• alman oyun yazarı. en önemli oyunları arasında soruşturma, lusitanya korkuluğunun destanı(bizdeki adıyla: saloz'un mavalı) ve marat/sade sayılabilir.
  • (bkz: salozun mavalı)
  • yıkanma odası

    erkekler yorgundular
    ağır ağır geçtiler kapıdan
    çocuklar annelerinin eteklerine yapışmışlardı
    yaşlılar ya kucaklarında taşıyorlardı bebekleri
    ya arabalarını itiyorlardı onların
    yol savrulan kara küllerle örtülmüştü
    sağda solda çimenlerin üstünde
    musluklar vardı
    herkes başına üşüştü muslukların
    biraz su içtiler
    sonra askerler iteleyerek götürdüler onları
    soyunma odalarına inen
    merdivenlere götürdüler
    onbeş basamak inip
    otuz metre uzunluğunda
    iki metre yüksekliğinde soyunma odalarına
    götürdüler
    bin belki ikibin kişiydiler

    neşeli erkekler
    şakalaşan kadınlar
    kapının üstünde birkaç dilde yazılmış
    yıkanma odası yazısını görünce
    daha da neşelendiler
    her şey çabucak oldu
    soyunma buyruğu verildi
    bin belki ikibin kişi
    elbiselerini çıkarıp astılar askılara
    askı numaralarını
    unutmamaları söylendi
    kunduralarını gömleklerini
    sarıp sarmalayıp astılar
    erkekler soyundu
    kadınlar
    yaşlılar gençler
    çocuklar
    insanı kör eden ışıkta soyundular

    bizi öldürecekler diye bağırdı biri
    bir başkası saçmalama diye cevap verdi
    neşeyle yan odaya geçtiler

    çabuk olun diye bağırıyordu askerler
    su soğuyor çabuk olun
    artık kimseyi itmiyorlardı
    yalnız içlerinden biri
    havaya bir kere ateş etti o kadar

    son tutsak da girince yıkanma odasına
    kapıyı kapadılar

    odanın ortasında sütunlar vardı
    sütunların yanlarında demir ızgaralar
    yerde demir ızgaralar vardı

    herkes bağırmaya başladı birdenbire
    kapıyı yumrukluyorlardı artık
    sütunlara tırmanmaya çalışıyorlardı

    sonra gaz verildi

    sonra gaz verildi odaya
    sütunların yanlarındaki ızgaralardan
    oda rutubetliydi sıcaktı
    gazın yayılması zor olmadı

    çok para gitmesin diye
    azar azar vermişlerdi gazı
    onun için beş dakikada ölebildiler ancak

    ama yarım saat sonra açıldı kapılar
    odaya gaz maskesi takmış askerler girdi
    baktılar
    üst üste yığılmış insanlar
    çocuklarla hastalar en altta
    onların üstünde kadınlar
    onların üstünde de erkekler
    gaz aşağılara yayılmıştı önce
    güçlüler en üste çıkmışlardı
    derileri tırmık içindeydi
    ağızları burunları kanamıştı çoğunun
    yüzleri şişmişti

    götürmek zor oldu onları
    çünkü kusmuktan yapış yapıştılar

    ama asansörle taşınıp yukarıya
    fırınlara atılırlarken
    kolyelerini bileziklerini
    kolayca çıkardılar
    ağızlarından altın dişleri
    kolayca söktüler

    yüz kişi çalışıyordu fırınların önünde
    çene kemiklerini kolayca söktüler
    sonra aside attılar
    kanlı etlere yapışmış kemikleri

    bütün gün çalışarak
    üçbin kişiyi yaktılar akşama kadar

    akşam oldu sonra
    bidonlarla ırmağa taşınan küller
    suya savruldu karanlıkta

    ceviri : ulku tamer
  • almanyadaki politik tiyatro akiminin en önemli temsilcisi.

    (bkz: #8888835)
  • direnisin estetigi kitabinin yazari. (bkz: die aesthetik des widerstands)
  • direnişin değil, (bkz: direnmenin estetiği) olan kitabın yazarıdır. en ünlü eseri kısa adı ile marat (sade) olarak bilinen, `jean paul marat'ın takip edilip öldürülmesi'nin, charenton akıl hastanesi'nde marquis de sade yönetiminde hastalar tarafından canlandırılması `dır.
  • yahudi kökenli alman vatandaş olarak (1916) doğan, ailesinin kendisi doğmadan önce hıristiyanlaşmasına rağmen, kökeni, fikirleri ve dönemi nedeniyle soykırım tehdidi altında ülkesinden ayrılmak ve uzun yıllar çeşitli ülkelerde yaşamak zorunda kalan, en son yerleştiği ve vatandaşlığına geçtiği isveç’te (10 mayıs 1982) ölen alman oyun ve roman yazarı; entelektüel eylemcisi, belgeselcisi ve ressamı.
    *
    mücadele içinde geçmiş hayatı boyunca yazdığı yayımlanmış sekiz oyun ve üç romanı vardır. bunlardan iki oyunu ve bir romanı türkçeye çevrilmiştir.
    oyunlarının ikisinden ilki, ülkü tamer tarafından “soruşturma” adıyla (1972’de); ikincisi can yücel tarafından “salozun mavalı” adıyla (1973’de) türkçeye çevrilmiştir. bu iki oyun o dönemde epik eserleri sahneleyen halk oyuncuları ve ankara sanat tiyatrosu tarafından sahnelenmiştir.
    yazarın üç romanından ilki otobiyografik abschied von den eltern (aileye veda), ikincisi fluchtpunkt (kaçış noktası) ve üçüncüsü die astlıetik des widerstands (direnmenin estetiği)’dir. bunlardan günümüze kadar sadece sonuncusu, “direnmenin estetiği” adıyla çağlar tanyeri/ turgay kurultay tarafından (2005’de) türkçeye çevrilmiştir.
  • "rebellion" isimli oyunu da "isyan" adıyla can yücel tarafından çevrilmiştir.
  • babası slovakyalı bir yahudi, annesi isviçreli, kendisi çekoslovak vatandaşı olarak almanya'da doğmuş; hayatının büyük bölümünü isveç'te geçirmiş. isveç komünist partisi üyesi. eserlerini almanca ve isveççe yazmış. aynı zamanda üretken bir ressam. en bilinen oyunu marat/sade olsa da, 1963-64 frankfurt auschwitz yargılamalarını anlattığı soruşturma epeyi ses getirmiş, anti-komünistleri ve siyonistleri delirtmiştir. magnum opus'u üç ciltlik ve son cildi weiss'in ölümünde 6 ay önce yayınlanan die aesthetik des widerstands'tır.
  • yapı kredi yayınlarının direnmenin estetiği adlı eserini ısrarla basmadığı efsane yazar.
hesabın var mı? giriş yap