balkan savaşları

• birinci balkan savasi ve ikinci balkan savasi'ndan olusan, osmanli imparatorlugu'nun balkanlar'daki otoritesini kaybetmesi nedeniyle yasanan otorite boslugu sebebiyle baslayan savaslar dizisi.
  
  balkan savaşlari 1912 – 1914
  
  • balkanların önemli bir kısmı fatih zamanında alındı.
  
  • 1829’da yunanistan ilk bağımsızlığını ilan eden devlet oluyor. daha sonra romanya, sırbistan, karadağ bağımsızlığını ilan ediyor (1878) bulgaristan’a da muhtariyet veriliyor. o da 1908 de bağımsız oluyor.
  
  • ii. abdülhamit burada kalan toprakları korumak için, avrupa’da ki rekabetten yararlanıp, balkan devletlerini birbirine düşman ediyor. bu politika başarılı oluyordu.
  
  • ittihat ve terakki gelince, balkanlardaki sorunları çözme yoluna gidildi ve böylece balkan ulusları birbirlerine yaklaşıyor. bulgaristan, sırbistan, karadağ ve yunanistan osmanlıya karşı bir ittifak kuruyor. nedenleri:
  o milliyetçilik akımları
  o rusya’nın buradaki slav ve ortodoksları osmanlıya karşı kışkırtması
  o haçlı zihniyeti
  o kurulan bağımsız devletlerin genişleme istekleri
  o almanya’nın osmanlı’ya yakınlaşması ve ingiltere’nin rusya’yı emellerinde serbest bırakması.
  
  i. balkan savaşi:
  
  • balkan savaşı başladığı sırada osmanlı iç ve dış sorunlarla uğraşıyordu:
  o hükümetler sık sık değişiyordu
  o belli bir dış politika yoktu
  o osmanlı dışarıda yalnızdı
  o orduda çekişmeler vardı. orduya politika girmişti.
  o orduda iletişim yoktu
  o ordunun büyük bir kısmı yemen’deki isyana yönlendirilmişti.
  
  • savaşta ordu ikiye ayrılmış. doğu ordusu, bulgarlara karşı, batı ordusu da sırbistan ve karadağ, yunanistan’a karşı savaştı.
  
  • rauf orbay – hamidiye kruvazörü ile büyük başarılara imza atıyor. fakat sonuçta biz kaybediyoruz.
  
  • 1913 londra anlaşması:
  o batı sınırımız midye – enez hattı olarak belirleniyor.
  o arnavutluk bağımsızlığını ilan ediyor. fakat arnavutluk ve adaların durumu sonra konuşulmak üzere bırakılıyor.
  o selanik, güney makedonya ve girit yunanistan’a veriliyor.
  o orta ve kuzey makedonya, sırbistan’a veriliyor.
  o bulgaristan’da dedeağaç ve kavak dahil bütün rumeli topraklarını alıyor.
  o osmanlı, ege adalarının geleceğini büyük devletlere bırakmakla ege denizi üzerindeki egemenliğini kaybediyor.
  o bulgaristan, tüm trakya’ya sahip olarak ege denizi’ne kıyısı olan bir devlet haline geliyor.
  o yunanistan ise selanik’i alarak kuzeye doğru genişleme imkanı buluyor.
  o balkan savaşları sonucunda mustafa kemal’in orduya siyaset karıştırılmaması fikri kanıtlanmış oluyor.
  o osmanlıcılık akımı yerine türkçülük akımı başlıyor.
  
  ii. balkan savaşi
  
  • i. balkan savaşı sonucunda birlik olan devlet toprak paylaşımı yüzünden tekrar birbirlerine düşüyorlar. çünkü bulgaristan çok büyümüştü, sırbistan, karadağ, romanya ve yunanistan bu yüzden bulgaristan’a karşı cephe alıyor.
  
  • osmanlı bu kargaşadan yararlanıyor ve edirne’yi alıyor. avusturya bu ilerlemeyi ve balkanların durumunu görüyor ve çeşitli anlaşmalara gidiyor.
  
  • yunanlılar atina anlaşması yapılıyor:
  o i. balkan savaşı ile aynı sonuçlara karar veriliyor.
  o türklerin hakkını koruyacakları.
  
  • bulgaristan ile istanbul anlaşması yapılıyor:
  o sınır meriç nehri oluyor.
  o edirne ve kırklareli’ni geri alıyoruz.
  o 4 yıl boyunca isteyenler osmanlı’ya göç edebilecekti.
  o bulgaristan’da kalanların ise mal mülk edinme hakları olacaktı, dinleri bakımından kendi müftülerini seçebilecekti.
  o türkçe eğitim yapılacaktı (anlaşma üzerinde kalıyor)
  
  • balkan savaşları sonucunda, balkanların siyası haritası çiziliyor ve arnavutluk bağımsız bir devlet oluyor.