falih rıfkı atay

• atatürk'ün anıları söz konusu olduğunda ilk akla gelen yazardır. eserleri, (şevket süreyya aydemir'inkiler ile birlikte) hem resmi tarihin hem de cumhuriyet dönemi ders kitaplarındaki atatürk ve kurtuluş savaşı eksenli metinlerin başlıca kaynaklarını oluşturur.
  
  ancak cumhuriyet ve kurucusu adına bu denli merkezi bir yere sahip olmasına rağmen, falih rıfkı dahi rejimin korumacı reflekslerine maruz kalmaktan kurtulamamış, atatürk'ün belsoğukluğu geçirdiği bilgisine yer verdiği bir yazısı nedeniyle savcılığın kovuşturmasına uğramıştır.
  
  falih rıfkı, "çankaya" adlı eserine 1 ocak 1958 tarihinde yazmış olduğu önsöz'de bu konuyu şu cümlelerle ifade eder:
  
  --- alıntı ---
  
  çankaya adı altında atatürk devri hatıralarımı "dünya" gazetesinin ilk yılı sayılarında yayınlamıştım. aradan hayli vakit geçti. yazdıklarımı gözden geçirdim. eksiklerini elimden geldiği kadar tamamladım.
  
  bu "eksikleri tamamlama" kolay bir iş değildi. oldukça yeni bir vak'a aktarayım: ölüm yıldönümlerinden birinde atatürk'ün hastalıkları üzerine eski sağlık müsteşarlarından rahmetli doktor asım'ın birkaç yazısını gazetemize almıştık. yazılardan birinde atatürk vaktiyle geçirdiği hastalıkları doktor asım'a hikaye eder. bunlar arasında belsoğukluğu da vardır. birkaç gün sonra savcılıktan bir davet aldık. böyle bir hastalıktan bahsetmekle atatürk'e saygısızlık göstermiş olduğumuzdan koğuşturmaya uğruyorduk. mahkemeye gitmekten kendimizi güç kurtardık. gündelik gazete bir defa bu dar anlayışın baskısı altındadır. sonra yazınızı ertesi günü nasıl bitireceğinizi düşünmeden türlü tenkidlere uğrarsınız. kitapta daha serbes ve rahatım." (kaynak: atay, falih rıfkı. 1958. çankaya: atatürk devri hatıraları. birinci cilt. dünya yayınları. 3.)
  
  --- alıntı ---
  
  önemli not: falih rıfkı atay, çankaya'nın sonraki baskılarında pek çok diğer metin ile birlikte bu önsöz'e de yer vermemiştir. ilgili önsöz'ün çankaya'nın ilk baskısından taranmış olan görüntüsü için bkz.: http://i.imgur.com/ulkpp.jpg
  
  tema:
  (bkz: mustafa kemal atatürk/@derinsular)