abdurrahman kamil efendi

• ..."ben artık amasya'ya gidiyorum. bugün
  artık bir üniforma sahibi değilim. size
  evvelce de bildirdiğim gibi sadece bir millet
  adamıyım," demişti. bu sözleri ile istanbul
  hükümetinin memuru değil sizinle
  beraberim mesajı ile havza'dan 12 haziran
  1919 perşembe sabahı amasya'ya doğru
  yola çıkmıştı.
  
  12 haziran 1919
  
  sıcak bir ramazan günü.
  şafak sökmek üzere.
  o alacakaranlıkta havza'da ali baba oteli'nin önünde ufak bir kalabalık.
  şehrin dışındaki köprüde,
  samsun'dan gelirken kullandığı otomobil atatürk'ü bekliyor.
  atatürk, belediye başkanı'na son talimatları verirken merzifon amerikan koleji'ndeki amerikalıları taşıyan iki otomobil yanlarında durdu. başkan sesini alçalttı.
  atatürk'e de alçak sesle konuşmasını söyledi.
  ama o inadına, meydan okur gibi yüksek sesle,
  
  "saklayacak bir şeyimiz yok! varsın duysunlar!
  bu işte o kadar ileri gittik ki artık dönemeyiz" dedi.
  
  amasyalılar gezirlik'te toplanmışlar
  atatürk'ü bekliyorlardı. akşam karanlığı çökmek
  üzereydi. eski benz otomobilin kendinden önce
  motor homurtusu duyuldu. jandarma çavuşu
  ziya'nın "geliyorlar." diye bağırmasıyla heyecan
  içindeki halk arasından
  
  "çanakkale kahramanı geliyor." sesi yükseldi.
  
  amasya mektebi sultanisi öğrencileri yolun iki yanına dizilmişler, atatürk'ü çılgınca alkışlıyorlardı.
  atatürk otomobilden indi. kendisini bekleyen kalabalığa,
  "merhaba amasyalılar." diye seslendi.
  halk hep bir ağızdan "sağol. çok yaşa paşam." diye
  karşılık verdi.
  atatürk, kendisini karşılamaya gelen vaiz abdurrahman kamil efendi'nin elini öpmek için uzandığında yaşlı vaiz,
  
  "estağfurullah paşa oğlum.." diyerek ona sarıldı.
  
  bu sırada amasya müftüsü hacı hafız tevfik efendi
  atatürk'ün elini tutarak
  "paşam, gazanız mübarek olsun!" dedi, sonra halka dönerek şunları söyledi:
  
  "çanakkale'den sonra şimdi de vatanı ikinci defa kurtarmaya ahdettiniz. her anı endişelerle dolu vatanın kurtuluşunu sağlayacak bir işe giriştiniz. hoş geldiniz, safalar getirdiniz. amasyalılar çıktığınız yolda emrinizde ve
  yanınızda olacaktır."
  
  atatürk de amasyalılara şöyle
  seslendi:
  "aziz amasyalılar! padişah ve hükümet, itilaf devletlerinin elinde esir durumdadır.
  memleket elden gitmek üzeredir.
  bu kötü duruma çare bulmak için sizlerle çalışmaya geldim. hep beraber aziz vatanımızın kurtuluşu için gayret sarf etmeliyiz. (...)
  amasyalılar! düşmanların herhangi bir saldırısına karşıayaklarımıza çarıklarımızı çekerek vatanı en son kayasına kadar savunacağız. allah milletimize yenilgiyi
  gösterirse bütün evlerimizi, mallarımızı, ateşe
  vererek ve vatanı bir harabeye çevirerek boş bir
  çöl halinde düşmana bırakacağız. amasyalılar
  buna hep beraber yemin edelim."
  bütün amasyalılar, ellerini havaya kaldırarak "yemin
  ederiz paşam!" diye bağırdılar.
  atatürk sözlerini,
  "ittihatçılık, itilafçılık bitmiştir. el ele vereceğiz ve
  vatanımızı kurtaracağız" diye bitirdi.
  
  sonra atatürk önde, arkadaşları arkada,
  kalabalık eşliğinde hükümet konağına gittiler.