tiran (şehir)

• arnavutluk'un baskenti.
• arnavutluk'ta bulunan tek uluslararasi havalimaninin bulundugu sehir.
• 1 sene gibi kisa bir zaman icinde cevre duzenlemesinde epey yol aldigina inandigim sehir. gecen sene yollari toz toprak camur icindeyken bu sene yesil alanlar daha fazla. bunun 3 temmuz'da yapilacak genel secimlerle bir alakasi yoktur tabi caniiim. ne alakasi var...
• havaalani kodu "tia" olan arnavutluk başkenti....
• trafik i$iklari olmayan bir ba$kent. kar$iya artik ucarak mi gecersiniz atlayarak mi o size kalmi$.
• arnavutluğun başkenti ...
  
  türkiye'den ulaşım için iki alternatif var. karayolu / havayolu
  
  karayolunu henüz denemediğim için yolu tarif edemiyeceğim ama havayolu için de 3 alternatif mevcut. türk hava yolları, air albania ve belle air. thy ve air albania haftanın yedi günü (her biri ayrı 5 gün olmak üzere) karşılıklı gidiş dönüş hizmeti veriyorlar. bu seferler atatürk havalimanından kalkıyor. belle air ise haftanın 2 günü sabiha gökçen havalimanına uçuyor.
  
  türk havayolları airbus a320 ile uçarken arnavutluk havayolları rj70 tadında uçaklarla hizmet veriyor, aklınızda olsun.
  
  türkiyeden arnavutluğa uçuşlarda ciddi bagaj problemi var. türkiye'ye alışverişe gelen arnavutlar hem kabin içini hem de bagaj hacmini sonuna kadar kullanıyorlar. dönüş nispeten rahat gibi de gözükse bu sefer nene tereze havalimanındaki rezil yer hizmetleri sebebi ile yanınızda bagaj taşıdığınıza pişman olabilirsiniz. o yüzden mümkün olduğunca az bagajla uçun.
  
  tiran 50 yıl enver hocanın elinde güdük kalmış hemen ertesinde de 1997 iç ayaklanması ile harap olmuş bir şehir. yine de 10 sene içinde kıt kaynaklara rağmen bayağı bir toparlanmış. o günleri yaşayanlar mevcut "deli" lakaplı belediye başkanlarının bu işi becerdiğini söylüyorlar. komunist rejim zamanında yapılan 4 katlı 40 m2 daireli apartmanlar dökülürken aralardan yüksek ve modern binalar filizlenmiş. arnavutlar bilhassa italya'ya gurbetçi nüfus gönderdikleri için italyan mimari estetiğini pek iyi özümsemişler. yeni yapılan binalardan bir tane çirkinine rastlamadım dersem yeridir. yeni gelişen tiran'ı sky towerdan rahatça izleyebiliyorsunuz.
  
  istanbul ile aynı enlemde olmasına rağmen balkanların soğuk havasını kesen yüksek dağları sebebi ile izmire benzer bir iklime sahip. şehrin hemen dibindeki dağlar ise 1850 ve 1600 metre rakımları ile şehre alp dağlarına benzer karlı manzaralar seyrettiriyor
  
  trafiği de ayrı bir paragrafı hak eden şehir. mercedes oranı %90 civarında. almanya'da ne kadar kullanım yaşı dolmuş araç varsa bu ülkeye getirilmiş. 1988 model 250d turbo mersedesi 3000 dolara alabiliyorsunuz. bunun dışında sıfır km araçlarda da vergi yok. 2007 tuareg 30,000 euro'dan satılıyor. bu kadar kolay otomobil sahibi olunan ülkede maalesef yollar berbat halde. büyük şehirler arası mesafe km olarak değil saat olarak veriliyor. ülkenin kuzeyi yaklaşık 300 km mesafede olduğu halde 6-7 saat sürdüğü ifade ediliyor.
  
  tiran'ın hükümet binalarının bulunduğu ana meydanı skanderbeg. hikayesini gizli bakınızdan okuyabilirsiniz. bu meydanın bir tarafı daha modern ve yeni gelişen bölge ile bizdeki anadolu ilçelerini hatırlatan yapılaşma ile daha yoksul kesimi ayırıyor.
  
  arnavutluk eknomisinin ana geçim kaynağı işçi dövzileri olduğu ve ülkede sanayi ticaret gelişmediği için işsizlik oranı çok yüksek, bu da tiran'a bol miktarda italyan tarzı cafe'ler açılması ile neticelenmiş. günün her saatinde bir sayfiye yeri tadından èspressolarını içen arnavutları görebilirsiniz. yeme içme yerleri de genellikle italyan mutfağı ağırlıklı. şehrin blok tabir edilen bölgesinde cafe'ler ve lokantalar yoğunlaşmış. tavsiye edilebilir lokantalar taiwan, efendy, dajkua
  
  tiran'da gözünüze çarpabilecek türk markaları : oxxo, leke jeans, colin s
  
  70 lek in yaklaşık 1 ytl değerinde olduğu hatırlanarak çarşı pazarın tirandaki fiyatlarını aşağıda veriyor ve bir dahaki arnavutluk seyahatime kadar hayırlı günler diliyorum benim aziz sözlükdaşlarım
  
  domatez kilosu 300 lek
  yumurta 11 lek
  zeytin 300 lek
  elma kilo 100 lek
  muz tanesi 20 lek
  yarım kilo döner 300 lek
  ithal salam kilosu 600 lek
  peynirin kilosu 500 – 750 lek
  en iyi kalite ekmek kilosu 70 lek
  kaliteli büyük boy italyan pizzası 300 lek
  espresso kahve 50 lek
  
  bonus : (bkz: sokak sokak tiran)
• gün itibariyle bulunduğum şehirdir. ayrica girişinde şöyle bir yazması gereken şehirdir
  
  "all the city is under construction"
  
  var ya...dönünce yeri öpücem. kurban oliim ben istanbul'un trafiğine...
• taksinin çok ucuz olduğu şehir. taksilerin çoğu mersedes. pazarlık yapıyorsunuz beşyüz lek falan diyorlar amanın diyorsunuz sonra hatırlıyorsunuz yahu 50 dolar verdim nerdeyse 5000 lek aldım diye. ama trafik ışıkları olmadığı için trafik akmıyor işte sorun o. taksi pek de mantıklı değil o yüzden. şehrin kamu binalarının olduğu meydanlı bölgesi gerçekten güzel tarih kokuyor ama çok fakir bölümleri de var binalar gerçekten kötü. üçgen şeklinde bir börekleri var içi peynirli hemen hemen her yerde satılıyor ama bazı yerlerde pek de hijyenik durmuyor. ama çok lezzetli gerçekten. neskafe diye bir şey yok şehirde. starbucks ya da gloria benzeri kafeler de yok. zaten kahve deyince hemen aşırı sert bir espresso geliyor. sabah kahvaltılarında da genelde bu kahveyi içiyor arnavutlar. bildiğimiz siyah çaya da pek rağbet etmiyorlar genelde yeşil çay içiyorlar. kafelerin, restoranların olduğu baya hareketli olan kısmında hoş restoranlar var. peynirleri baya güzel; çeşit olarak da zengin. italyan etkisi ağır basıyor. yolda yol sorabileceğiniz ingilizce bilen birine rastlamanız gerçekten zor. marketlerde hazır etler satılıyor bana ilginç geldi; paketli, vakumlu, pişmiş; çıkar paketten at ağzına şeklinde! ilginç olan başka bir nokta da önceden şehirde etkin bir tren yolu ağının olduğu şimdilerde ise trenlerin kullanılmadığını öğrenmemiz oldu. müze niyetine duruyormuş trenler. arkadaşım trafik ışığınız da yok zaten!! ülkeyi, italyanların geri bıraktırma çabası gibi geldi bana trenleri pasifleştirmek.
• osmanlılardan kalan bir kalenin otopark bürosu olarak kullanıldığı şehir. nedense kendimi evde hissetmiştim bu manzarayı görünce.
• tiran ın manasıyla pek de zıt olmayan şehirdir; arnavutların sert ve soğuk yüzü şehrin havasına yansımıştır. sokaklarında yürürken kendinizi bir anadolu şehrinde sanabilirsiniz, insanların dilinizi anlamadığını görünce farklı bir ülkede olduğunuzu farkedersiniz. eskiden komünist parti üyelerinin yaşadığı ve halkın girişine yasak olan bölgenin adı "block" tur ve şimdilerde gençlerin yegane eğlence merkezidir. osmanlı'dan kalma ethem bey camii, saat kulesi, opera binası ve bakanlık binalarının çevrelediği büyük meydandan ara sokaklara girdiğinizde, şehrin bakımsızlığı ve fakirliği çıkar karşınıza.
  baktığınız heryerde arnavutların efsane ismi iskender bey'in heykeli ve arnavutluk bayrağının görülmesi, milliyetçilik duygularının ne derece canlı olduğunu gösterir.