donnie darko

• yalnızca normal versiyonunu iki kez izlediğim, yönetmenin ilk işi olduğu yer yer belli olan, hafif acemice bulduğum, yine de başarılı bir kurguya sahip, hoş müzikli gençlik filmi. ilk izlendiğinde havada kalan çok yer olması, meraklı ve sinemasever izleyiciyi cezbetmiş olmalı. ama bu kadar havada kalan kısım olması tümüyle bilinçli yapılmıştır diye de düşünmüyorum değil.
  
  --- spoiler ---
  
  http://ruinedeye.com/cd/time1.htm
  
  filmdeki yaşlı teyzenin yazdığı kitaba bu linkten ulaşmak mümkün ama burda yazanları okuduktan sonra, film o gizemini ve ulaşılmazlığını yitiriyor benden söylemesi. hatta biraz vasat bir hikayeye sahip oluyor. şöyle ki:
  
  evrenimiz var, bir de paralel evrenler var. burada bir arıza meydana geldiğinde evrenden bir alet paralel evrene geçiş yapıyor ve bu alet metal oluyor. sanıldğı gibi kitap bıçak ya da başka bir şey değil bizzat uçağın motoru bu alet. eski çağlarda benzer durumlarda kılıç, okbaşı iken medeniyet sağolsun darko'ya uçak düşüyor. darko seçilmiş, bu aleti paralel evrenden gerçek evrene yollayıp varoluşu kurtarmakla görevli. paralel evrendeki herkes ise ona bu görevde yardım ve yataklık etmekle yükümlü. paralel evrende ölenlerin rolü ise daha büyük. yoldan çıkarılmış, saptırılmış ölüler (tavşan ve donnie'nin sevgilisi) özel güçlere sahip bu evrende. tavşan bunları kullanıyor, kız ise donnie ile aşk yaşayıp ona "fırsatın olsa her şeyi düzeltirdin di mi?" şeklinde gazı veriyor ki erken erken ki, donnie zamanı gelince gerekeni yapıp uçak motorunu gerçek dünyaya geri yollasın. donnie'nin açtığı boyut kapısı (wormhole) iyi huylu, bütün bu olaylara sebep olan arıza gibi değil. sonuçta donnie evreni çökmekten kurtarp boyut kapısını açıyor, uçak motorunu geri yolluyor. belki gülümseyerek ölmeyi bekliyor, belki de olanları rüya sanıp rahatlıyor. muhtemelen ilki çünkü kitap diyor ki, tarihteki seçilmişler sahip olmadıkları bir kılıçla ölü bulunmuş ya da durduk yerde bir ok başı tarafından öldürülmüş. yani bir nevi seçilmiş olmak demek, gönerilen metal anahtar obje ile ölüyorsun demek. olaylar sonlandığında paralel evrende yaşamış normal insanlar olanları hatırlamasa bile kabus görürmüş diyor yine kitap ki filmin sonunda herkes korkuyla uyanıyor. seçilmişin yaşadıklarıysa, acı dolu ve rahatsız edici olurmuş onu paralel evren'deki görevini yerine getirip işleri hal yoluna koymaya itsin diye. bunlar işin sarsılmaz gerçek bölümü. bana pek başarılı gelmedi. bilmemeyi tercih ederdim. donnie kızı kurtarmak için kendini feda etti bile bundan daha iyi bir açıklama buradakinde ise aslında her şey donnie'ye gerekeni yaptırmak için donnie de yedi bunları yaptı gerekeni paşa paşa. öğretmenin tahtaya yazdığı tamlama (bkz: cellar door), büyük annenin mektubu okuduğu için yolun ortasında dikilmesi, arabanın ondan kaçarken kızı öldürmesi, her şey donnie'yi kaçınılmaz sondan aşağı yuvarlamak için hazırlanmış bir tuzağın parçası.
  
  --- spoiler ---
  
  kendi yorumuma gelirsek, donnie darko bireyin toplumda bir şeyleri düzeltme çabası. kızla ilk ciddi konuşmalarında donnie'nin dediği üzere, donnie bir şeyleri değiştirmek istediğini belirtiyor. film bize bunun hem olanaklı hem de imkansız oluşunu anltıyor 2 saate yakın bir süre boyunca. çünkü biliyoruz ki kişinin bir şeyleri istediği yönde değiştirmesi imkansızken, sadece bir şeyleri değiştirmek adına yapılanlar olanaklı. evrende her şey bir nedene dayanırken, sonuçları görmeden nedenler yaratmak kişiyi uçurumlara sürükler. donnie darko tam da bunun ökyüsü işte.
  
  (bkz: donald darko topsun olm)