öğrenildiğinde ufku iki katına çıkaran şeyler

• kanada'da muhendislik okuyan ogrencilerin, oryantasyon haftasi boyunca kendilerini mor renge boyamasi.
  
  ingiliz deniz muhendisleri, gecmiste ve hatta bugun de hala bazi uniformalarinda yaygin olan bir özellik olan, subay orgusunun alt ve us kisimlarinda, diger subay turlerinden ayırt edilebilmek icin mor renk kullanirlar. buna benzer uygulamalari cerrahlar kirmizi, gemi murettabati ise gri serit cizgileri ile yapar.
  
  gorsel
  
  su resim anlasilmasina yardimci olacaktir. cok net gozukmese de, o sari cizgelerin etraflari, mesleklere gore renklendirilmektedir.
  
  gelin azicik gecmise gidelim.
  
  white star line, amblemi benimseyen ticari donanma sirketlerinden biriydi. bu sirket ayni zamanda titanik'in de sahibiydi. titanik gibi bir gemi, birden fazla komurle calisan buhar kazanlarina, buhar motorlarina, elektrik uretmek icin buharla calisan dinamolara, tahrik dislilerine ve bircok cesitli sistemlere sahip bir gemi, haliyle buyuk bir muhendislik ekibine ihtiyac duyuyordu. motor departmaninda 24 makine muhendisi ve 6 elektrik muhendisi olmak uzere yaklasik 325 murettebat uyesi vardi. muhendislik ekibi icin, bir seylerin yanlis gittigine dair ilk ipucu, muhtemelen makine dairesine gelen "dur" ve hemen ardindan "tam hiz" mesajlariydi. tabii ki bunun ustune bir de buz dagina carpma sonucu olusan sarsinti bir sikinti oldugunu netlestirmisti. muhtemelen bu noktada tum izinli muhendisler, acil mekanik problemlerin oldugu durumlar icin kullanilan bir alarm sistemi tarafindan makine dairesine cagirilmisti.
  
  en ondeki kazan dairesindeki (no.6) muhendis ve murettebat, geminin muazzam bir oranda (7 ton/saniye) su aldigini hemen gordu. geminin batmaya dogru gittigini anlayan ilk insanlar da onlardi. su gorselden; kisimlar kirmizi dikey cizgilerle, muhendislik bolmeleri mavi etiketlerle ve capisma hasarini yesil cizgilerle gorebilirsiniz.
  
  titanik her ne kadar kasvetli gorunurse gorunsun, cilgin sular iceri dolmaya devam ediyordu. bu noktada muhendislerin olaya el atmasi gerekiyordu.
  
  - motorlar artik calismadigindan veya ihtiyac duyulmadigindan cok fazla buhar uretmek gereksiz ve tehlikeliydi. bu yuzden ilerde yer alan butun kazanlarin basinclari bosaltildi.
  
  - buharla calisan butun pompalar devreye sokuldu. pompalarin kapasitesinin cok daha ustunde su gelmesine ragmen, en azindan batmayi biraz yavaslatacagi dusunulmustu.
  
  - elektrik sistemlerinin devam etmesi muhimdi. geminin icindeki insanlarin koridorlardan cikis yollarini gorebilmeleri gerekiyordu.
  
  komur duzeltmede calisan insanlarin cogu ve bazi iftaiyeciler cankurtaran ekibi olarak yerlerini almak icin gonderildi ve bazilari batmaktan kurtuldu. muhendisler ve diger motor ekibi, ellerinden geleni yapmak icin bir sure asagida kaldi. muhendislerin asagida ne kadar kaldiklari ve ne yaptiklari, hicbiri hayatta kalmadigi icin asla bilinmeyecek. muhtemelen sonunda kazani ve makine dairelerini terk ettiler, ancak yine de onlari ve bircok yolcuyu alacak cankurtaran filikalari artik yoktu.
  
  dolayisiyla mor renk, muhendislere can ve mali korumak icin elinizden gelenin en iyisini yapmayi, elinizdeki kaynaklari en iyi sekilde kullanmayi, en acil sorunlari cozebilmeyi, en kotusunu ongorebilmeyi hatirlatir. ayni zamanda; titanik biraz da olsa gec batsin diye hayatini hice sayan muhendisleri onurlandirmak icin de ogrenciler kendilerini mor renge boyarlar.
  
  bu gelenek ilk olarak 1970'li yillarin sonlari ve 1980'li yillarin baslarinda queen's university tarafindan yapilmaya baslaniyor, sonrasinda da tum ulkeye yayiliyor. ilk baslarda vucudun sadece bir kisminin mor renge boyanmasiyla yapilan bu etkinlik, yillar gectikce tum vucudun boyanmasi seklini aliyor.
  
  violet de paris. fransiz kimyaci charles lauth tarafindan 1861'de kesfedilen sentetik bir kimyasal. hammaddesi ise centiyana meneksesi^*. muhendisleri boyamak disinda bazi ev urunleri renklendirmede de kullanilmaktadir. bunun yani sira kendisi aslinda tibbi bir maddedir. anti bakteriyeldir ve vucudu mantara karsi da korur.
  
  gentian violet
  
  menekse sentezi, alkol ve suyun karisimdan olusuyor aslinda bu boya. alkol, boyanin hizli kurumasini saglamanin yani sira cozeltinin sterilligini de korumakla gorevliyken; boyadaki su miktari ise boyanin gucunu yani onu cikarmanin ne kadar kolay veya zor olmasini belirliyor. bu sayede az su ile ciltte daha uzun sure kalma saglanabiliyor. oryantasyon haftasinda kullanilan karisimda genelde 600 litre suya bir gram boya atiliyor. bu sekliyle rahat iki gun vucutta kalma saglanabiliyor. tirnak ve saclar ise mor rengin ayrilacagi son yerler oluyor.
  
  her ne kadar bitki ozlu gozukse de sentetik bir kimyasal olmasi, saglik kaygilari konusunu da gundeme getiriyor zira 12 haziran 2019'da kanada saglik bakanligi yayinladigi yazida bu etkinligin kanser riski tasidigini belirtiyor. etkinlikten vazgecmek istemeyen universiteler, basta toronto universitesi, bu centiyana meneksesine herhangi bir saglik tehtidi olmayan alternatifler arastiriyor.
  
  mevzubahis yazi
  
  konuyla ilgili gorseller;
  
  kazana dusenler
  
  lgbt yuruyusunden
  
  oryantasyon haftasindan
  
  kaynak
  
  bonus: bir diger kanada muhendislik gelenegi icin (bkz: #65128667)
  
  duzeltme: imla.