dionysos

• camille paglia dionysosça, diyonizyak teriminin modern anlayış içinde (afedersiniz) "yiyip-içip-sikişen tanrı" imgesinden dolayı kitonyen terimini kullanmayı tercih ediyor. bununla tam olarak toprak altı, daimonik, şeytani yaşam dünyasını imliyor. ve dionysos'u bu daimonik tabiat alanına yerleştiriyor. ve gerçekten de dionysos denince akla gelmesi gereken imge aşağı yukarı budur. zira dionysos kanlı ritüellerin, iğrenç sunakların, şişmiş vebalı cesetlerin, mezarların tanrısıdır. apollon dikotomikleşmesi yunan dini ve düşünce dünyasında gerçekten gayet makul, gayet bilinçli bir farkındalıkla bu kadim yamyamlık zamanlarına getirilen bir eleştiridir. kaçınılması gereken tüm bu inanışlar; anadolu, sahra afrikası, mısır gibi kadim gelenekler, yunan kent devletleri içinde bilinçli bir transformasyona uğratılarak naifleştiriliyor. kabaca ataerkil yunan dünyası, "barbar" topraklardan gelen matrimonyal (bkz: anaerkil) düzeni, yerinde bir benzetmeyle; göçebelikten yerleşik hayata geçmeye zorluyor. tüm anadolu tanrıçalarını zeus'un kızları yapmak suretiyle olimpikleştiriyor. söz gelimi kadim erotik tanrıça afrodit, kronos'un penisinden kopup doğarken, babasının kızı olan athena zeus'un kafasından doğuyor. kimi tanrılar, örneğin dionysos baldırından doğuyor. bu şu demek, yunan kent devletinin apolonik, sistemli dünyasına göç veya ticaret yoluyla sızmaya çalışan barbar kültür dünyası, mitos yoluyla transformasyona uğratılıyor. bu dönüşümden nasibini en fazla alan tanrıların başında dionysos geliyor haliyle.. garip, kaotik bu anlamda ödipal karmaşa içinde, anasının oğludur çünkü.