toz

• satıh neden müteşekkil ise, ondan parçacıklarını koparan, dalgalandıran, havaya savuran hafif bir rüzgâr ya da göz gözü görmez bir tufan olabildiği gibi "gözle görülmez" ancak duyumsanabilir bir fırtınanın da habercisidir, toz.
  
  empedokles'in arkhe'si ve anasır-ı erbaa'nın unsurlarından biri olan toprak, sanki alegorik bir fırtına elinde savrulan insanı imler. o sembollerin dilindeki fırtına ise zamanı. su kaynağı olsa da insanın, toprak, bedeni ve kökenidir. fenomenler dünyası olan bu âlem cihetiyle (mahsusat âlemi) mebde ve müntehanın işaretçisidir toprak; "suskunlar"ın yanağını uzattığımız, o yanaklara kadim bir buse konduran; o eski bilindik "öpüş"ün öznesi. gece gibi örtücü olan ve saklayan.
  
  endüstriyel kimyada dolgu malzemesi (filler) olarak kullanılan bütün tozar incelikteki (very high fineness) hammaddelerin m2/gr cinsinden "spesifik yüzey"leri teknik detaylarında belirtilir. tozuyan her şey gibi toprak da tozuduğu yerçekimsel mekânda bütün derinlikleriyle birlikte her şeyin sathını örtecektir.
  
  küre-i arzda satıh topraktan müteşekkil olunca gerçek ya da alegorik bütün rüzgârlar o satıhtan toprak taneciklerini koparıp savuracaktır. savrulan bu tanecikler hakkıyla tefekkür, murakabe ve muhasebeye vakıf olamamışsa da hiç olmazsa bir zamanlar sınırlı da olsa algılayabilen, gören, işiten, tadan, dokunan, hisseden, doğru ya da yanlış eylemiş "topraklaşmış insan"ı işaret eder.
  
  su ve hava gibi mücerret başını şeylerin derinliklerine doğru sokan bu "toprak parçacıkları" bununla yetinmeyerek onların üzerini kapamaya azmeder; böylece onları aslına rücû ettirecek bir vesile olan zamana muavenet eder. "aynalarda suretleri eskiten", bir yönüyle mekâna mıhlı olduğumuz gibi çakılı kaldığımız, "yokluğa benzer bir varlık, varlığa benzer bir yokluk" gibi bir akış olan zamanla birlikte nesnelerin eylemsizliği başka bir eylem tarafından örtülür.
  
  eylemsiz her şeyin üzerini örter toz; mebde ve müntehayı gösterir bir kez daha; bu şekilde cemadatın hikmetâmîz vazifelerinden birini daha gerçekleştirir belki de.