi altinda biraz daha iyilestirmistir. ardindan emile berliner bu konsepti biraz daha gelistirip gramofon adi altinda patentini almistir.
• 1892'de gramafonu icat etmistir. berliner'in icadi kayitlari kopyalamaya imkan tanimistir. 1895'te "united states gramophone company"'i kurarak gramofon'un uretimine gecmistir. bu makinenin tutmasi icin o zamanin unlu sarkicilarini (enrico caruso gibi) sarkilarini bu yeni formatta kayit etmeleri yolunda ikna etmistir. 1896'da gramofonlarini satmalari icin bir grup isadamina lisans vermis ve "berliner gramophone company of philadelphia"'yi kurmustur. goruldugu uzere hem mucit hem de tuccar bir insanmis kendisi. bu arada ar-ge'ye de onem vermistir kendisi. ve bir sure sonra elridge johnson'la isbirligine girmistir, nedeni de johnson yayli bir motor duzenegi bulmustur. boylece johnson gramofon'da kayidin donerken yarattigi dengesizligi ortadan kaldirmistir.
  
  bir gun berliner londra'daki satis ofisine gider ve duvarda "universal talking machine company"'nin meshur gramofon dinleyen kopek posterini gorur. derhal bu posterden bir tane alir, amerikaya doner ve universal talking machine company'e karsi telif hakki davasi acar. bakin sene 1899. bir asirdan fazla zaman gecti, biz de hala telif hakki melif hakki hak getire. her neyse. 1900 yilinda bu davayi kaybeder. ve cakal berliner tum patentlerini ve markasini elridge johnson'a devreder. diger bir cakal johnson da bu posterdeki victor isimli gramofonu (bakim gramofonun ismi var, dikkat cekiyorum) tum kataloglarinda logo olarak kullanir. denizasiri ulkelerdeki tum ofisleri de bu sekilde katalog basar ve meeeeshur his masters voice markasi kurulur. 1 sene sonra johson'un sirketi ve berliner'in sirketi evlenirler ve "victor corporation"'u kurarlar. neticenin adi victor talking machine'dir.
  
  fakat bu sirketin de omru yaklasik 25 yil surmustur. o zamanlarda ucuz radyo uretip satan radio corporation of america 1928 yilinda victor company'i satin alip rca victor'u kurmustur. bakin o zaman bile markanin bir degeri var ve alan ismini degistirmiyor. rca'nin buyuk bir yeniligi ise pvc'den mamul plaklari uretmeye baslamasi ve 33 1/3 rpm'lik plaklari radyo kullanimi icin uretmesidir.