19. asır türk edebiyatı tarihi

• türkiye'de edebiyat tarihçiliği alanında yapılmış en yetkin çalışma.
  
  az çok tanınan bir hocamız "edebiyat tarihi yazmakta ne var, banarlı^** bile yazdı." gibi bir cümle sarfetmişti, edebiyat tarihçiliğinden bahsederken. anlatmaya çalıştığı şey edebiyat tarihinin; edebiyat olaylarını ve edebi kişilikleri ardarda sıralamak olmadığı, bunun sadece bir "derleme" işi olarak adlandırılabileceğiydi. nitelikli bir eser içinse daha fazlasına ihtiyaç vardı. ilaveten şunu da belirtebilirim ki banarlı'nın kitabında bazı taraflı, ideolojik yorumlar da vardır.
  
  tanpınar'ın eseri ise, önsözünde değindiği "edebiyat tarihinden beklenen şeyler"in bir karşılığı. tanpınar her şeyden önce bu kültürün, onun müziğinin, edebiyatının ve yaşayışının adamı. bunların yanında üstün bir tarih, sosyoloji bilgisi var. tanzimat seneleri bölümünde yaptığı yorumlar, devre hakimiyetini ve tarihi bakış açısına sahip olduğunu gösterir cinstendir örneğin.
  
  tanpınar öte yandan, yalnıza türk edebiyatına değil, dünya edebiyatlarına da hatta diğer sanat dallarına ve estetiğe de hakim. haliyle hem dış tesirleri saptayabiliyor hem de disiplinler arası yaklaşımlarda bulunabiliyor. eserleri ve yazarları, tarihi bilgisi sayesinde, devirleri içine oturtarak sıralarken, estetik açıdan da yargılıyor, ki bir edebiyat tarihi çalışmasında tüm bu konularda isabetli yorumlar bulmak bir hayli zordur.
  
  son olarak onun sanatçılığının, bu çalışmasında; çeşitli yaratıcı benzetmeleri ve sıkıcılıktan uzak zengin dili vasıtası ile tezahür ettiğini söyleyelim.