dezenformasyon

• soğuk savaştaki sovyet propagandası tarihi ile ilgili kısa bir video:
  
  https://www.youtube.com/watch?v=lkfd9ri4a9e
  
  malum sovyetlerin stratejisinde küresel ölçekte koordineli dezenformasyon operasyonları çok büyük yer kaplıyordu. eski kgb'cilerin bu konuda verdiği röportajları dehşet içinde izlemiştim: https://www.youtube.com/watch?v=h5wjrjz5mtu
  hele hele: https://www.youtube.com/watch?v=y9tviiuxpse
  
  işin daha da enteresanı, bu üretilmiş dezenformasyonun ciddi bir bölümünün modern toplumlarda hala çok derin izler ve önyargılar bıraktığını görmekti. ilk baştaki videoyu izlerseniz bazı söylemlerin ne kadar tanıdık olduğunu göreceksiniz. gerçi şunu da ayırmak zor, bu propaganda bir nebze de doğrulardan besleniyor, bu sebeple yalan diyerek geçiştirmek de doğru değil, özellikle özeleştirinin ön planda olduğu demokratik toplumlar bunlarla daha ciddi şekilde yüzleşmek zorunda kalıyor (ancak propagandanın amacı doğal olarak hedef alınan kesimin sorunu çözmesi değil, sorun içerisinde boğulması, bu sebeple sık sık karşıt görüşleri birbirleriyle anlaşamayacak raddeye gelecek şekilde yönlendiriyor ve yankı odalarına hapsettirmeye çalışıyor).
  
  kissenger'ın da belirttiği üzere, sovyet propagandasının gücü batı toplumlarında var olan hassas noktalar konusunun kaşınmasından ve batı'nın parmağı kendine çevirmek zorunda kalacağı tartışmalara girmesinden kaynaklanıyor.
  
  bu bağlamda sovyet propagandası bir yerde de batı için progresif bir etkiye de sahip diyebiliriz, çünkü batı toplumunda abartıldığı kadar olmasa da var olan bazı sorunların gündeme gelip aşılmasında da bunun etkisi var (özellikle mesela abd'deki zenci hakları meselesi).
  
  tabi böyle bakarsak bir sıkıntı yok, abartıyorlarsa ne olmuş diyebiliriz. ama sorun şu ki bu propagandayı örgütleyenler kendileri bu dayattıkları yüksek standartlara uymayı bırak, daha kötü uygulamalarını örtmek için bu propagandayı yapıyordu. bunun en güzel örneği sanırım wwii sonrası sovyet fonuyla kurulan dünya barış örgütü ve bunların d.avrupa'daki sovyetlere karşı ayaklanmalar tanklarla ezilirken karşısında sessiz kalması idi. bugün ukrayna meselesinde bazı kesimlerin nazi karşıtlığı vs gibi şeyleri ön plana koymayı çalışması bana bunu anımsatıyor.
  
  neden bugün bu konuyu bu kadar yazdım? sovyet propaganda mekanizması ve bunu üreten kadrolar, know-how, tecrübe bugün ne oldu? hala rusya'dalar. bugün batı'daki kutuplaşma da özellikle sosyal medyada karmakarışık, kavramların tutarsız olduğu bir sürü tartışmanın etkisi çok büyük. ve bir çok kez gösterildiği üzere bu kutuplaştırıcı, hem sağı, hem solu birbirine karşı radikal şekilde komplolarla vs bileyen mekanizmalar hala orada. hala sovyet zamanında olduğu gibi demokrasilerin hassas noktaları bu toplumları ortak paydada iletişim kuramayacak seviyeye getirecek derecede karıştırmaya çalışıyor.
  
  bu mekanizmanın etkilerini rusya'nın ukrayna'ya girdiği süreçte en açık ancak en çıplak, bariz haliyle gördük. hem sol, hem sağ öyle bir işlenmiş ki insanlar ya komplo arıyor, ya da işgale uğrayan ülkede suç arıyor. elbette bu söylemler de bazı doğrulardan, en azından yerinde sorulardan yola çıkıyor, ancak hangi koşullarda, neye hizmet için nasıl örgütlendiğine de özellikle bakmak gerek.
  
  unutmayın ki kgb'nin en büyük görevi batı'yı birbirine düşürecek dezenformasyon üretmekti. putin ve çoğu rus üst düzey bürokratı bu yapının içinden geliyor. içeride imaj, dışarıda karışıklık üretmek moskova rejiminin 100 yıldır profesyonel biçimde örgütlediği bir olgu. bu net bir biçimde kremlin rejimi için en rasyonel strateji idi her zaman, dolayısı ile de resmi doktriniydi (batının blok olarak birleşmesini engelle, parça parça böl, birbirine düşür, ortak çalışmasını engelle, küçük parçaları jet hızla yut).
  
  *elbette herkes propaganda ve yalan haber yapıyor. ancak burada rusya merkezli dezenformasyon mekanizmalarının çılgın derecede etkili oluşunu vurgulamak istiyorum.