cloud atlas

• insana, hala böyle eserler üretiliyorsa yaşamaya değer dedirten nadir sanat yapıtlarından, eşsiz bir anti kapitalist roman. uyarlanan film romanı katledecek –kitabı okuyanlar bunun kaçınılmaz olduğunu biliyorlar – ama wachowski kardeşlerin dokundukları filmlerde mutlaka bulunan muhalif damarı hatırlayarak, en azından tematik olarak bu katliamın olabilecek en acısız şekilde gerçekleşeceğini umuyorum.
  
  özellikle fragmanın ve film hakkında yapılan tanıtım yazılarının etkisiyle, konunun “bir bireyin yaptıkları zamanla herkesin hayatını etkiler, küçük hareketler zamanla dünyayı değiştirecek devinimlere yol açar” gibi bir tür kelebek etkisi üzerine kurulduğu izlenimi oluşmuş durumda oysa roman, aksine, çağlar boyunca farklı coğrafyalarda yaşananların hep birbirinin tekrarı olduğunu, ve insanoğlunun hırsının, açgözlülüğünün , ötekine tahakküm arzusunun biteviye varolduğu ve her defasında aynı şeylere yol açtığı teması ile zamanı “iç içe geçmiş matriyoşka bebekleri” şeklinde tasavvur eden bir yapı sunuyor. (bu bağlamda kitaptaki reenkarnasyon imasının dahi aslında gereksiz olduğunu düşünüyorum, filmde aynı aktörlerin farklı rollerde kullanılmasından da hoşlanmadım)
  
  “rome'll decline and fall again, cortés'll lay tenochtitlán to waste again, and later, ewing will sail again, adrian'll be blown to pieces again, you and i'll sleep under the corsican stars again, i'll come to bruges again, fall in and out of love with eva again, you'll read this letter again, the sun'll grow cold again. nietzsche's gramophone record. when it ends, the old one plays it again, for an eternity of eternities.”
  
  kitabın en büyük artılarından biri de yazarı david mitchell'in açıkça -anti kapitalist ve anti emperyalist - politik bir duruşun tarafı olması ve bu duruşu kekelemeden savunabilmesi. 7 öykünün her birinde mitchell'in daha barışçıl, daha komünal, daha çevreci, daha alturist, daha iyi bir dünyaya duyduğu özlemi hissedebiliyorsunuz. iyi niyetle yola çıkan ancak entellektüel ağırlığı anlatmaya çalıştığı konulara yetmeyen yazarların toslayacağı inandırıcılık sorunu da (bu anlamda bir fiyasko için bakınız: american gods / neil gaiman) olmayınca, bize insanın biter bitmez tekrar okumaya başlayacağı bir modern klasik kalıyor.