van depremini haarp yaptı

• sağlam kanıt olmadan körü körüne savunulmaması gereken iddia. bunun yanı sıra her görülen olasılığa da "kanııııt!" diye atlamamakta fayda var.
  
  mesela http://www.emsc-csem.org/earthquake/map/gmap.php adresindeki deprem merkezlerinin düzenliliğini ele alalım. yakından dikkatlice bakarsanız, bir kaç noktada üst üste depremler kaydedilmiş (iç içe geçen çemberler).
  
  öncelikle: (bkz: precision) (bkz: hassasiyet)
  
  bilgisayarların sınırlı bir precision'ı vardır. az buz programlamayla alakası olan biri bunu kolaylıkla test edebilir, 1/3'ü ekrana yazdırırsanız 0.333 diye giden sayının bir kaç basamağından sonra garip sayılar gelmeye başlar. bunun sebebi, bilgisayarın normal veri tipleriyle bu kadar fazla sayıyı tutamamasıdır. bundan dolayı atıyorum 7. 3'ten sonrası dikkate alınmaz, yuvarlanır.
  
  emsc'nin bilgisayarında da aynı şey geçerli, o da sınırlı bir makine. dünyayı küre olarak kabul edersek 6378 km'lik yarıçaptan yaklaşık 128 milyon kilometrekarelik bir alanda oluşan depremleri kaydediyor. van çevresine bakarsak deprem merkezleri arasında en az 1 kilometre var. bazı merkezlerde birden fazla deprem olmuş, üst üste.
  
  bu ne demek? emsc'nin veritabanı bölgeyi dikdörtgen bir grid şeklinde modelliyor. grid'in kesişim noktalarına da depremleri yerleştiriyor. arada kalanları da en yakın noktalara yuvarlıyor. nedeni de, dediğim gibi, makinenin yeryüzündeki her noktaya deprem kaydedecek kadar kapasitesi olmaması. başka bir olasılık da ölçümlerin 1 km'den daha hassas olmaması, bundan dolayı en yakın 1 km'ye yuvarlaması.
  
  daha basit olarak, tamamen aynı noktada birden fazla depremin "yaratılmış" olma olasılığı, verilerin o şekilde yuvarlanmış olma olasılığından çok daha düşük. laboratuvarda kıçıkırık bir deneyi yaparken bile bu kadar precise sonuçlar alamazken, 10000 kilometre öteden aynı noktada birbirinden bağımsız 3 tane deprem yaratılmasını beklemiyorsunuz herhalde?
  
  daha somut kanıtlarla gelinirse belki bu iddiaya hak verilebilir. ancak elimizdeki veri ve kanıtlarla kesin olarak bu yargıya varılamaz.