ümmi

• tanrının bildirdiklerinden başka hiç bir şey bilmeyen peygamber... gerçekte ana anlamına gelen üm sözcüğünden türemiştir ve anasından doğduğu gibi anlamında anasal demektir. konuşma dilinde okuma yazma bilmeme anlamını dilegetiren bu deyim islâmsal dilde bu anlamı vermez, eşdeyişle peygamber okuma yazma bilmektedir ama gene ümmi'dir. bu anlam konuşma dilindeki bilgisiz'i değil, tersine, çok bilgili'yi dile getirir. demiştir orhan hançerlioğlu felsefe ansiklopedisinde.
  
  hz.muhammed'in ticaret ile uğraşan biri olduğunu da bildiğimize göre kur'an'da hz.muhammed'in ümmi olduğunun yazması onun okuma yazma bilmediğini söylemeye çalışmaz aslında. allah'ın bildirdiklerinden başka hiç bir şey bilmeyen, anadan doğduğu gibi... derken kelimenin geçtiği^* yerlerde bilge, günah işlememiş, saf anlamına da gelebilir. arap halkına ithafen yazılmış yerlerde ise bu anlamı taşımaz. kutsal kitapları okumayanlar, bilmeyenler anlamına kayar. halk arasında, konuşma dilinde ise bilgisiz, okuma-yazma bilmeyen anlamı daha doğru olur.