ards

• açılımı acute respiratory distress syndrome olan hastalık
• akut akciğer zedelenmesini takiben gelişebilir. genellikle sepsis, şiddetli travma, diffüz pulmoner enfeksiyon zemininde gelişen diffüz alveoler zedelenmedir.
  ards patogenezinde inflamasyona neden olan ve inflamasyonu önleyen mediatörlerin dengesinde bir bozukluğun önemli olduğu düşünülmektedir. ayrıca nötrofillerin de patogenezde önemli yeri vardır.
  akciğer alveollerinde zedelenme il-8 salınımına neden olur, il-8 ise il-1 ve tnf salnımını etkiler. bu etkilerle birlikte endotel aktivasyonu ve nötrofillerin damarda toplanması meydana gelir.
  aktive olan nötrofillerden oksidazlar, proteazlar, trombosit aktive edici faktör ve lökotrienler salınır.
  bunlardan farklı olarak il-10 antienflamatuar bir sitokindir ve bu mediatörlerin dengesinde bir bozuluk görülür.
  ards akut fazında akciğerler sert, koyu kırmızı ve havasızdır. mikroskobik olaraksa alveollerde ödem ve alveol epitelinde nekroz görülür.
  ards organizasyon fazında ise hasarlanan hücrelerin onarımı için tip2 pnömosit proliferasyonu görülür.
  
  patolojik olarak ards'de en karakteristik bulgu; gerilmiş alveol duktuslarını döşeyen hyalen membrandır.
• pao2/fio2 oranı <200, pcwp ise <18mmhg olacak. ya da öyle bir şey.
• (bkz: ali)
• açılımı acquired reasoning deficiency syndrome olan distopik salgın. türkçe karşılığı "edinilmiş akıl yürütme yoksunluğu sendromu" şeklinde.
  
  türkçe söyleyince pek distopik olmadı gerçi.
  
  (bkz: sıcak kafa)
• bir hastalık degil, sendrom adıdır. akciğerde genelde kana oksijen kapiller geçişi sağlayan alveollerin bir şekilde bu işlevi yerine getirmemeye başlaması diyebiliriz. bu da nefes alsa bile hastanın vücudunun oksijensiz kalması, yani bir nevi boğulma yapar. tedavisi zahmetli, mortalitesi yüksek durum.
• en sık sebebi sepsis'tir. bakterilerin toksinleri akciğer endotel geçirgenliğini bozarak ards yaparlar. bu toksinler endotel hücrelerinde indüklenebilir nitrik oksit sentaz'ı aktive ederler. (bkz: inos) bu sayede nitrik oksit artar ve bu da endotel geçirgenliğini artırarak akciğer ödemine sebep olurlar. burada sızan plazmadır. bu nedenle buna yaş akciğer denir.
  
  ayrıca klorak + tuz ruhu karışımında olduğu gibi zehirli gazları soluduğunuzda da olur bu durum. yada sıcak yangın gazı soluduğumuzda ilk başta acute lung injury (ali) oluşur. bu kişilerde öksürük, nefes darlığı ve akciğerlerinde ılımlı ödem olur. ama bu acute lung injury tablosu biraz oksijen ile kendiliğinden düzelebilir. yani reversible'dır bu tablo. o2 verirsek bu hasta toparlar.
• kedilerde mortalitesi yüzde 100’e yakın olup, özellikle iran veya himalaya kırmalarında yatkınlık bulunmasından dolayı daha sık görülen bir hastalıktır.
• ards'de oluşan doku hasarından sorumlu temel hücre nötrofil'dir.
• covid-19’un öldürme şekli.