krusevo

• makedonya'nın güneybatısında ohri'ye 130km uzaklıkta dağların arasına gizlenmiş bir şehir. herhangi bir turizm dergisi veya rehberinde görmeniz pek mümkün değil. hatta makedonya'da bile pek adını duymuyorsunuz. hatta zorlamazsanız gidip bulmanız da zor. ama öyle güzel ki sanki filmlerden çıkmış. makedonya'da güzellik konusunda ohri'ye rakip olabilecek tek şehir. onlarca osmanlı tarzı evi dağlara dizmişler...şehir 1902 yılındaki bir savaşta bağımsızlığını ilan etmiş osmanlı'ya karşı. krusevo devleti olarak 10 gün hüküm sürmüş. sonra osmanlı askerleri şehri yeniden ele geçirmiş. ama şehri ünlü yapan en önemli şey tose proeski. 26 yaşında ölen bu hoş sesli şarkıcı krusevo'nun her şeyi. kendisi için halen bir anıt mezar yapılıyor şehrin bir tepesinde.
• 1903 yılındaki hemen hemen tüm balkanlar'a yayılan ilinden ayaklanması'nın önemli merkezlerinden biri. zira ayaklanma sırasında isyancıların idareyi ele geçirmeyi başardığı en büyük yerleşim yeri burası.
  bunda, kasabanın 1300 küsür rakımda, dağların arasında bir noktada olasının çok önemi var tabi ki.
  zira osmanlı askerinin tekrar toparlanıp buraya ulaşarak geri alması 10 gün sürüyor.
  bu arada kruşevo cumhuriyeti ilan ediliyor kasabada.
  bu da bir ilk, çünkü balkanlar'da kısa ömürlü de olsa cumhuriyet fikrini yaşatan ilk örnek burası.
  bugün kasabanın en yüksek noktasında, 1903 ayaklanması anısına yapılmış bir anıt var.
  anıt çok ilginç, zira 1970'lerde, futuristik sosyalist mimari tarzında inşa edilmiş.
  uzay aracını anımsatıyor ana binası:
  http://bturn.com/…loads/2012/02/11_krusevo_2005.jpg
  ancak bina hem orijinal mimarisi hem de içindeki cam ve kabartma işleriyle oldukça etkileyici.
  tam bir sıradışı anıt yani.
  kasaba, aşağıdaki ovalara 1300 metreden bakıyor, adeta bir kartal gibi.
  evler, bizim eski osmanlı tarzı dediğimiz, aslında bakanlar'ın genel eski tip evleri.
  kasaba bir anfitiyatro gibi yayılmış, tüm evler aşağıdaki ovaya bakıyor.
  kasabanın ilginç bir özelliği ise, kasaba halkının kökenlerinin makedon/bulgar'dan çok, vlah olması.
  yani çoğunluk romence konuşan vlahlardaymış hep.
  hatta bu 1903 ayaklanması'ndan sonra osmanlı kasabayı ele geçirdiğinde, bulgarlar askere para vermiş ve evlerini yağmadan kurtarmış. oülan vlahlara olmuş.
  bu yüzden de aralarına kara kedi girmiş o zamanlar.
  
  kasabada bugün 3 bin kişi yaşıyor.
  balkanlar'da bu kadar yüksekteki en büyük yerleşim yeri sayılıyormuş.
  kışları kayak turizmi yapılıyor. kasabanın içinden dağa doğru tırmanın bir lift var.
  ayrıca bir kaç iyi otel de mevcut.
  
  kasabanın günümüzdeki en önemli değeri ise, 2007'de bir trafik kazasında 26 yaşındayken ölen toşe proeski. bugün kasabada onun adına bir anı müzesi var, ki çok da güzel bir müze.
• soyağacı uygulamasından gördüğüme göre dedelerimin burdan olması memleketim
• -bana göre- makedonya'nın en güzel şehri.
  arabanızla gitmeyecekseniz ulaşım biraz zor. ama zaten bu güzelliğe öyle hemen ulaşmak da o kadar kolay olmasın hani.
  hiçbir şehirden direkt gidiş yok. önce prilep'e gidip ordan kruševo'ya geçiliyor. gidecek olanlar prilep-kruševo sefer saatlerini bana sorabilirler yardımcı olurum.
  ilk gitmek istediğimde orayı bilenler "kruševo bildiğin köy sıkılırsın " dediler. bakıldığında evet klasik köy. yemyeşil doğası, tertemiz havası, muhteşem manzaraları vs ama bu köyde rock barından restoranlarına kadar her şeyi var. bildiğimiz köy değil yani.
  insanları da aşırı sıcakkanlı. hiç tanımadığınız insanlar yanınızdan geçerken selam veriyor, turist olduğunuzu (özellikle türk olduğunuzu) görünce evlerine davet ediyorlar. ayrıca rahmetli toše proeski'nin de memleketi. bu şehirden böyle muhteşem bir insanın çıkması şaşırtmıyor.
  gitmişken mezarını ve anı evini mutlaka ziyaret etmelisiniz.
  2017'den beri her yıl geliyorum ve artık buralı oldum gibi bir şey.