*

  • paragraf aslen şöyledir:

    "die sphäre der zirkulation oder des warenaustausches, innerhalb deren schranken kauf und verkauf der arbeitskraft sich bewegt, war in der tat ein wahres eden der angebornen menschenrechte. was allein hier herrscht, ist freiheit, gleichheit, eigentum und bentham. freiheit! denn käufer und verkäufer einer ware, z.b. der arbeitskraft, sind nur durch ihren freien willen bestimmt. sie kontrahieren als freie, rechtlich ebenbürtige personen. der kontrakt ist das endresultat, worin sich ihre willen einen gemeinsamen rechtsausdruck geben. gleichheit! denn sie beziehen sich nur als warenbesitzer aufeinander und tauschen äquivalent für äquivalent. eigentum! denn jeder verfügt nur über das seine. bentham! denn jedem von den beiden ist es nur um sich zu tun. die einzige macht, die sie zusammen und in ein verhältnis bringt, ist die ihres eigennutzes, ihres sondervorteils, ihrer privatinteressen. und eben weil so jeder nur für sich und keiner für den andren kehrt, vollbringen alle, infolge einer prästabilierten harmonie der dinge oder unter den auspizien einer allpfiffigen vorsehung, nur das werk ihres wechselseitigen vorteils, des gemeinnutzens, des gesamtinteresses."[1]

    yani,

    "sınırları içerisinde emek gücü satım ve alımının sürüp gittiği ayrıldığımız bu alan, aslında, insanın doğuştan varolan haklarının tam bir cenneti idi. burada egemen olan yalnızca, özgürlük, eşitlik, mülkiyet ve bentham'dır. özgürlüktür, çünkü, metanın, diyelim emek gücünün hem alıcısı hem satıcısı yalnızca kendi serbest iradelerinin etkisi altındadırlar. serbest taraflar olarak sözleşme yaparlar ve vardıkları anlaşma, ortak iradelerinin yasal ifadesinden başka bir şey değildir. eşitliktir, çünkü birbirleriyle basit meta sahipleri olarak ilişki içine girerler ve eşdeğeri eşdeğerle değişirler. mülkiyettir, çünkü taraflar, kendi malı olan şeyler üzerinde tasarrufta bulunur. ve bentham'dır, çünkü her iki taraf da yalnız kendisini düşünür. bunları biraraya getiren ve ilişki içersine sokan tek güç, bencillik, kazanç ve özel kişisel çıkardır. herkes yalnız kendini düşünür, kimse geri kalana kulak asmaz, ve böyle yaptıkları için de, şeylerin önceden düzenlenmiş uyumu gereği ya da kâdiri mutlak ve takdiri ilâhi ile hepsi de, herkesin mutluluğu ve yararı adına, kendi karşılıklı çıkarları adına elbirliği ile çalışırlar."[2]

    ne yalan söyleyeyim, kapitalizm'in yanı sıra klasik liberalizmi, faydacılığı ve bugünün "liberteryenizm" denen gudik şeyi böyle esaslı bi şekilde taşşağa saran pasajlar çok nadirdir.

    [1] karl marx, das kapital: kritik der politischen oekonomie (erster band - buch ı: der produktionsprozess des kapitals), verlag von otto meisner, 1867, s. 140
    https://archive.org/details/daskapitalkritik67marx

    [2] ben fine, "değişim", marksist düşünce sözlüğü, iletişim yayınları, 1993, s. 119
    https://play.google.com/…ks/details?id=gg86bgaaqbaj
hesabın var mı? giriş yap