yorulma

• (bkz: yorulma dayanimi)
• (bkz: fatigue)
• belirli bir yük altında kalan maddenin yorgunluğu olarak açıklanabilir.şöyle bir örnek verecek olursak:bir erkek ceketi düşünelim.askıya asılıp 5 dakika sonra askıdan alınırsa cekette herhangi bir deformasyon olmadığı görülür.çünkü ceketin ağırlığı kısa süre içinde herhangi bir deformasyona sebebiyet vermez.halbü ki eğer ceket aynı yerinden iki gün askıda asılı kalırsa ceketin askı kısmında sarkma olduğu görünür.çünkü ceket durdukça askı kısmı ağırlığı daha çok hissetmeye başlar.
  aynı şekilde elimizde tuttuğumuz bir ağırlığı ele alalım.önce hehe 5 kilo nedir ki diye şov yaparken eğer aynı şekilde 5 kiloluk yükü 1 saat elimiz de tutarsak ağırlı yaklaşık 258 kiloya çıkar ki bu 25 kilo tamamen benim götten sallamamdır.olmadı 20 olsun.
  daha sı da var bazan bu kavram creep ile karıştırılır.şu an ben bile karıştırmış olabilirim. ^*
• acısız tüm işkencelerin temel mantığı da bu mekanik özelliğin tanımında gizlidir.
• (bkz: yolcu uğurlarken sallanan elin kopması)
• yorulma direnci malzemenin bünyesinde bulunan porozite,crack gibi süreksizliklere ve diğer homojensizliklere son derece hassastır.
• yorulma; değişken gerilmeler altında, malzemenin iç yapısında meydana gelen değişimlerdir.
• (bkz: metal yorulması)
• endüstride kullanılan pekçok parça tekrarlı ve değişen hatta titreşimli yüklere maruz kalmaktadır. bu koşullar altında çalışan parçalarda malzemenin akma mukavemetinden az olsa bile stress belirli titreşim sayısını geçtiğinde malzemede çatlak olusumu (crack formation) gözlenir. bu catlak ilerlemeye ( crack propagation) devam eder ve sonunda parça kırılır (fracture) . bu sürece yorulma adı gerilme zaman grafiği sinüs eğrisi gibi görülmektedir.
  
  yorulma denince akla wohler diyagramları gelmektedir. bu diyagramlar bir malzemenin kaç tekrar sonrasında kırılacağı hakkında bilgi verir. bu tekrar genellikle çeliklerde 10^6 civarındadır. yani o tekrar sayılarından sonra eğri düzleşmeye başlar. aslında bu da pratik olarak demek oluyor ki eğrinin düz olduğu stress değerine bakarak pratikteki sonsuz yorulma davranışı olan stresi bulabilirsiniz.
  
  yorulma deyip geçmeyin lütfen toplam mihendislik hasarlarının yüzde 25 i yorulmadan kaynaklanmaktadır. hava tasıtlarındaki hasar oranının ise yaklaşık yüzde 65lik kısmı yorulmadan kaynaklanmaktadır. pekçok farklı yorulma testi yapılarak malzemenin yorulma davranısı incelenebilir ( eğme gerilmeli, burma gerilmeli, eksenel gerilmeli vb.)
  
  gelelim malzemenin yorulma direncini sağlamak için neler yapıldığına . bu konuda en gelişmiş ve üzerine calısılmıs araçlar olara uçaklar örnek verilebilir. kanatlarında yorulma davranısına yatkınlık cok olduğundan yani sürekli basma çekme kuvveti etki ettiğinden dolayı yorulma davranısına karsı direnci önemlidir. bu nedenle kanatlara sürekli radius verilerek keskin köşelerdeki çatlak olusması ihtimalinden kaçınılır. yorulma direncini etkileyen en önemli diğer faktör ise yüzey özelliğidir. yüzeyi sert hale getirirsek çatlak olusumundan kaçınırız. bu nedenle pekçok farklı kaplama uygulanabilir. tane boyutu azaltma, alaşımlama vb gibi daha farklı yöntemlerle de yorulma direnci arttırılabilir.
• (bkz: ahmet aran)
  
  (bkz: #122559802)