spincrus

türk

kimi der ki "turkiye'de yasayanlar turk degildir, gercek turk, orta asya'da kalmistir".

bu hatalidir.

boyle bir mantik ile turkiye'de yasayana neo turk demek gerekir, bu da takdir edersiniz ki gayet sacma, komik ve gulunc olacaktir.

peki turk nedir?

turk, orta asya'dan anadolu'ya kadar uzanan bir bolgede yasayan bir etnik gruptur. ancak tarih icerisinde gostermis oldugu gelisim ile, etnik koken olarak turk, arap, pers, ermeni, rum/yunan, kurt, gurcu, bosnak, ve hatta yavuz sultan selim sagolsun, berberi irklarin bir birlesimi halini almistir. ancak burada dominant olan faktor ozturk kulturudur.

demek istedigim, anadolu'nun fethinden onceki donemlerdeki kavimler hakkinda bahsetmek istiyorsak, "turk" isminin butun bu kavimler icin kullanilabildigi (oguz, kipcak, hepsi "turk" catisi altindaydi), ancak zamanin getirdigi kulturel kaynasma ile butun bu kavimlere "ozturk" demenin daha dogru olacagi ve anadolu turkler'ine, butun bu kavimler arasinda ortak isimlerini muhafaza etmis tek kavim olmalarindan oturu genel anlamda "turk" denebilecegi gercegi ile karsi karsiyayizdir.

tabii bizlere "turk" denmesinin bir baska sebebi ise, orta asya'daki devletlerin uzun yillar boyunca mogol isgali altinda yasamalari, daha sonradan rus isgaline girmeleri, yazili bir kulturlen gec tanismalari, bunun yaninda bizlerin ise selcuklu ve osmanli gibi (ozellikle osmanli) avrupa'ya buyuk olcude nam salmis bir devlet kurmamiz ve benzeri sebepler ongorulebilir.

"turk" isminin tarih boyunca sadece anadolu turkleri tarafindan tasinmasinin yegane sebebi, butun diger kabilelerin bu ismi bir sekilde artik kullanmamaya baslamalaridir. halbuki ismi "turk" olarak tasiyan ve halkini da boyle adlandiran, zamaninda bolca etnik kokeni icinde barindirmis anadolu selcuklulari ve onlarin torunlari osmanlilar'dir. hicbir zaman anadolu'daki turkler'e "bu oguz, bu da oguz" denmemistir.

turkler, anadolu turku, kirgiz turku, ozbek turku gibi birsuru kollara ayrilabilir. hepsinin ortak noktasinda ozturk kulturu vardir, ancak ismi gunumuzde tasiyanlar sadece "anadolu turku" adi altinda vardirlar (bir de pek tabii turkmenler. bir olcude azeriler de boyledirler.).

turk, gunumuzde anadolu turku'ne verilen kisa isimdir.

anadolu turku'ne kisaca "turk" dersek, orta asya'da kalan butun turkler'e ve rusya federasyonu catisi altindaki butun turklere de "ozturk" dememiz daha dogru olacaktir. zira muhtemelen en az karismis kana, bu turkler sahiptirler (bu da muammadir).

turk ise gunumuzde, bir kultur sentezi halini almistir. her ne kadar bazi insanlar (!) ne mozayigi lan diye bu durumu vaktinde elestirmis olsalar bile, sevseler de sevmeseler de turk, birsuru farkli kulturun, dominant ozturk kulturu altinda birlesimidir. farkli kanlar birlesmis, kultur de bircok sekilde etkilenmistir, ancak baskin kultur, ozturk kulturu olarak kalmistir.

cok karistigi icin "kissadan hisse" diyip biraz toparlayayim:

- bir ana grup dusunun. bunun adina "turk" koyun.
- birkac alt grup olusturun. bunlar teker teker "oguz, kirgiz, kipcak, ozbek" ve benzeri isimler verin.
- bunlardan "oguz" olarak adlandirdigimiz ismi zaman icinde, bircok sebepten dolayi degistirip "turk'e" cevirin, yani ana grubun adini, alt gruba verin.
- boylece ana grup olan "turk" ile alt grup olan "turk" kelimelerinin farkini anlamaya calisin.
- herhangi bir tartismada kafanizin karismasini onlemek icin ana grup olana "ozturk", alt grup olanaysa "anadolu turku" adini verin. boylece tanimlamayi bir sistematige oturtun.

devamını okuyayım »