• yönetmeni ve senaryo yazarı semih evin olan, ismail dümbüllü'nün başrolde oynadığı 1950 yapımı siyah beyaz bir komedi filmi. filmde define avcılarının komik hikayesini anlatılırken, bol bol şarkı söylenip göbek atılmaktadır. filmin bazı kısımlarında ismail dümbüllü seyirciye seslenir. diğer rollerde nurhan nur, zeki alpan, abdullah ataç ve tevfik ince oynuyor.
  • klasik türk musikisinin büyük hanende ve sazendelerinin bir daha görülmeyecek sahne görüntüleri eşliğinde türk tiyatrosunun başta büyük tuluatçısı ismail dümbüllü ve adlarını aşağıda sayacağım dönemin bütün büyük komedyen ve oyuncularının rol aldığı muhteşem kordela. yıl 1950.

    jenerik şöyle: (jenerik boyunca "fındıklı bizim yolumuz / hovarda çıktı soyumuz" adlı güzel istanbul türküsü çalar)

    erman kardeşler sunar

    sihirli define

    isimler soyadı sırasına göre alfabetik olarak sıralanmıştır.
    (böyle denmekle birlikte, ismail dümbüllü ve başkaları en altta. sanırım dönemin şarkıcılarını gücendirmemek için başta böyle yapılmış)

    safiye ayla

    müzeyyen senar işıl

    neriman altındağ sözeri

    sabite tur (müzeyyen ve neriman hanımların o zamanki kocalarının soyadı yazılı ama sabite hanım herhalde daha evlenmemiş olmalı ki "gülerman" daha yok.

    ahmet üstün (bütün gençliği ve yakışıklılığıyla. bu tarihten tahminen birkaç yıl sonra (oğlu 1951 doğumludur) dönemin en güzel dansözlerinden olan eşi necla iz oğluyla amerika'ya gidecektir.)

    fevzi aslangil (türk musikisini piyanoya uyarlayan ad. o da genç.)

    hüseyin coşkuner (çorumlu, 1910 doğumlu. filmde bazı sanatçıların arkasında kemanı ve hitler bıyığıyla, dönemin adamı.)

    sadi işılay (deniz kızı eftelya'nın kocası. bazı sanatçıların arkasında ayakta, kemanıyla.)

    ismail kömürcü

    ali küçük

    salih orak

    izzettin ökte (büyük tanbur ustası)

    selahattin pınar (büyük besteci. bu kuşağın bütün büyük sanatçıları gibi sahnelerde çalmıştır geçinmek için)

    kadri şençalar (şençalar'ların ud virtüozu.)

    solo müzik idaresi: ismail şençalar (ailenin kanun ustası)

    necati tokyay (büyük keman ustası)

    halk müziğile oyunlarını tertip ve idare eden: sadi yaver ataman ve korosu (artık sadece araştırma kitaplarıyla tanınan dönemin radyo programları yapıcısı ve yöneticisi)

    rasih ertuğ (kimsenin artık hatırlamadığı büyük komedyen. genellikle ustalıkla -buradaki gibi- yaptığı "sarhoş rasih" rolleriyle bilinirdi.)

    nurhan nur (sinemanın o yıllardaki en güzel kızı. 20 yaşında, ikinci filmi. filmin reji asistanı atıf yılmaz, daha önceden tanımıyorsa, bu filmde tanışacağı nurhan nur'la ilerde evlenecektir.)

    zeki alpan (170'in üstünde filmde oynamış 1950'lerde dört de film yönetmiş emektar. filmdeki arnavut taklidi klasik.)

    orhan erçin (daha sonra kendi adıyla tiyatro kuracaktır.)

    tevfik ince (orta oyunu sanatçısı ve komedyen)

    kâni onur (az bilinen sinema emekçisi)

    feridun çölgeçen (bütün yakışıklı gençliğiyle. briyantinli saçlar. hollywood sanatçısı sanki.)

    ve
    ismail dümbüllü

    (dvd kapağında adı geçen abdullah ataç (1918 doğumlu olmasına rağmen, 1980'lere kadar filmlerde küçük rollerde oynayan yeşilçam emekçisi) ve luiza nor (dönemin önemli dansözlerinden, filmde de muhteşem bir performansı var) nedense jenerikte yoklar.

    (...)

    reji asistanı: yılmaz batıbeki (arkadaşları bütün abilerimizin ve onlar aracılığıyla benim de "yılmaz abi"miz. sonraki adıyla: atıf yılmaz. demek ki 1970'lerde artık reklam filmleri yönetmenliği yapmakta olan semih evin'in bana söyledikleri ("atıf yılmaz benim yanımda başladı sinemaya") sözleri doğruymuş.)

    senaryo: semih l. evin (bir "l"li göbek adı varmış meğer. yeşilçam'ın üç günde film çeker diye meşhur, memur-yönetmenlerinden)

    rejisör: semih l. evin

    ancak seyredenlerin seveceği büyük komedyenlerin oyunculuklarını anlatmak mümkün değil.

    gelin ben size şarkıları anlatayım:

    filmin dördüncü dakikası: sahnede ahmet üstün, arkasında: darbukasıyla necdet gezen (müjdat'ın babası, jenerikte adı yok), keman hüseyin coşkuner, kanun ?, piyanoda fevzi arslangil.
    1. "süt içtim dilim yandı" (bu türkü boyunca sarhoş rasih'in yanında küçük bir rolü var faik coşkun'un (faik baba) ama jenerikte onun da adı yok.)
    2. "ilimon ektim taşa / ilimon yar aman" (türkü)

    sonra sazendeler kürdilihicazkâr peşreve başlıyorlar.

    filmin 21. dakikası: sahnede müzeyyen senar, arkasında: ud kadri şençalar, keman hüseyin coşkuner, kanun ismail şençalar
    1. senden bilirim yok bana bir faide ey gül (tanburi ali efendi)
    2. (maya) "kime kin ettin de giydin elleri"
    3. "merdivenden tıkır tıkır inerken" (gesi bağları)
    4. "bursalı mısın kadifeli gelin / çaydan mı geçtin"

    hemen devamla: sadi yaver ataman'ın küçük bir takdimiyle korosunu dinliyoruz
    üç türkü. (böylece 17 dakika aralıksız musiki.)

    filmin 42. dakikası: sahnede sabite tur, arkada: klarnet ?, keman necati tokyay, tanbur selahattin pınar.
    1. "sabah olsun ben şu yerden gideyim" (ibrahim ağa)
    2. "aşağıdan gidiyor türkmen goyunu" (tiridine bandım) (parçanın sonuna doğru selahattin pınar da katılıyor türküye, sürpriz olarak)

    ara vermeden kadınlar korosundan (geleneksel kıyafetlerde, çoğu bindallı giyinmiş) türküler:

    1. "öte yakadan geçelim / atlara yonca biçelim"
    2. "düriyemin güğümleri kalaylı"
    3. "izmir'in?"

    filmin 74. dakikası: sahnede perihan altındağ sözeri, arkada: kanun ismail şençalar, keman sadi ışılay, tanbur izzettin ökte, piyano fevzi arslangil
    1. "pencereden kar geliyor" (harput yöresi türkü)
    2. "simli tabakta bal var / oğlan annene yalvar" (türkü)
    3. (arapça bir şarkı)

    filmin 90. dakikası. üç türkü, kızlar korosundan.

    filmin 106. dakikası: sahnede safiye ayla, arkada: ud ?, keman hüseyin coşkun, ayaktaki keman sadi ışılay, piyano fevzi arslangil, tanbur izzettin ökte, santur ?
    1. tanımlanamayan bir şarkı. ("ben ki"?)
    2. şahane gözler şahane (eviç rumeli türküsü)
    3. menekşe gözler hülyalı (zeki müren)

    bu arada filmde aralıklı olarak görünen genç fotoğrafçı, ilerde istanbul'un en ünlü fotoğraf merkezi ifa'nın sahibi olacak olan foto ismet'tir.

    film hakkında vaktiyle burçak evren'in yazdığı bir yazıyı alıntılayan bir radikal yazarı haydarpaşa merdivenlerinde şarkı söylendiğini söylüyor ki, hiç böyle bir şey yok filmde. ikisi de birbirinden alarak sallamışlar.

    öte yandan yeni yayımlanan dvd'de (abd'deki crossroads'tan çıktı) ise şöye bir hata var: "ismail dümbüllü ve zeki alpan ...iki sarhoş müzisyen ... istanbul gazinolarını gezen ..."

    bu laf salatasının neresini düzelteyim bilemedim.

    1. filmde sadece bir sarhoş var, o da rasih ertuğ, sarhoş rasih.
    2. dümbüllü ile gezen o. zeki alpan değil.
    3. dümbüllü'ye sarhoş demek ise tamamen hata. onun klasik sahnesini, oynarken ki belini kırması, kalçasını geriye almasını, ayaklarını birbirine dolaştırmasını (bunları tuluattan da almıştır) sarhoşluk olarak algılamışlar. oysa ki ağzından sarhoş lafları çıkmıyor.
    3. zeki alpan ise çok az sahnede görünen arnavut.
    4. istanbul gazinoları gezme konusu ise tamamen uydurma. görebildiğim kadarıyla bir istanbul gazinosu, iki şarkıcı izmir gemisinde, bir de izmir gazinosu var. bir de safiye ayla'nın (ama biz görüyoruz) radyo konseri. bütün bunlara istanbul gazinolarını dolaşıyorlar diyen kim merak ediyorum. (crossroads bunları bir de ingilizce'ye çevirip yayımlamamış mı?)

    neyse, filmi izleyin, şarkıları da dinleyin. (anlamsız ve mantıksız konusuna ise hiç bakmayın.)
  • geçenlerde planet türk tv. kanalında başını izleyip devamını izleyemediğim şahane siyah/beyaz türk filmidir.

    izleyebildiğim kadarında müzeyyen senar ve safiye ayla'nın şarkılarını dinledim ya o bile yetti de arttı.

    mübarekler sanki film değil konser kaydı yapmışlar. o dönemde müzik adına kim varsa hepsi aynen filmde rol almış.
  • az önce planet türk'te izleme şansına eriştim. maalesef yarısında yakalayabildiğim için konusu hakkında bir şey söyleyemeyeceğim. zaten mühim olan da konusu değil. musiki ziyafeti çekmek için izleyin. hatta akabinde bir de güzeller resmigeçidi izleyin mümkünse.
  • geçtiğimiz günlerde yeşilçam şarkılarını konu alan bir trt nağme programının tüm bölümünü dolduran film. izlemek kısmet olmadı ama filmin yaklaşık 50 dakikasını kapsayan şarkıların hemen tümü çalındı. müzeyyen senar'ı, safiye ayla'yı, perihan altındağ sözeri'yi, sabite tur gülerman'ı dinlemek müthiş bir keyifti.

    o filmi yazan, çeken, oynayanlardan ölenlerin mekânı cennet olsun, hayatta olanlara ve zaman zaman sinema kuşaklarında, böyle programlarda yer verenlere de allah uzun ve sağlıklı ömürler versin. müzik tarihimiz içinde eşsiz bir hazinedir bu film.
  • türk sineması kadar türk müziğinde de önemli bir yeri olduğunu düşündüğüm film. birçok önemli müzisyeni, hanendeyi, sazendeyi bu filmde görmek mümkün. tek itirazım var o da şarkıların kimileri filmle hiç ilgisi olmayacak biçimde ortaya çıkıyor. sözgelimi ismail ve rasih bir müzikholün önünden mi geçiyorlar hop başlıyor sazlar çalmaya, araya iki-üç şarkı giriyor sonra elemanlarımız yolda yürümeye devam ediyorlar. yine de mutlaka izlenmesi gereken bir film. pek hoş pek âlâ vakit geçirmek için birebir.
hesabın var mı? giriş yap