harriet taylor mill

• john stuart mill'in büyük aşk yaşadığı kadın. mill'le evlenebilmek için kocasının ölümünü bekledi ki bu 50'li yaşlarına tekabül eder. çocuğu olmamış. mill soyadını da felsefecimizle evlendikten sonra almış. felsefe magazin servisini bir kenara bırakırsak harriet taylor mill, kesinlikle zeki ve dolu bir kadınmış. özellikle sosyal-politik felsefe, feminizm, etik üzerine yazıları bulunmakta.
• john stuart mill'in düşüncelerine yön veren, mill'i, kadın hakları konusunda adım atmaya iten kişi olmasına rağmen, onun gölgesi altında kalmaktan kurtulamamıştır. halbuki 'john stuart mill' adıyla yayımlanan eserler, ortak çalışmaların ürünüdür.
  
  harriet taylor, kocası ölene dek john stuart mill ile ilişki yaşamış. hem de öyle bir sene değil, iki sene değil, tam yirmi sene. üstelik, aralarındaki ilişkiden kocasının haberi varmış. tabii, harriet, kocasından aldığı onayı (?) sosyeteden-toplumdan alamadığı için yalnız bırakılmış. ortamlardan şutlanmış.
  
  harriet'in kocası, 1849 yılında ölmüş. 1851 yılında, harriet ve john stuart mill, nihayet evlenebilmişler. vakti zamanında vereme yakalanmış olan harriet taylor mill, 1858 yılında solunum yetmezliğinden yaşamını yitirmiş. ölmeden önce, jsm ile birlikte çalıştıkları "özgürlük üzerine" eseri de harriet taylor mill'e ithaf edilmiş.
  
  harriet taylor, liberal feminizm dendiğinde, en az mary wollstonecraft ve john stuart mill kadar bilinmesi gereken bir isim. kadınları, üretime katmanın, hem bireysel, hem de toplumsal anlamda faydalı sonuçlar doğuracağını düşünüyor. ona göre, evlilik ve kölelik, gücü elinde tutanın borusunu öttürdüğü bir ilişki türü olduğundan, birbirine benziyor.
  
  harriet'in boşan(a)mayıp jsm ile 20 yılı aşkın süre kaçak göçek ilişki yaşamasının sebebi, yasaların buna izin vermemesi. o dönem, erkek isterse boşanabiliyordun.
  
  sonuç:
  
  dönem şartlarından dolayı ne istediği adamla, istediği vakit evlenebilmiş, ne yazdığı kitapla tanınabilmiş, çok zeki, bilgili ve entelektüel kadın.