özgül fobi

• anksiyete bozukları ndan biridir. dsm4 e göre bazı özellikleri şunlardır:
  *duruma orantısız tepki verme. örneğin, daha hastaneye gitmeden kan vericem diye bayılmak,
  *mantıkla, açıklanabilir bir duygu değil. yok ben gelmeyeyim der ama mantıklı bir açıklama yok.
  *kişinin kendi elinde değil.
  *bir kereye mahsus bir korku değil.
  *uyum bozucu
  *yaşa, duruma özgü değil.
  özgül fobinin çocuklarda sergilendiği bazı durumlar :
  -belirli durumlardan kaçınma,
  -uyurken ışıkları açık bırakma, karanlıktan kaçmak için ebeveynlerle uyumakta ısrar etme,
  -boğulmaktan korktuğu için yemek yememek,
  -iğneden korktuğu için doktora gitmemek.
  özgül fobinin etiyolojisi tam anlaşılamamakla birlikte klasik koşullanma ve başkasının üzerinden öğrenmenin payı büyüktür. örneğin, bir çocuk başka bir çocuğun bir şeyden korktuğunu görünce aynı korkuyu geliştirir. ayrıca (bkz: little albert) fakat her korku koşullanma ile gelmez. biyolojik faktörler ve ebeveyn etkisi değerlendirilmelidir. anne-babada kaygı oranı yüksekse çocuk da yatkın olur.
  en etkili tedavi yöntemi cognitive behavioral dır.
  *özgül fobide en sık yapılan hata kaçınmadır. örneğin iğne korkusundan dolayı çocuk hastaneye götürülmediğinde iyileşme ihtimali ortadan kalkar çünkü yanlış davranışa ödül biner ve pekişir.
  * (bkz: systematic desensitisation) ile kişinin korkuları hiyerarşiye dizilir. (bkz: relaxation techniques) ile de adım adım hareket edilir. örneğin kişi korkulan yere yavaş yavaş maruz bırakılır. ^*
  *model alarak öğrenme (bkz: bandura)
  * (bkz: operant conditioning) ortamdaki ödül ve cezaları yönetmek.