hayr

• (bkz: hayır)
• erm. baba
  (bkz: hayrig)
• (bkz: hayrına)
  (bkz: hayır/@ibisile), hayırlı, hayırlısı, hayırlısıyla
  (bkz: hayırsız)
• iblis ateşle yoğrulmuş çamurdan kendini hayırlı zannetti. onun tabiatı ateş idi. çamurun ateşine baktı, ondada vardı ama onunkinden azdı. kendini daha fazla, daha canlı gördü azdı. allah'ın bilgisinden; hakk çamurunun muhteviyatı olan havaya, suya dair bilişi yoktu, şaştı ve gaflete düştü.
  
  hırs, kin, haset, kıskançlık... ateştir. insanda vardır.
  sevgi, cömertlik, merhamet, şefkat... su'dur. insanda vardır.
  iyilikleri estirme, ferahlık yayma, nefes, yağmur gibi yağma, kar gibi beyazlatma...insanın havasıdır. insan havayı atmaz, onu içinde tutar ve endam edip yayar.
  
  hırs, kin, haset yani ateş ile neler yapılıyor, o ateşi bulma, görme, kullanma, insanların nefsi için kullanılabilir ayara, miktara düşürme bilgisi ibliste yoktur, insanda vardır.
  
  iblisin ''ben ondan hayırlıyım'' demesi ile müminin hayırda yarışı, hayırlı gelmesi arasında hakikatin bilgisi üstünlüğü vardır. insan hayırda yarışmak için bilgi ve emir almıştır. hayrın icracısıdır. hizmet eden, faydalı olan diğerinden daha hayırlıdır. ateş, su, hava ile karışmış bileşik hayırda hudut yoktur, ateşin ki gibi zayıf, yok edici, yıpratıcı değildir.
  
  nefes veren, canlandıran, hakikati, barışı, birliği, beraberliği diri tutan hava, ateş, su daha hayırlıdır. sulayan, ferahlatan, genişleten, işini bitirdikten sonra ateşi söndürmesini bilen daha hayırlıdır. müminler için her zaman daha fazlası, misli vardır.
  iblisleşenler için ise uygun bir biçimde kullanamadıkları o ateşin içinde kalma cezası vardır.
• teşekkürler @ortalama vatandas
  adiyat 8
  
  tefhim'deki tefsiri şöyle:
  
  muhakkak o, mal sevgisinden dolayı (bencil ve cimri tutumundan) çok katıdır.6
  
  6. buradaki ifade "o, hayr sevgisinde şiddetlidir" şeklindedir. ancak arapça'da "hayr" kelimesi, sadece iyiliği ifade etmez, mal ve servet için de kullanılır. meselâ bakara suresi 180. ayette de "hayr", mal ve serveti ifade etmek için kullanılmıştır. hayr kelimesinin nerede iyilik için, nerede de mal için kullanıldığı siyak ve sibaktan anlaşılır. bu ayetteki hayr kelimesi, siyak ve sibaktan da anlaşıldığı gibi iyilik için değil, tersine mal ve servet için kullanılmıştır. insanın ameli, rabb'ine karşı nankörlüğüne şehadet etmektedir. bu durumda, ayet için "o, iyiliği şiddetli sever" diyemeyiz.