genizel n
-
n harfini seslerken/oluştururken ağız boşluğunun arka duvarını kullanan ses çıkarma biçimi. çoğunlukla söz konusu olan 'genizel n' olup, o da ispanyolca'da bazı sözcüklerde söz konusu olan n+g füzyonlu (sesi ise n + y olan) harfi gibidir. n'ye de benzer, g'ye de benzer. örnek kara saban parçalarından enekin n'si, kıranlamak, (kulak) çinilemek. domuzu dolu dolu söyleyeceğimizde genizel n yetişir; duygu ve enerji dolu 'donuz!' deriz. dedemin öfkeden kıpkırmızı olarak hayvanlarına böyle bağırıp küfrettiğini iyi hatırlarım. ensinin n'si de çok bariz böyle genizeldir. emecek min'in min'inde barizdir. on/onmak genizel n ile sayı on'undan farklı anlamlar üretir. sınır anlamındaki anda da tipik sesi var. sanırı sözcüğünde var (bkz: yalınız), yayla yollarında galdım yalınız. giden başka, o gidenler başka. kızlan ve bozlan keza. değişmek ile aynı kökten gelen denişek sözcüğü de vazgeçilmez kullanma noktalarından.
ayrıca velar n (nazal n/nasal n), sağır kef, geniz n'si, art damak n'si de aynı anlamda bir ifade. bir de şunlar var: n ile g arasında olup alfabede yer almayan harf, voyelle nasale.
eğer alfabemize bu ayrımı ifade için harf eklemiş olsaydık, tarif ederken genizel n derdik, tamam, adını ise olasılıkla çengelli n koyardık. 'ğ' için yumuşak g dediğimiz gibi. onu da sesiyle adlandıraydık 'ğhe harfi' demek üzere ölümcül bir ses çıkaracaktık.
hazır bakmışken m harfine de uğrayıverin gari. (bkz: m/@ibisile)
(bkz: sağır nun)
(bkz: sesletim)
(bkz: ögü)
(bkz: genizel)
(bkz: kulakları çınlasın/@ibisile)
(bkz: kıran/@ibisile)
(bkz: dipdiri dinelmek)
(bkz: kalınırmak)
(bkz: alan/@ibisile)
(bkz: en biri)
(bkz: yanış)
(bkz: börtlen)
(bkz: önk)
(bkz: konşu)
(bkz: domuz/@ibisile)
(bkz: deniştirmek), değiştirme
(bkz: komşu/@ibisile)
(bkz: domuz çukuru/@ibisile)
(bkz: indirmek/@ibisile)
(bkz: tengri/@mete han turkyilmaz) -
(bkz: geñizcil n)
ñ şeklinde yazılan ilk türk yazıtlarından 1928 yılındaki alfabe değişikliğine kadar kullanılan öz türkçe sestir.
günümüz alfabesiyle "ng" şeklinde yazılabilir*
örnek: eñ, tañrı deñiz -
efendim, atsız, gavurların tongue-in-cheek dediği bir tarzda yazdığı bir yazıda, bu sesin türkçenin şibboleti (bkz: shibboleth) olduğunu söyler. der ki, bu sesi çıkaramıyorsa kesin türk değildir.
anacığım çerkes. evde test yapmıştım. babam, ben ve kardeşim çıkarabiliyoruz, annem çıkaramıyor. gerçekten doğru bir test olabilir.
demek ki, şöyle iç anadolu dayısı kıvamına daşşaaağnğı yiyim diyemeyen adam türk değildir -_-
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap