osmanlı devleti'nin en ağır yenilgisi

• 1453 istanbul'un fethidir. neden mi? şöyle cevaplamaya başlayalım.
  
  1) istanbul fethedilmeden önce ipek ve baharat yollarının ana kavşaklarındandı. istanbul'un fethi ile avrupalı diğer devletler (portekiz, ispanya gibi) osmanlıya vergi ödememek için coğrafi keşiflere başladılar. bu keşiflerin sonucunda osmanlı'nın gümrük gelirleri azaldı.
  
  2) coğrafi keşiflerin hemen ardından gelen bolluk dönemi avrupa'da rönesans'ın başlamasına neden oldu. buna sadece bolluk değil, istanbul'dan kaçan bilginlerin italya'ya gitmesidir.
  
  3) rönesans ile uyanan avrupa bir papaz olan marin luther ile reform dönemine geçer. bu şekilde protestan mezhebi oluşmuştur. bu avrupa'daki mezhep savşlarına neden olmuştur. bu sırada avrupa'da ilerleyen osmanlı'ya karşı birlik olmalarının da önü açılmıştır.
  
  4) reform ile laikleşen avrupa bügünkü ateşli silahların ataları olan barutlu silahalara yavaş yavaş geçiş yapar. taraf değiştiren savaş gücü sadece piyadeye değil, donanmaya da sıçrar. eğitim seviyesi ile okur yazarlık oranın artması ileride fransız ihtilaline neden olacaktır.
  
  5) fransız ihtilali ile yayılan özgürlük, ulus devlet, milliyetçilik, ulusal egemenlik gibi kavramlar 2.viyana kuşatmasından sonradır gerileyen osmanlı'nın içindeki azınlıkları isyana sevk eder. tımar sistemi bozulmuş, zaferi olmadığından ve bir yeri alamadığınından hazinesi boş kalmış olan osmanlı'nın 1881'de iflasından sonra kurulan duyun-u umumiye (genel borçlar idaresi) osmanlının zaten az olan gelirini tabiri caiz ile emcükler.
  
  6) 1.dünya savaşına eski günlerine dönmeyi amaçlayarak giren avrupa'nın hasta adamı bu savaşı son zaferi olan kut-ül amare zaferinden sonra artmaya başlayan yenilgileri ile noktalar. itilaf devletleri, wilson prensiplerine aykırı olmasın diye yasal yollardan osmanlı'yı işgal etmek için bir barış antlaşması maddelerine sahip mondros "ateşkes" antlaşmasını yenik osmanlı'ya imzalatır.
  
  hikayenin buradan sonrasını herkse biliyor. kurtuluş savaşı, kongereler ve genelgeler, tbmm'nin açılışı gibi bir sürü örneği biliyoruz.
  
  ha, yukarıdakilerden başka osmanlı'nı bana göre en ağır yenilgisi ise 93 harbidir.